MONUMENT DER GEVALLEN VERZETSLIEDEN (Vroenhof, Eijsden) [1]
Adres: Vroenhof, 6245 BS Eijsden Dit monument is geadopteerd door: Porta Mosana College te Maastricht.
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1949]
Afmetingen: hoogte 3m, breedte 3m en diepte 45cm
Het "Monument der Gevallen Verzetslieden" in Eijsden is opgericht ter nagedachtenis aan vijf illegale werkers uit Eijsden die tijdens de Tweede Wereldoorlog in de strijd tegen de bezetter zijn gesneuveld. Graaf R.R.E.M.J.G. de Liedekerke de Pailhe, C.H.A. Smeets en M.H.A. Smeets werden op 9 oktober 1943 in Utrecht door de bezetter gefusilleerd. J.J.G. Partouns en Chr.H.J. Peusens zijn omgekomen in Duitse concentratiekampen, respectievelijk op 8 februari 1945 en 30 december 1942.
Het monument is onthuld op 5 mei 1949 door de Commissaris van de Koningin in de provincie Limburg, dr. F.J.M.A.H. Houben.
Het monument is onthuld op 5 mei 1949 door de Commissaris van de Koningin in de provincie Limburg, dr. F.J.M.A.H. Houben.
Het "Monument der Gevallen Verzetslieden" in Eijsden bestaat uit een gebogen massief hardstenen kerkhofmuurafsluiting. Aan de kerkhofzijde bevinden zich drie onderling verbonden kruisen. Onder deze kruisen zijn drie graven in gewijde grond gemetseld, waarin de urnen met de as van de verzetsmensen zijn geplaatst. De urnen zijn afgedekt met een hardstenen blok. Aan de voorzijde van de Vroenhof staat een beeld van een mannenfiguur. De verzetsman wordt geflankeerd door de Nederlandse en Belgische leeuw. Het beeld is geplaatst op een voetstuk waarin het gemeentewapen van Eijsden is gebeiteld. De tekst op het monument luidt:
1940 - 1945 GRAAF DE LIEDEKERKE-
GEVALLEN DE PAILHE .R.R.E.M.J.G.
VOOR SMEETS . C.H.A. PARTOUNS . J.J.G.
HET VADERLAND SMEETS . M.H.A. PEUSENS . CHR.H.J.
VOOR SMEETS . C.H.A. PARTOUNS . J.J.G.
HET VADERLAND SMEETS . M.H.A. PEUSENS . CHR.H.J.
Het beeld staat aan de Vroenhof voor de kerk te Eijsden. De graven bevinden zich op het kerkhof.
De groep Erkens: [2]
Graaf Liedekerke de Paille (Brussel 15 april 1903) woonde op het kasteel in Eijsden. Hij was lid van het Nederlands-Belgische verzetswerk rond Nicolaas Egidius Erkens (10 oktober 1894).
In mei 1940 vocht hij mee met het Belgische leger. Na terugkomst uit krijgsgevangenschap werd hij betrokken bij het over grens van België brengen van gevluchte krijgsgevangenen en gestrande piloten. Hij verrichtte ook spionagewerk.
Door infiltratie van V-Männer werd hij op 15 oktober 1942 gearresteerd. Op 11 augustus 1943 werd hij te Utrecht ter dood veroordeeld.
De gebroeders Smeets (MHA, Noorbeek 14 juli 1887, fruitteler en CHA, Noorbeek 27 augustus 1892, gemeentesecretaris)[3] behoorden ook tot deze groep en werden op dezelfde dag gearresteerd en te Utrecht ter dood veroordeeld. Bijna twee maanden[4] later werden Liedekerke, de gebroeders Smeets en zes andere leden van de groep Erkens gefusilleerd.
Door Paul de Jongh wordt in zijn boek “Grenzeloos verzet. Over spionerende monniken, ontsnappingslinen en het Hannibalspel” uitgebreid de vluchtlijn van Nederland naar België beschreven.
[1] www.4en5mei.nl, april 2008
[2] Kooistra Jack, Represailles in Limburg, gewapend verzet en bloedige wraak 1940-1945 deel 12, Leeuwarden 2013, blz. 193, 223, 248 en 249
[3] In het boek vermeld onder de vorige voetnoot zijn bij de gebroeders Smeets deels dezelfde gegevens vermeld. De correcte gegevens komen van de site van de oorlogsgraven stichting.
[4] Oorlogsgraven stichting vermeldt 9 oktober 1943