(voormalig) zusterklooster Moerdijk (Moerdijk) [1]
Steenweg 41, 4781 AL Moerdijk
Plaquette Heilig Hart in de voorgevel
Gebakken, geglazuurd aardewerk
Niet gesigneerd, niet gedateerd [rond 1948]
Banderol met de tekst “Vita et ressurectio nostra” (Ons leven en onze verrijzenis)
De congregatie is in 1886 gesticht door Huberdina Merkelbach (1834-1906; kloosternaam zr. Marie) te Moerdijk. Zij kwam in 1880 als begijn van Hoogstraten terug naar haar geboortedorp op verzoek van pastoor Van Gier om er katholiek onderwijs aan meisjes te gaan verzorgen in het net gebouwde gesticht.
Pastoor Johannes van Gennip schreef de regel voor haar nieuwe congregatie waarvan het moederhuis in Moerdijk stond. De zusters openden hier de ‘Industrieschool voor Jongejuffrouwen’ en in 1902 ook een meisjespensionaat, Sacré-Coeur. De congregatie heette officieel de Sorores Sanctissimi Cordis Jesu, kortweg ook wel Zusters van het H. Hart of Zusters van Moerdijk genoemd.
Tot 1915 waren de zusters puur in het onderwijs werkzaam, maar vanaf dat jaar gingen ze zich ook bezighouden met gezondheidszorg. Tussen 1925 en 1937 breidde de congregatie zich enorm uit. [2]
Het klooster van Moerdijk werd in 1944 door de oorlog geheel verwoest. Vanaf 1948 is het huidige gebouw (voormalig zusterhuis) naar ontwerp van architect Koldewey herbouwd met afgebikte stenen van het oude klooster, waarna de gevels zijn witgeverfd. Enkele jaren later is aan de linkerzijde van het zusterhuis een school aangebouwd, hiervan resteert nog een klein, sterk gewijzigd, deel. [3]
Uit het tijdschrift Katholiek Bouwkunst blijkt dat Charles Vos betrokken was bij het herbouw. “ Dankzij wijs beleid van het bestuur van de orde konden enkele beeldende kunstenaars het klooster met hun werk sieren: zo prijkt er top van de voorgevel een kleurig reliëf van Charles Vos (gebakken, geglazuurd aardewerk), met een voorstelling van het H. Hart. Op een banderol aan de voet van het beeld staat de aanroeping geschreven uit de litanie van het H. Hart: “Vita et ressurectio nostra” (Ons leven en onze verrijzenis).” [4] Deze tekst heeft betrekking op her opstanding van het klooster in 1948 na de verwoesting in 1944.
In 1972 waren er geen zusters meer om de onderwijzeressen die met pensioen gingen, te vervangen. Daarom werd het klooster in dat jaar opgeheven. [5]
Na het vertrek van de zusters werd het klooster omgebouwd tot een modern woonhuis. Het klooster is meerdere malen doorverkocht. In 2021 is het verkocht aan een jong gezin dat het pand als woonhuis/atelier gaat gebruiken. [6]
De plaquette heeft uit vijftal verticale banden, steeds uit een steen bestaande met uitzondering van de onderste band die drie naast elkaar stenen heeft. Het is een voorstelling van het Heilig Hart, waarna de kloosterorde vernoemd is. Het Heilig Hart is staand “en face” uitgebeeld en draagt een kazuifel (in dit geval twee onderkleden met een halve mantel over de armen gedrapeerd). Het hoofd is afgewend naar links, de armen gespreid (een hoog en een laag). De stigmata in voeten en handen zijn duidelijk zichtbaar. Om het beeld zijn versieringen in diverse blauwtinten.
De onderste band bevat de banderole met de tekst Vita et ressurectio nostra, die betrekking heeft op de herrijzenis (herbouw) van het in 1944 verwoeste klooster.
Aan beide zijden naast het beeld is een steen aangebracht met een zes-puntige er op.
[1] Vestigia BV Archeologie & Cultuurhistorie V991, definitief 2.0, d.d. 30-08-2012; Voormalig zusterklooster Moerdijk Steenweg 41, Moerdijk. V11:Inventarisatie cultuurhistorisch waardevolle objecten gemeente Moerdijk
[2] https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/de-zusters-van-het-allerheiligst-h-hart-van-jezus-sscj (mei 2022)
[3] Vestigia BV Archeologie & Cultuurhistorie V991, definitief 2.0, d.d. 30-08-2012; Voormalig zusterklooster Moerdijk Steenweg 41, Moerdijk. V11:Inventarisatie cultuurhistorisch waardevolle objecten gemeente Moerdijk.
[4] B.J.K., Een klooster te Moerdijk, in Katholiek Bouwblad, jrg. 18, 1950-1951, nr. 12, 17 maart 1951, blz. 178