Kerk: H. Joseph
Adres: Koningswinkelstraat 1, 6301 WH Valkenburg (Broekhem)
Architect: Boosten, Alphons
Kunstenaars:Brom, Cor
Eyck, Charles
Jonas, Henri
Laudy, Eugène
Mey, Dom van der
Schoonbrood, Harrie
Smeets, René
Vos, Charles
Weerts, Jan
Exterieur:
De kerk werd gebouwd in 1930 en 1931 naar een ontwerp van Alphons Boosten. Omdat Boosten vanaf de aanvang nauw samenwerkte met Limburgse kunstenaars als Charles Eyck, René Smeets, Henri Jonas, Harry Schoonbrood, Eugène Laudy, Charles Vos, Jean Weerts en Dom van der Mey kan de kerk opgevat worden als een Gesamtkunstwerk.[1]
Werken van Charles Vos:
Jozef met Kind
Eikenhouten beeld (1935)
Het beeld staat in de dagkapel.
Jozef met nimbus staat ten voeten uit op een voetstuk. Hij houdt zijn zoon, eveneens met nimbus, met zijn rechterhand vast op zijn schouder en maakt met zijn linkerarm een zegenend gebaar. Jezus staat op een bol en heeft in zijn handen een lelietak.
foto uit de Limburger Koerier 18 mei 1935
Priesterkandelaars [2]
foto uit folder ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan (1956)
Lezenaar
Hout (1931).
Driezijdige voet met bladvoluten. De stam is versierd met manchetten van bladeren. Bovenaan is centraal een klaverkruis, het kruishart omcirkelend, waaromheen de vier evangelisten-symbolen met een naambanderol.
In het midden is een engel met breed gespreide vleugels die in zijn evenseens gespreide armen de banderol vasthoudt met de tekst S MATHEVS.
Negen plaquettes [3]
Medaillon Janssen
Reliëf, aarde terracotta
Centraal een in een blauwe cirkel, omgeven door rolwerk met twee gekruiste sleutels, een gouden kelk met hostie. Onder deze cirkel een banderole die aan beide zijden naar beneden krult, met midden in de tekst:
BERNARD JANSSENS
1916 1941.
Tussen de banderol een steen waarop een wapenschol is opgezet. Naast het schild de tekst
Links: Rechts:
VAN DE VEREENING
AAN HAAR PASTOOR
BROEKHEM
Boven de kelk met hostie het wapen van de familie Janssens (drie eggen, 2-1) waarachter een tekstbanderol:
Links: Rechts:
SOLVET APPLAMAT
ET
Deze medaillon is aangeboden bij het 25-jarige priesterjubileum van pastoor Bernard (Simeon Bernard Edouard Marie Joseph) Janssens, geboren te Weert op 4 maart 1890 en gestorven te Maastricht op 23 oktober 1959. Hij was (bouw)pastoor in Broekhem in 1931. Na zijn pensionering is hij woonachtig gebleven in de parochie.
Lambertus
Reliëf, aarde terracotta
Dit reliëf werd gemaakt ter gelegenheid van de wijding van Lambert van Aken op 15 maart 1944. Hij werd geboren te Houthem op 31 januari 1919 en stierf op 26 februari 1997 te Heerlen.
Staande in zijn bisschopsgewaad (met in zijn linkerhand de bisschopsstaf en met zijn andere hand een zegenend gebaar makend) is afgebeeld Lambertus, bisschop van Maastricht en naamheilige van Van Aken. Lambertus werd geboren in 670 en stierf in Luik op 17 september 706, waar hij op brute wijze met een lans werd vermoord. Dit moment is op het reliëf weergegeven. Voor het rechterbeen van de heilige zit zijn moordenaar met beide handen een lans omklemmend.
Onderaan de tekst ST. LAMBERTUS, alsmede twee schilden, waaronder het stadswapen van Maastricht (rode achtergrond met witte ster). Rechts een kaarsenhouder met de tekst L VAN AKEN 15-3-44.
Plaquette Kengen
Terracotta
Een plaquette met kaarsenhouder ter gelegenheid van de eerste heilige mis van Emile Kengen. De tekst luidt: EMILE KENGEN FSCC - GEWYD 28-7-'35 - 1e H.MIS BROEKHEM 4.8.'35.
Plaquette Systermans
Terracotta
Een plaquette met kaarsenhouder ter gelegenheid van de eerste heilige mis van Leon Systermans. De tekst luidt: LEON SYSTERMANS - GEWYD 1.4.1933 - 1e H.MIS BROEKHEM 15.4.1933.
Hubertus
Reliëf, aarde terracotta
Dit reliëf is opgedragen aan Van Nispen, jhr Hubert Emile Maria, geboren Zevenaar 21 juli 1878 en gestorven te Heerlen op 28 december 1942. Hij is oud-burgemeester van Klimmen en lid van het kerk- en schoolbestuur, Hij is begraven op het kerkhof van Broekhem.
Op dit reliëf is de heilige Hubertus (655-727) afgebeeld.
Hubertus ging in de leer bij de heilige Lambertus van Maastricht (zie hierboven), op dat moment de bisschop van die stad. Uiteindelijk volgde hij deze op. Maastricht en Tongeren waren in die tijd onveilig, daarom verplaatste hij zowel de bisschoppelijke zetel als het gebeente van de heilige Lambertus naar Luik (in 722). Hij verkondigde het geloof in Brabant en de Ardennen, vandaar dat in het zuiden van Nederland en in heel België vele kerken naar hem zijn vernoemd.
Hubertus is met zijn blik naar de hemel gericht, met zijn armen maakt hij een smekend gebaar. Om zijn middel draagt hij een koker met pijlen. hij is omringd door dieren. Zijn bisschopsmijter is onderaan afgebeeld, alsmede twee schilden waaronder het stadswapen van Maastricht (rode achtergrond met witte ster).
Naast de schilden de tekst S. HUBERTUS.
Links een kaarsenhouder met het wapen van de familie Van Nispen (een klimmende leeuw) en de tekst 1947 - H. VAN NISPEN TOT PANNERDEN. Boven de kaars een kelk met hostie voorzien van stralen.
Plaquette Jan Smeets
Terracotta
Een plaquette met kaarsenhouder ter gelegenheid van de eerste heilige mis van Jan Smeets. De tekst luidt: GEW 23.-3-1940 (links) JAN SMEETS S.M.M BROEKHEM (midden) 1e H.MIS 24.3.40 (rechts)
De Limburger Koerier[4] vermeldde: "de familie Smeets heeft er prijs op gesteld ook voor haar tweede Priesterzoon een luster te geven. Vooral voor een missionaris in verre landen, zoals Pater Smeets weldra zal zijn, is het dubbel waard dat de geloovigen in hun gebed op deze fijne wijze aan hem herinnerd worden. De luster is een keramisch kunstwerk, volgens ontwerp van Charles Vos vervaardigd en is een sieraad voor de kerk. Dit is reeds de vijfde luster, die onze kerk zal sieren."
Plaquette Gilbertus Duyx
Terracotta
Een plaquette met kaarsenhouder ter gelegenheid van de eerste heilige mis van Gilbertus Duyx. De tekst luidt:
GILBERTUS DUYX
GEWIJD 30.7.39 S.S.C.C.
1e H.MIS 3.8.1939
BROEKHEM
Plaquette Sjef Smeets
Terracotta
Een plaquette met kaarsenhouder ter gelegenheid van de eerste heilige mis van Sjef Smeets. De tekst luidt:
SJEF SMEETS S.M.M.
GEW. 12.2.1939
1e H.MIS BROEKHEM 9.4.'39
Plaquette Hein van Bergen
Terracotta
Een plaquette met kaarsenhouder ter gelegenheid van de eerste heilige mis van Hein van Bergen. De tekst luidt:
S.HENRIVS VAN BERGEN S.M.M.
GEW 23 maart 1941
1e H.MIS 12 APRIL
BROEKHEM
[1] www.kerkgebouwen-in-limburg.nl; Limburger Koerier 18 mei 1935
[2] folder ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de kerk in 1956; deze priesterkandelaars zijn niet meer in de kerk aanwezig (E-mail van de heer J. Timmermans, secretaris St. Joseph parochie Broekhem, 31 augustus 2008). Op de foto van het altaar staan wellicht de vermiste kandelaars (zie foto)
[3] In het digitaal bestand "Charles Vos"bij het SKKN te Utrecht (21 januari 2009) staat vermeld:
Elf plaquettes; a) met contour van een driekwart ellips; b) t/m e) dito, f) Henricus als keizer met op zijn hand een kerkmodel. Inscriptie. Kelk waarboven omgedraaide hostie. Naam banderol, g) Medaillon waarin kelk met hostie omgeven door rolwerk met twee gekruiste sleutels. Wapenschild: drie eggen (2,1) (=Janssens). Tekstbanderol. Alle met kaarsenhouder. In de kerk zijn slechts negen plaquettes aanwezig (30-05-2009)
[4] Limburger Koerier, 19 maart 1940