Kerk: (voormalig) Jacobus Maior (het Witte Kerkje)
Adres: Voorstad St. Jacob 72-74, 6041 LN Roermond.
Architect: J. Franssen
Kunstenaars: Geraedts, Winand
Paes, Lou
Schoenmakers, Piet
Vos, Charles
In 1938 werd een rectoraat opgericht in de armlastige Voorstad St. Jacob. Pastoor P. Geraets kreeg de opdracht hier gestalte aan te geven. Jos. Franssen uit Roermond werd aangezocht als architect. Door de combinatie van toneelzaal en buurtwerk kon een subsidie van de gemeente worden verkregen voor de bouw van een kerk. Gebr. Schroen uit Baexem waren de aannemers. De eerste steen werd gelegd op 28 april 1940. Ondanks de oorlogsdreiging was toen reeds het besluit genomen om met de bouw door te gaan. In mei lagen de werkzaamheden enkele weken stil door de gevechtshandelingen, maar daarna namen de bouwers de draad weer op. Het terrein was inmiddels opgehoogd in verband met de hoge waterstanden van Maas en Roer, die in Voorstad regelmatig tot overlast leidde. De kerk kon op 13 oktober 1940 door mgr. Lemmens worden ingezegend.[1]
De St. Jacobskapel wordt in de volksmond het "Witte Kerkje" genoemd. Per 1 oktober 1998 werd het gebouw aan de Eredienst onttrokken. Het Bisdom verhuurt het sindsdien aan de Stichting het Witte Kerkje ten behoeve van de wijkvereniging.[2]
Het altaar, preekstoel, orgel en beelden zijn reeds lange tijd uit het kerkje verwijderd, alleen de glas in lood ramen zijn nog in het gebouw aanwezig.[3]
Werken van Charles Vos:
Jacobus
Houtplastiek
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1940-1941]
Oorspronkelijk: boven het kerkkoor.[4]
Huidige locatie:
De St. Jacobuskapel in de Kathedraal
Nadat het Witte Kerkje werd gesloten, kwam het werk van Vos in bezit van het Broederschap van de H. Jacobus de Meerdere, die verbonden is aan de Kathedrale Kerk in Roermond. [6]
In de veertiende eeuw werd in Roermond al melding gemaakt van een Jacobusbroederschap. Keizer Joseph II gelastte in 1786 de opheffing van alle devotionele broederschappen.
Eind twintigste eeuw ontstonden ideeën om de middeleeuwse Jacobusbroederschap opnieuw op te richten. De officiële oprichting vond plaats op 7 juli 2000. De Broederschap wil de verering van St. Jacobus in stand houden middels diverse activiteiten. Daarnaast wil ze Roermond promoten als pleisterplaats op de weg naar Santiago de Compostela. Zij biedt de pelgrims een slaapplaats aan in de Refugio. [7]
Jacobus de Meerdere was een discipel en apostel van Jezus Christus. Na zijn dood trok hij de wereld in om te prediken o.a. in Judea en het Iberisch schiereiland. In Judea werd zijn faam groot. Hij werd door de hoge priester Abjatak voor Herodus gebracht die hem ter dood veroordeelde. Volgelingen begroeven hem in Galicië waarna ontdekking van zijn graf in 813 leidde tot het ontstaan van de stad Santiago de Compostela. [8]
Vos heeft het bovenlichaam van de H. Jacobus frontaal afgebeeld. In zijn rechterhand houdt hij de St. Jacobsschelp vast, in zijn andere hand de pelgrimsstaf. Onderaan is een banderole met de tekst "S.JACOBVS".
Het reliëf in Het Witte Kerkje (foto: Broederschap van de Heilige Jacobus de Meerdere)
[1] www.kerkgebouwen-in-limburg.nl, oktober 2010
[2] www.hetwittekerkje.nl, oktober 2010
[3] Email 19 oktober 2010 van de voorzitter van de Stichting het Witte Kerkje
[4] Het Limburgsch Dagblad, 14 juni 1941
[6] Email 8 mei 2011 van Broederschap van de H. Jacobus de Meerdere.
[7] www.broederschapheiligejacobus.nl, mei 2011
[8] www.stjacob.nl, mei 2011