Print this page
dinsdag, 12 maart 2013 10:34

Dominicus (voormalig Domicuscollege Nijmegen)

DOMINICUS (voormalig Domicuscollege Nijmegen)
Dominicuscollege Nijmegen
Huidige locatie: onbekend
In 1856 werd het Dominiuscollege gesticht door de Dominicaner Orde in de Nieuwstraat te Nijmegen als een kloosterschool, later werden ook leken toegelaten. In 1927 is het klooster en de school naar de Dennenlaan 135 gegaan.
Het internaat is in 1968 opgeheven, in 1970 zijn de laatste internen vertrokken.In 1968 kwam ook een nieuwe vleugel belendend aan de eerder toen geheten nieuwbouw, met een pad tussen de toenmalige gedeelten. Die vleugel was aan de Dorpsstraat (Neerbosch). Ook die vleugel is geheel en al afgebroken en er is nieuwbouw in de plaats gekomen. De straatnaam is gewijzigd in Energieweg.
Het klooster bij de school is in 1986 opgehouden te bestaan. [1]
 
Basreliëf van H. Dominicus
Niet gesigneerd, niet gedateerd 1936
Geschonken door oud-leerlingen aan pater Bruineman.
 
Bruineman (Theodoros, Gerardus, Johannes, Maria; roepnaam Thé door zijn zussen Tup genoemd) werd geboren op 27 oktober 1890 te Schiedam. Op 23 september 1910 trad hij toe tot de Orde van Dominicanen onder de kloosternaam Remigius. Vanaf 1916 was hij werkzaam aan het Dominicuscollege als docent Frans (toen de studie voor de akte Frans A gestart), surveillant en prefect; daarna was hij nog vele jaren godsdienstleraar, wonende in het Albertinum in Nijmegen, en de laatste jaren van zijn leven bracht hij weer door in het Domincuscollege. Hij overleed op 28 augustus 1970 te Nijmegen en is begraven op het kloosterkerkhof Albertinum. [2]
Op zondag 22 september 1935 werd aan het Dominicuscollege te Neerbosch bij Nijmegen het zilveren professiefeest Van Bruineman in intieme kring in het College herdacht. Na een Heilige Mis werd hij gehuldigd door een comité van oud-leerlingen met een toespraak van de heer Spoelder. Hij kreeg een beeld aangeboden van St. Dominicus, uitgebeeld als doctor der waarheid. Charles Vos zou het beeld gaan maken.[3]
Op maandagmiddag 10 februari 1936 werd het beeld door de heer Spoelder aan de jubilaris aangeboden. Het werd door superior, pater Tummers, ingezegend en pater Terburg hield een rede over het leven van de Heilige Dominicus. [4]
 
Op een vijfhoekig onderstel met daarop een natuurstenen plaat is een rechthoekig reliëf met aan de bovenzijde een boog aangebracht. De heilige is ten voeten staande in ordekledij, met aan de linkerzijde een rozenkrans en een openvallende zwarte mantel uitgebeeld. In de boog rond zijn hoofd de tekst: "DOCTOR VERITATIS" (doctor van de waarheid). Hij heeft een zeer devote uitstraling. Met zijn rechterhand maakt hij een zegenend gebaar. In zijn andere hand heeft hij op borsthoogte een opengeslagen bijbel, met de tekst naar de toeschouwer gericht, vast. Aan zijn rechterzijde is een hond met gedraaide kop en in zijn bek een fakkel weergegeven.
Onder de heilige is een tekst die door verwering slecht te lezen is.
 
Het oorspronkelijke reliëf is vanuit de hal vóór de studiezaal in de oudbouw (daterend uit 1927) bij het verlaten van dit gebouw overgebracht naar de toenmalige nieuwbouw (die uit 1953 stamde) en geplaatst in de hal voor de ingang van wat vroeger de recreatiezaal zaal van de hogere klassen was. Beide gebouwen zijn inmiddels afgebroken. Bij de afbraak van de "nieuwbouw" zou het reliëf naar de Gemeentewerf zijn overgebracht. Het beeld alsmede het dossier zijn vooralsnog niet terug gevonden. Wellicht dat het beeld verloren is gegaan.

Het beeld wordt in het Bouwblad [5] beschreven:

" Datgene wat mij in het werk van den beeldhouwer Charles Vos altijd zoo zeer aantrok, is het eenvoudige, gezonde karakter daarvan. Het heeft eensdeels niet die geforceerde styleering der vormen, welke velen meenen te moeten kiezen, voornamelijk als zij een opdracht uit te voeren krijgen van kerkelijken aard, anderdeels mist het iedere directe herinnering aan plastieken uit het verleden, gelijk bij meerdere moderne beelden het geval is en waarbij men in twijfel raakt of de expressies ten volle ontbloeid zijn aan innerlijke verworvenheden bij den maker, ofwel ontleend werden aan de schatkamer der oudheid. Het is zeer moeilijk hier grenzen te trekken, zeker echter is dat Vos zich uitermate "vrij" stelt tegenover zijn onderwerp en dat zijn beelden direct zijn opgebouwd van uit de tastbare werkelijkheid rondom hem. Het gevaar, hierbij in realisme te blijven steken, valt niet te ontkennen in dezen tijd, waarin iedere artist vrijwel op zichzelf de trappen der kunst bestijgen moet, zonder den steun eener gesloten gemeenschap, en inderdaad komt het religieuse beeld bij Vos in vele gevallen dan ook niet aan die hoogte toe, waarnaar ons verlangen uitgaat. Toch ziet men ook bij zijn minder geslaagde werken altijd weer uit een oogopslag, een gebaar, den stand van een hand, enz., iets opglanzen en schitteren, dat zijn oorsprong vindt in een andere wereld dan de direct waarneembare, en deze waarden, volkomen echt en zuiver van karakter, dragen meer bij tot de ontwikkeling onzer nieuwe kerkelijke kunst dan ieder geforceerd schijnvertoon van religieuze verheffing. Het St. Dominicusreliëf dat wij hier reproduceeren, geplaatst in het College der Paters Dominicanen te Neerbosch, beschouwen wij als een der meest geslaagde werken van Charles Vos. Het is rijk van inhoud en van een schoone bezonkenheid. In dezen St. Dominicus heeft de beeldhouwer een figuur geteekend, die leeft van binnenuit, die de wijsheid bezit en de lichtende kracht welke daaraan ontspruit. Als werkstuk valt er van mede te deelen dat het bestaat uit in klei gevormde, geglazuurde, gebakken stukken. Uitstekend staat de in wijden mantel gehulde gestalte opgebouwd in het wandvlak, groot is de vormgeving, rustig de compositie en evenzeer de kleurstelling, die zich in hoofdzaak beperkt tot grijs, crème en zwart. Het beeld is aangebracht in een der lange wanden van de hal, gelegen tegenover de groote recreatiezaal der studenten. Jammer is, dat aan de bewerking van den muur, met zijn lambriseering van een soort spatwerk, weinig bijzondere zorg is besteed; eveneens valt het te betreuren dat het reliëf wordt geflankeerd door twee zwarte, kale schoolborden, waarop met krijt mededeelingen worden neergeschreven voor de jongens. Op deze wijze heeft dit werkstuk van Vos stellig niet die waardige plaatsing gevonden, welke het door zijn kwaliteiten verdient. Bovendien merken wij nog op, dat het te betreuren is, dat men het typische van dit uit twee stukken gebakken reliëf gedeeltelijk heeft aangetast door de voeg, die op de reproductie nog zichtbaar is, netjes met Ripolin weg te verven. Nu heeft het den schijn alsof het geheel uit één stuk bestaat, iets wat bij bakwerk van deze afmeting eenvoudig onbestaanbaar is. Inmiddels, deze feilen zijn geen onherstelbare en het beeld (daarom gaat het allereerst) is van karakter sterk, nobel en gezond. Het doet zijn werk."

ormlk19 23324t

 


[1] Email G. Bary 13 maart 2013
[2] www.genealogieonline.nl, februari 2013; Email G. Bary 13 maart 2013
[3] De Tijd 22 september 1935
[4] De Tijd 16 februari 1936
[5] B. J. K., Bij een reliëf van St. Dominius, Het RK Bouwblad jg 9 nr 1, 5 augustus 1937

 

 

 

 
 
Read 3640 times Last modified on dinsdag, 10 januari 2023 15:40

Latest from Johan Piets