Print this page
maandag, 22 juni 2009 00:00

Gerardus Majella (Heerlen)

Kerk:     Gerardus Majella

Adres:            Heerenweg 45, 6414 AC Heerlen (Heksenberg)
Architect:        Boosten, Alphons
Kunstenaars:  Eyck, Charles
                       Nicolas, Joep
                       Nicolas, Suzanne
                       Smeets, René
                       Vos, Charles

In Heksenberg bestond behoefte aan een eigen parochie.
Mgr. L. Schrijen verzocht op 1 mei 1931 kapelaan G. Honée uit Heerlerheide uit te willen zien naar een geschikt terrein in de nabijheid van de woninggroep "Thuis Best" Herenweg en de Oranje Nassau IV om er een nieuwe parochie te stichten.
De Heren van der Lande verklaarden zich bereid om het terrein aan de Hei- Grindelweg gratis ter beschikking te stellen.
De naam van de nieuwe parochie zou H. Gerardus Majella te Heksenberg-Heerlen worden. In 1932-1933 werd gestart met de bouw van een school waar een noodkerk in werd gevestigd. 
Op 19 maart 1933 vond in de kleine noodkerkje op de zolder van de huidige basisschool de sluiting plaats van het tribuun ter ere van de H. Gerardus. Na de feestprediking werd het nieuwe, eikenhouten beeld, gezegend en de kerk toegewijd aan de heilige. [0]
De daaropvolgende jaren werden benut om fondsen te werven voor de bouw van de parochiekerk. Architect Boosten uit Maastricht maakte het ontwerp en de aanbesteding werd op 19 november 1936 gegund aan J. Heijnen uit Heerlerheide voor het bedrag van fl. 75.000 (ruim € 34.000). Op 29 november werd de eerste spade door kapelaan Honée in de grond gestoken, waarna de eerste steenlegging gevierd werd op 18 september 1937.
In juli 1938 kon de kerk voor de eredienst in gebruik worden genomen. De plechtige consecratie vond plaats op 18 juli 1938.
Ook aan de inrichting werd veel aandacht besteed. Een keur van bekende kunstenaars  (o.a. Eyck, Suzanne en Joep Nicolas, René Smeets en Charles Vos) zorgde voor de inrichting. [1]

Werken van Charles Vos: [2]

Maria
Locatie: rechter zijaltaar. Het beeld is gemaakt van keramiek.
Maria zit op een zetel. Zij heeft een lang kleed aan. Haar hoofddoek hangt bijna tot op de grond. Zij omvat het kindje Jezus, dat op haar schoot is gezeten, met beide armen. Jezus kijkt voor zich uit. Met zijn vingertoppen raakt de vingertoppen van Maria's linkerhand aan. Zijn linkerhand ligt op de linkerhand van Maria.

kr15a

                                                                                                                                           foto parochie Gerardus Majella

Gerardus Majella 
Eikenhout
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1933] *1
Afmetingen: hoogte 119cm, breedte 45cm en diepte 25cm
Gerardus Majella werd op 23 april 1726 in Muro bij Napels als zoon van een eenvoudige kleermaker geboren. Zijn vader stierf toen Gerardus 12 jaar oud was, waarna de jongen werd uitbesteed bij een gildebroeder om het vak van kleermaker te leren. Tenslotte vond hij zijn bestemming en trad op 23-jarige leeftijd in als lekenbroeder bij de redemptoristen. Hij leidde een leven van versterving en zelfgekozen pijniging. Vooral in de laatste drie jaar van zijn leven bleek Gerardus over mystieke gaven te beschikken: regelmatig verkeerde hij in extase, werd op twee plaatsen tegelijk gezien, kon gedachten lezen, deed voorspellingen en verrichtte wonderen. In 1755 overleed hij. Al snel verspreidde zich een devotie tot deze volksheilige over Europa, mede door de wonderen, die op zijn voorspraak gebeurden. In 1875 werden al 77 wonderen vermeld. Na in 1893 zalig te zijn verklaard, werd hij op 8 december 1904 door paus Pius X heilig verklaard. Na de heiligverklaring nam de devotie voor Gerardus Majella een hoge vlucht. Vooral door toedoen van de redemptoristen werden ook in Nederland en België veel kerken aan hem gewijd. [4]
Op zondag 19 maart 1933 vond in het kleine zolderkerkje de sluiting plaats van het triduum ter ere van de H. Gerardus. Na de feestprediking werd het nieuwe, kunstvolle beeld, gezegend en de kerk toegewijd aan de Heilige. [5]
De krant schreef over het beeld:
"Het is een opvallend natuurlijke groepering- de mijnwerker in mannelijke, edele overgegevenheid, de vrouw de werkelijk vrouw, al haar ellende uitschreidend, in haar smekende, klagende lichaamshouding; het kind met de kleine poezelhandjes spelend met den aureool. Naast deze groep, die u bij alle uitdrukking van leed en zorgen, toch niet aan wanhoop doet denken, maar aan een zeer diepe, bijna tragische berusting, -de heilige. Met een zekere machteloosheid in zijn houding, maar ook een onmetelijk medelijden. Door er na te kijken, wordt ge overtuigd van zijn hulp en troost.
Het is een heerlijk beeldje. Zijn maker schijnt te weten, wat er in het hart van een nog niet bedorven werkman omgaat, en wat in de vrouw, die moeder is en nood
Ik praat nu liever niet verder over de kunstwaarde van het beeld.
Ik wilde alleen twee dingen: Dat de rijkeren, die het zien, bewogen werden tot daad-wewrkelijke naastenliefde; en de armen, die het zien, tot de sublieme, diepe, aandoenlijke overgave, die de beeldhouwer in de man, de vrouw en het kind heeft weten uit te drukken." [6]
Aan de linkerkant van het priesterkoor staat  het beeld van de Heilige Gerardus (de patroonheilige). Hij is, met nimbus, ten voeten uit staande op een console afgebeeld. In zijn handen, op borsthoogte, houdt hij een kruis vastgeklemd. Aan de voeten van de Heilige Gerardus is een biddende mijnwerker vol geloof neergeknield (met hoofd naar rechts omhoog gericht naar de heilige). Aan de linkerzijde van de heilige (op borsthoogte)  is een moeder met kind afgebeeld. Zij stellen zich onder bescherming van de heilige.
Hierdoor is de Heilige, als Patroon van de werkman en van moeder en kind voorgesteld. Gesymboliseerd is St. Gerardus' bescherming van het mijnwerkersgezin. [7]

 

kr15b

                                                                                                                                                            foto parochie Gerardus Majella

Antonius van Padua
Achter in ons kerkgebouw (links van de hoofdingang) staat het beeld van de Heilige Antonius, omringd door gedachteniskruisjes aan overleden parochianen. Antonius staat op een console en is ten voeten afgebeeld. Om zijn kloostergewaad heeft hij ter hoogte van zijn middel een touw. Zijn rechterarm, met open hand, wijst naar beneden. Met zijn linkerarm houdt hij het kind, dat met zijn  rechterarm naar hem wijst en naar hem opkijkt, vast. Onder het kind een geopend boek. Vooraan, onder het kind, staat de console een vaas met een bloem.

 

kr15c

                                                                                                                                                          foto parochie Gerardus Majella

Opmerking: *1

Een afbeelding van het beeld werd door pastoor G. Honée in 1933 op een bidprentje van de parochie geplaatst.

 

2215kr15c12215kr15c2

 

Ontwerp Gerardus Majella:
Gips, bruin geschilderd
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1933] *1 [8]
Afmetingen: hoogte 119cm, breedte 45cm en diepte 25 cm *1

Uit de vergelijking met het uiteindelijke beeld blijkt, dat Charles Vos dit ontwerp nauwgezet heeft gevolgd, inclusief sokkel, gelaatsuitdrukking en details als plooivallen in de kleding. Op het ontwerp komt in de nimbus de inscriptie: "H. GERARDVS BID VOOR ONS" voor. Deze ontbreekt bij het houten beeld.

2215kr15d2

collectie Peters Smeets

 

Ontwerp Antonius van Padua met Kind
Gips, bruin geschilderd
Niet gesigneerd, niet gedateerd  *1
Afmetingen: hoogte 47cm, breedte 20cm en diepte 8cm *1
Gekleed in franciscaans habijt staat Antonius frontaal ten voeten uit afgebeeld. Achter zijn hoofd bevindt zich een nimbus. Links naast hem bevindt zich een in perspectief weergegeven bidstoel met daarop ligt een opengeslagen boek. Voor de stoel staat een vaas met een lelie, verwijzend naar de zuiverheid van de heilige. Boven de bidstoel "zweeft" het Christuskind, dat aan Antonius verschijnt. *1
 

[0]  Arets Lei, Parochiekerk St. Gerardus Majella Heksenberg, Heerlen z.d., blz. 31 
[1]  Beaujean, Heksenberg 1932-1957, Heerlen 1957. De tekst is ontleend aan de bijdrage van pastoor G. Luchtmann uit het hoofdstuk "Jubileum van de parochie", blz. 8-15
[2]  www.stgerardusmajella.nl
[4]  Wikipedia, juli 2008
[5]  Parochie Heksenberg, Limburger Koerier, 22 maart 1933, Limburgsch Dagblad 22 maart 1933
[6]  Heksenberg en Charles Vos; Limburger Koerier, 16 maart 1933, blz. 6, Limburgsch Dagblad 16 maart 1933
[7]  Van Besouw, 50 jaar parochiekerk St. Gerardus Majella, Heksenberg 1988
[8] Collectie Peters Smeets

 

 
*1 Paulussen  Charles Vos 1888-1954, tentoonstelling 13-11-1994 tot en met 29-01-1995, Gemeentemuseum voor Religieuze Kunst Jacob van Horne, Weert 1994
Read 4884 times Last modified on vrijdag, 30 december 2022 11:31

Latest from Johan Piets