ARIËNS (Rolduc, Kerkrade)
Adres: Rolduc, Kerkrade
Standbeeld Alfons Ariëns
Eikenhout
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1938]
Afmetingen: hoogte 95cm, breedte 41cm en diepte 28cm
Teksten op de sokkel:
voorzijde: Ariëns Rolduc 1870-1878 (zijn tijd in Rolduc)
linkerzijde: 26-4-1860 Utrechts (geboorteplaats en datum van geboorte)
rechterzijde: 7-8-1928 Amersfoort (plaats overlijden en overlijdensdatum)
Als materiaal diende een zware balk afkomstig uit het oude-Rolduc. Op 6 juli 1938 was het beeld gereed gekomen. [1]
De rooms-katholieke priester Alfons Ariëns (1860-1928) was de grondlegger van de katholieke arbeidersbeweging. Als één van de eerste geestelijken stelde hij dat het bestrijden van armoede geen kwestie is van liefdadigheid maar van sociale gerechtigheid. Hij ontplooide zijn activiteiten in Enschede, maar kreeg al snel landelijke bekendheid. Ariëns is ook bekend als drankbestrijder.
Na de lagere school ging de begaafde leerling op tienjarige leeftijd naar de katholieke elite-kostschool in Rolduc bij Kerkrade. Daar volgde hij tussen 1870 en 1878 de humaniora- en filosofie-opleiding (zie tekst op de sokkel). [2]
In het Roduc's jaarboek van 1938 [3] staat in het jaaroverzicht op 20 juni "we komen in het bezit van een geslaagd beeld van een der beste oud-leerlingen van onze school nl. wijlen Mgr. Dr. Alphons Ariëns. Het is een kunstwerk van den Maastrichtsche beeldhouwer (tevens oud-leerling van Rolduc) Charles Vos."
"Na maandenlang uitstel wegens exposities in Maastricht en Nijmegen (universiteit), werd op 30 oktober 1938 het eikenhouten beeld onthuld."
Het beeld, nog door een gordijn aan het oog ontrokken, was geplaatst in een nis is in de groote, witte gang". Na het Lof hield de directeur bij het beeld een korte toespraak. Hij zei "dat het beeld is bedoeld als een warme hulde van Rolduc aan zijn eminenten, hoogst verdienstvollen en edelen oud-leerling. Het wordt er geplaatst als een mooi voorbeeld ter navolging voor degenen, die evenals hij hun geestelijke en wetenschappelijke vorming binnen Rolducs muren ontvangen, terwijl het tevens kan meewerken om het vertrouwen op te wekken op Ariën's voorspraak bij God in de hemel."
Na de toespraak werd het beeld onthuld waarna de feestelijkheden werden voortgezet in de aula. [4]
Op de dag van de onthulling hield prof. Gerard Brom uit Nijmegen een rede onder de titel "Van leerling tot meester": het thema was het grote historische belang van Ariëns en diens verleden als Rolducien. Brom benadrukte verder de geestelijke betekenis van Rolduc voor Nederland. In Rolduc wordt volgens Blom de basis gelegd voor Ariëns latere optreden. Hij had er "staal in zijn bloed en een vonk in zijn hart" gekregen. De avond werd afgesloten door een massaal gezongen "Leve Rolduc" en "Aan U o Koning der eeuwen".
Het is een betrekkelijk traditionele uitbeelding. Vanwege de voorbeeldfunctie die het beeld moest krijgen, heeft Vos waarschijnlijk gekozen voor een herkenbaar en voor een brede doelgroep vooral "leesbaar" beeld. Ariëns (de meester) slaat zijn linkerarm om zijn leerling heen, en pakt met zijn rechterhand de hand van de leerling vast. [5]
Rolduc heeft zijn oud leerling allereerst en allermeest den sociale priester willen eren en hem als zodanig ten voorbeeld willen stellen aan al wie Rolduc voor kortere of langere tijd bezocht. In de eerste plaats natuurlijk aan de leerlingen van wie velen straks geroepen zullen worden de priesterlijke waardigheid te ontvangen. En de leerlingen die een meer of minder voorname plaats de lekenwereld wacht, hebben van de beeldengroep de les af te lezen dat hand-in-hand gaan van priester en leek een stevige waarborg biedt voor goed en vruchtbaar maatschappelijk werk. En dat de heel de samenleving op hoger peil wordt gebracht, indien dat werk verricht wordt in de menslievende en opgeofferde geest, als uit deze beeldengroep spreekt. [6]
foto: jaarboek Rolduc
[1] Een beeld van Dr. Ariëns op Rolduc. Limburger Koerier 6 juli 1938
[2] www.katholieknederland.nl, 2008
[3] Rolduc's jaarboek XVIII 1938, Roermond 1938, blz. 23
[4] Inwijding van het beeld van Mgr. A. Ariëns in Rolduc's jaarboek XIX 1939, Roermond 1939 blz. 56-57
[5] Pouls, "werken aan werkelijk vitale katholieke cultuur, Publications LGOG jaarboek 2004, Maastricht 2005
[6] Jaarboek Rolduc jrg 18, 1938