Johan Piets
zondag, 19 juli 2009 00:00
Marialegioen (Standaard)
Marialegioen (standaard)
Locatie: Tegelen (thuis bij een van de leden)
Vexillum Legionis (de standaard van het legioen)
De standaard van het Marialegioen heeft bij de ingang gestaan van de Caroluskapel, Swalmerstraat 100, Roermond, waar de bijeenkomsten werden gehouden. [1]
Het Marialegioen heeft nu geen vaste plaats meer voor hun bijeenkomsten. De standaard wordt nu bij een van de leden thuis bewaard en telkens meegenomen naar de plaats van hun gebedsviering. [2]
Standaard Marialegioen is ontworpen naar een model van dat van Romeins legioen.
In plaats van de adelaar bovenaan de standaard is een duif, het symbool van de Heilige Geest. Een dwararm onder de duif draagt het opschrift "LEGIO MARIAE" (legioen van Maria). Tussen de dwarsarm en de schacht, binnen een ovale omlijsting, is de beeltenis van de Onbevlekte Ontvangenis, naar de Wonderbare Medaille. Deze is door een roos en een lelie met de dwarsarm verbonden. De schacht rust op een wereldbol die bij het tafelmodel op een vierkant voetstuk staat. Het geheel drukt uit dat de Heilige Geest door Maria en haar kinderen de wereld zal veroveren. [3]
Het Marialegioen heeft Ierse wortels. Stichter was de ambtenaar Frank (Francis Michael) Duff (1889-1980). Hij was sinds 1913 lid van de Vincentianen en ook Derde-ordeling van de Karmelieten. Samen met de diocesane priester Michael Toher vormde hij in Dublin op 7 september 1921 met enkele vrouwen een "Gemeenschap van Onze-Lieve-Vrouw van Barmhartigheid". In 1925 werd dat genootschap omgedoopt tot Legio Mariae.
Als doelstelling formuleerde het Marialegioen "de heiliging van zijn leden door gebed en actieve medewerking, onder kerkelijke leiding, aan de taak van Maria en de kerk om de kop van de slang te verpletteren en het rijk van Christus uit te breiden". Leden van het legioen stelden zich ter beschikking van de diocesane en lokale clerus om ingeschakeld te worden in elke vorm van praktische zielzorg en apostolaat. [4]
foto's Marialegioen
[1] Tekst ontvangen lid Marialegioen (brief 14 april 2010)
[2] Email H. Klein, 9 februari 2010
[3] Is al gruime tijd uit de kapel verdwenen (telefonische mededeling de heer Molkenboer (22-01-2010)
[4] KADOC nieuwsbrief 4, Leuven 2007
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Tagged under
zondag, 19 juli 2009 05:44
Maria ( Pius XII-plein, Hoensbroek)
Maria (Pius XII-plein, Hoensbroek)
Adres: Pius XII plein, Hoensbroek (bij de Christus Koningkerk)
Mariabeeld.
Beton
Of Charles Vos de maker staat niet vast.[1]
Op een gemetseld muurtje van bakstenen staat een slanke Maria ten voeten uit afgebeeld. Zij draagt een kleed met daarover heen een korte openvallende mantel. Op haar hoofd heeft ze een sluier met kroon. Haar blik is naar beneden gericht.
[1] www.heerlen-in-beelden.nl, april 2008
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Tagged under
zondag, 19 juli 2009 05:42
Piëta (voormalig Gemmaklooster,Sittard)
Piëta (voormalig Gemmaklooster, Sittard)
Adres: (voormalig) Gemmaklooster, Leyenbroekerweg ter hoogte van nr. 52 naar boven richting Gemmahof (achteraan bij oorspronkelijk tuinmuur), Sittard
Piëta
Slotklooster met kloosterkapel en portierswoning door tuinmuur omringd werd in 1938 gebouwd in een traditionele bouwtrant door de Sittardse aannemer Tummers, in opdracht van de Eerw. Zusters Passionisten te Haastrecht, naar een ontwerp van architect Jos. Wielders te Sittard. Aan het ontwerp heeft het concept van een "gebedsburcht" ten grondslag gelegen, hetgeen door de architect werd vertaald in hoge gesloten gevels met zware gedrongen buitendeuren, kleine getraliede vensters en hoge ronde hoektorens.
De bouw van dit slotklooster met kapel is vooral gestimuleerd door de toenmalige provinciale overste van de paters Passionisten, Dominicus Bongers, en door de bisschop van Roermond, dr. G. Lemmens. Zij zetten 100 Nederlandse katholieke families er toe aan ieder duizend gulden te schenken voor de bouw van een klooster ter ere van de H. Gemma. De eerste bewoonsters waren elf uit het Belgische Tielt afkomstige Passionistinnen.
Tot 31 december 1997 is het klooster door de Passionistinnen bewoond geweest. Het onderhoud van klooster en kapel werd voor de vergrijsde communiteit te zwaar. Na het vertrek van de zusters zijn de kapel en een deel van het klooster in handen gekomen van de Stichting Gemmakapel.[1] Op de tuinmuur na is de rest afgebroken en zijn op het opengevallen terrein nieuwe appartementen gebouwd. Aan de achterzijde van het complex, vlak voor de oude tuinmuur, staat het beeld van een pièta.
Tot 31 december 1997 is het klooster door de Passionistinnen bewoond geweest. Het onderhoud van klooster en kapel werd voor de vergrijsde communiteit te zwaar. Na het vertrek van de zusters zijn de kapel en een deel van het klooster in handen gekomen van de Stichting Gemmakapel.[1] Op de tuinmuur na is de rest afgebroken en zijn op het opengevallen terrein nieuwe appartementen gebouwd. Aan de achterzijde van het complex, vlak voor de oude tuinmuur, staat het beeld van een pièta.
Op een verhoging (een steen) is een muurtje van baksteen gemetseld, aan de bovenkant afgewerkt met een schuin dak van dwarsgemetselde baksteen. In het midden van de muur is een ovale nis van bakstenen gemaakt waarin de pièta is geplaatst.
Een zeer ontredderde Maria is gezeteld. Zij draagt over haar licht blauw kleed een blauwe sluier, die onder haar kin sluit en aan beide zijden van de zetel omlaag valt.
Tussen haar benen houdt zij met beide armen de gespreide armen van het ontzielde en uitgemergelde lichaam van Jezus vast. Het lichaam van Christus rust met de knieën op de grond, de benen deels onder hem naar rechts. Maria houdt met haar linkerhand haar Zoon vast. Zijn hoofd hangt naar beneden. Hij draagt slechts een lendendoek.
[1] www.kerkgebouwen-in-limburg.nl, november 2008 en www.meertens.knaw.nl, november 2008
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Tagged under
zondag, 19 juli 2009 00:00
Antonius van Padua (Hofke van Antonius , Heerlen)
Antonius van Padua (Hofke van Antonius, Heerlen)
Adres: Sittardweg 139, 6412 CD Heerlen (Musschemig). Inmiddels is de kerk afgebroken en is het Hofke gesloten (het verkeerd in desolate staat).
Beeld van H. Antonius (in kapel) en beelden (in staties).
Houten beeld
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1938-1939]
De snelle groei van Heerlen in het begin van de twintigste eeuw maakte het wenselijk dat er naast de St. Pancratiuskerk een nieuwe parochie zou worden opgericht. In 1909 verzocht de Roermondse bisschop (Mgr. Drehmans) de Provinciaal van de Franciscanen (pater Vitalis Keenen) om in de buurt van Heerlen een klooster met hulpkerk te bouwen om de pastorale zorg van vooral de mijnwerkers op zich te nemen. Dit verzoek werd ingewilligd.
Als bouwplaats werd gekozen voor een terrein aan de Sittardseweg. Architect Jos Seelen ontving de opdracht tot het ontwerpen en bouwen van een eenbeukige kerk en een klooster voor circa 22 bewoners. Het werk werd gegund aan aannemer J.Ubachs.
Op 13 januari 1911 kon deken Brewers de kloosterkerk inzegenen, de kerkconsecratie door Mgr. Drehmans vond pas plaats op 20 mei 1912.
De kerk bleef een kloosterkerk en geen parochiekerk, zodat de gelovigen voor het vervullen van o.a. hun Paasplicht, doop en huwelijk naar de parochiekerk moesten gaan (vanaf 1924 H. Hart te Schandelen, Meesbroekerweg 116).
In 1935 werd de kloosterkerk tot rectoraatskerk verheven en in 1966 tot parochiekerk verheven.
In 1983 werd, na terugloop van het aantal kloosterlingen, besloten het klooster te sluiten en de parochie terug te geven aan het Bisdom. De kerk en het klooster zijn in 1995 gesloopt en inmiddels heeft op terrein woningbouw plaatsgevonden.
De Antoniusvereniging werd in 1923 geïntroduceerd en de invoering van de "Negen Dinsdagen". Tijdens de noveem werd in het kerkportaal een grote tijdelijke Antoniuskapel ingericht.
Het plan om een Antoniuskapel te bouwen werd door rector Malachias Geelen op 26 april 1938 -de derde dinsdag- aan de bezoekers bekend gemaakt. Tegen betaling van een gulden kreeg men een prentje. Ook kwamen meerdere giften binnen. Tevens werd in Heerlen gecollecteerd. In totaal beschikte men aan het einde van de noveem over 600 gulden (ongeveer € 270).
In 1938 werd in een deel van de kloostertuin van de Franciscanen afgescheiden en werd er de Antoniuskapel gebouwd. Dit deel van de tuin werd het Hofke St. Antonius genoemd.
De eerste steen werd op 17 juli 1938 gelegd. De kapel werd door mijnwerker en kerkmeester Jean Peeters belangeloos gebouwd. Op 18 december 1938 was de kapel gereed en op 16 april 1939 ingezegend.
De kapel is opgetrokken uit baksteen, die aan de buitenzijde is bepleisterd. Twee grote deuren sluiten de kapel af. Voor de kapel zijn banken opgesteld. Via een poort aan de Sittardseweg is het Hofke vanaf de openbare weg toegankelijk. [1]
In de kapel was oorspronkelijk een uit hout gesneden en ongepolychromeerd beeld van de heilige Antonius van Charles Vos aanwezig. Antonius staat in contrapost houding met het Jezuskind aan zijn rechterzijde. Zijn gebruikelijke attribuut, de lelietak, ontbreekt. Het houten beeld is later vervangen door een gipsen replica. Het houten beeld stond in 1996 in de H. Geestkerk van Heerlen-Meezenbroek (in opslag) Waar het beeld zich op dit moment bevindt is onduidelijk. Ook de locatie van het gipsen beeld is onbekend.
Antonius is staande op een console ten voeten uit afgebeeld. Hij draagt de ordekledij met aan koord een rozenkrans. Aan zijn linkerzijde verschijnt op een wolk het Christuskind. Hij is naar rechts gewend, houdt de benen gekruist en maakt met zijn handen een zegenend gebaar. Antonius schrikt van de verschijning en kijkt bedeesd naar het Kind. De Heilige houdt zijn linkerarm tegen zijn borst en maakt met de andere arm een zegenend gebaar.
Naast Antonius ligt een opengeslagen boek met een lelietak omgeven.
In het park stonden dertien terracotta staties die scènes uit het leven van de heilige Antonius weergeven. Wie de reliëfs maakte is onbekend. Aangezien zij stilistisch en kwalitatief nogal verschillend zijn, zullen meerdere kunstenaars actief zijn geweest. Sommige staties zijn votiefgaven van Antoniusvereerders. Statie negen fungeert tevens als oorlogsmonument. Er is een plaquette op aangebracht met de namen van de Limburgse priesters die tijdens de Tweede Wereldoorlog in gevangenissen en concentratiekampen om het leven kwamen. Onder hen bevond zich de toenmalige secretaris van het bisdom, Leo Moonen, die geboren en opgegroeid was in het rectoraat.
Op 21 juni 1952 bracht Charles Vos een bezoek aan het Hofke van Antonius waar in maart vijf van de dertien staties door vandalisme vernield waren. Vos zou voor het Hofke nieuwe beeldgroepen maken. De geraamde kosten van de vernieling bedroegen fl. 4.000 (ruim € 1800). [2]
De huidige locatie van de staties is onbekend. Slechts restten nog foto's van enkele staties.
Statie nr 2: De sculptuur van Antonius die zijn belofte van zuiverheid doet en zich aan Maria toewijdt. Aan de onderzijde van de statie zijn twee dankplaquettes aangebracht van mannen die behouden uit de Tweede Wereldoorlog zijn teruggekeerd. [3]
de kapel in 1995 kapel met beeld in 1995
inzegening van de kapel
het originele beeld
de ingang van het Hofke in 2008 de kapel in 2008
een statie in 2008 statie 2 (datum onbekend)
statie (datum onbekend) statie (datum onbekend)
statie (datum onbekend)
\
negende statie
In 2019 ontstond het burgerinitiatief om het Hofke zoveel als mogelijk in oude luister te herstellen. Het moet een openbare ontmoetingsruimte voor bewoners en bezoekers worden. Op 1 oktober 2022 vond de opening plaats.[4]
Foto: site Hofke van Sint Antonius
[1] www.kerkgebouwen-in-limburg.nl
Paulussen Charles Vos 1888-1954, tentoonstelling 13-11-1994 tot en met 29-01-1995, Gemeentemuseum voor Religieuze Kunst Jacob van Horne, Weert 1994
www.meertens.nl, april 2008
www.kerkgebouwen-in-limburg.nl, april 2008
Jacobs A,. Een bedevaartsoord te Heerlen: het Sint-Antoniushofke, in Land van Herle afl 02 1997 blz 65-70
[2] Limburgs Dagblad 2 mei en 24 juni 1952
[3] www.meertens.nl, april 2008
[4] www.hofkevansintantonius.nl, december 2022
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Tagged under
zondag, 19 juli 2009 00:00
OLV van Fatima (Mariakapel,Oirsbeek)
OLV van Fatima (Mariakapel, Oirsbeek)
Adres: Boompjesweg (vlak na de kruising met Op de Graaf) , 6438 Oirsbeek (Schinnen)
Gebakken klei, geglazuur
Niet gesigneerd, niet gedateerd [periode 1944-1946] [1]
De Fatimagrot ligt aan de rand van Oirsbeek, tegen een beboste helling. Ervoor ligt een grote open ruimte met banken. De afscheiding met het trottoir wordt gevormd door een keermuur van Kunradersteen en een plantsoen.
Uit dankbaarheid voor de bevrijding werd in 1944 door een aantal Oirsbeekenaren het initiatief genomen om een Mariagrot te bouwen. Er werden allerlei activiteiten gehouden om het benodigde geld bij elkaar te krijgen. In 1946 werd begonnen met de bouw, waarbij vele vrijwilligers meehielpen. Er moest namelijk een groot deel van het talud aan de Boompjesweg worden uitgegraven. De boeren namen de vrachten zand en grind voor hun rekening. De R.K. Toneelvereniging Oirsbeek schonk het beeld dat door beeldhouwer Charles Vos uit Maastricht werd vervaardigd. Dit beeld kostte toen Fl. 1.000,- (€ 450). De grot werd gebouwd van Kunradersteen, een natuursteen die in de omgeving van Kunrade (Voerendaal) voorkomt. De bouwkosten bedroegen in die tijd FL. 9.000,- (ruim
€ 4.000). Onze Lieve Vrouw van Fatima is de heilige, waaraan de grot is toegewijd.
In 1998/1999 werd de grot op initiatief van het grotcomité geheel gerestaureerd en kwam er een hekwerk om vandalisme te voorkomen, een rolstoeltoegang en verlichting.
Op zondag 15 augustus werd de grot om half elf onder grote belangstelling heropend met een heilige mis inclusief ziekenzegening door pastoor L. Dohmen m.m.v. de Koninklijke Schutterij St. Lambertus. Voorzitter Remigius [Ré] Winthagen van het grotcomité bedankte iedereen die zijn steentje had bijgedragen aan de restauratie. Aan de Oirsbeekenaren werd een Kroetwuusj met een rozenkrans uitgereikt. [1a]
De kapel is als een grot in de lange muur van kunradersteen gebouwd. De boogvormige toegang kan worden gesloten met een blauw geschilderd hek. Voor de ingang is een betegelde vloer aangelegd, die eveneens met een blauw geschilderd hekwerk wordt gescheiden van de grote ruimte voor de kapel. Op deze ruimte staan banken.
In de kapel staat op twee zuiltjes van mergelsteen een altaar. Tegen de koepelvormige achtergrond staat een fraai beeld van O.L. Vrouw van Fatima, vervaardigd door Charles Vos.[2]
Op een sokkel staat Maria frontaal ten voeten uit met haar hoofd licht naar rechts gebogen. Over haar licht blauw gewaad, dat tot op haar voeten reikt, draagt zij een donkerblauwe mantel die halverwege haar lichaam met haar linkerhand wordt vastgehouden. Aan de linkerkant komt onder haar sluier een lang vlecht uit, die tot halverwege haar lichaam reikt.
Haar rechterarm houdt ze, met een naar voren gericht open hand, langs haar lichaam.
Op de sokkel staat de tekst "O.L.VR. van FATIMA b.v.o ". Links en rechts naast de sokkel bevindt zich een kinderhoofdje.
foto uit 1946
[1] Monumenten in Nederland deel Limburg
[1a] Bart Lendfers members.home.nl, januari 2012
[2] www.kerkgebouwen-in-limburg,nl , juni 2008
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Tagged under
zondag, 19 juli 2009 05:26
Jozef met Kind (voormalig St Jozefgesticht, Gulpen)
Jozef (voormalig St. Jozefgesticht, Gulpen)
Adres: Kiebeukel 10, 6271 BJ Gulpen
Het St. Jozefgesticht in Gulpen is in 1931ontworpen door architect Boosten en was een klooster met bejaardenvoorziening door en voor de zusters van Liefde van Tilburg.
Sinds 1972, na een ingrijpende interne verbouwing en een verplaatsing van de entree naar de achterzijde, is het gebouw in gebruik als gemeentehuis van Gulpen/Wittem.
Het gevelbeeld van St. Jozef is naar de zijgevel van het parochiezaaltje naast de kerk verhuisd. [1]
Op een console van gemetselde bakstenen staat het beeld van Jozef met zijn zoon. Jozef staat (van voren gezien) aan de rechterkant ten voeten uit. Met zijn rechterhand houdt hij het kindje Jezus vast ter hoogte van diens bovenbenen, zijn linkerarm omklemt het bovenlichaam. De linkerarm van het kind is voor het gezicht van Jozef, en zijn rechterarm richt hij omhoog. Zijn voetjes komen onder het kleed van Jozef uit.
[1] Schiphorst A.J.N. Boosten 1893-1951 Rotterdam 2006
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Tagged under
zondag, 19 juli 2009 00:00
(Voormailig) Ursulinenklooster Jerusalem (Venray)
(VOORMALIG) URSULINENKLOOSTER JERUSALEM (Venray)
Adres: Gemeentehuis (binnentuin) , Raadhuisstraat 1, 5801 MB Venray
Het gemeentehuis is gevestigd in het voormalige klooster Jerusalem. Het kloostergebouw is al eeuwenlang een onderdeel van Venray.
In 1422 werden er in de archieven voor het eerst melding gemaakt van het klooster Jerusalem in Venray. De zusters van de orde van het Gemene Leven stichtten het klooster om daar samen te leven en zich te wijden aan hun geloof. Later sloten zij zich aan bij de Orde van Sint Augustinus.In 1838 wordt Jerusalem in gebruik genomen door de Orde der Ursulinen. Zij stichten een meisjespensionaat in het klooster. Jarenlang onderwijzen zij daar hun "jonge juffrouwen" in deugd, orde en werkbaarheid.
Het klooster heeft er niet altijd zo uitgezien zoals we het nu kennen. In 1888 wordt het oude klooster deels verwoest door een grote brand. De bekende architect P. Cuypers maakt het ontwerp voor het nieuwe Ursulinenpensionaat. Het klooster blijft echter niet lang gespaard. In de Tweede Wereldoorlog werd het gebouw volledig verwoest. Alleen een deel van de tuin bleef bewaard. De Ursulinen gaven de architect J. Wielders de opdracht om een nieuw klooster te ontwerpen. Op de oude fundamenten werd het nieuwe klooster gebouwd zoals we dat nu kennen. De architect liet zich inspireren door kasteelbouw, dat is nog steeds goed terug te zien. In 1951 werd het nieuwe Jerusalem weer in gebruik genomen. Daarna deed het gebouw nog ruim twee decennia dienst als klooster/pensionaat.
In 1973 kocht de gemeente Venray de kloostergebouwen. Het klooster werd naar het ontwerp van de architecten C. Colsen en H.J. van de Klugt verbouwd tot gemeentehuis. De buitenkant bleef nagenoeg ongewijzigd, en ook bij de verbouwing van het interieur bleven veel oorspronkelijke kenmerken van het kloostergebouw bewaard. Zo werden de crypte en de kloosterkapel grotendeels ongemoeid gelaten. [1]
H. Angela
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1938]
Zij trad toe tot de Derde Orde van Sint Franciscus.
Angela's oom stierf toen ze was twintig jaar oud was en ze keerde terug naar haar oude woning in Desenzano. Angela geloofde dat beter christelijke onderwijs nodig was voor jonge meisjes en ging vervolgens haar tijd wijden aan het geven van onderwijs voor meisjes.
Volgens de legende werd zij tijdens een reis naar het Heilige Land in 1524 plotseling blind toen ze aankwam op het eiland. Ze zette haar reis naar de heilige plaatsen voort en was genezen van haar blindheid bij haar terugkeer.
Op 25 november 1535 stichtte Angela samen met twaalf maagden de "Onderneming van Sint-Ursula" in de buurt van de kerk van Sint Afra, in een klein huis in Brescia. Op 18 maart 1537 werd ze verkozen tot "Moeder en meesteres". [2]
In de binnentuin staat in een nis een beeld van de H. Angela.
Het beeld is in 1938 geplaatst ter herinnering van het feit dat de zusters Ursulinen 100 jaar eerder zich gevestigd hadden Venray.
In de buitenmuur is in een nis van gemetselde bakstenen het beeld van Angela geplaatst. Angela staat ten voeten uitgebeeld in haar ordekleding. Met haar wijsvinger van haar rechterhand (op borsthoogte) wijst zij naar de hemel. Voor haar staat, ten voeten afgebeeld, een jong meisje, eveneens in ordekleding (wellicht de Heilige Ursula). Samen met Angela houdt zij in duif in hun handen (linkerhand Angela, rechterhand meisje). Vooraan bloeit een bloem. Waarschijnlijk wordt het meisje in geloof in de orde van de zusters opgenomen.
Onderaan staat de tekst "H ANGELA".
Aan haar rechterhand ontbreekt een vinger.
Particulier bezit. *1
Het betreft een ontwerp voor het bovenvermelde beeld. *1
Gebakken klei, bruinkleurig gepatineerd
Niet gesigneerd, niet gedateerd *1
Afmetingen: hoogte 31cm, breedte 10,5cm en diepte 1,5cm *1
Ontwerptekening Angela
Locatie: onbekend [3]
Tekening
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Heilig Hartbeeld
Voormalig klooster Jerusalem (later klooster van de Ursulinen), nu Gemeentehuis
De huidige locatie van het beeld is onbekend.
De vaste medewerker van Charles Vos, de heer Jan Balendong, heeft in 1954 (na de dood van Vos) een tweetal kopieën in eikenhout van dit beeld gemaakt.
Kopie 1 bevindt zich in de St Jan de Doper te Uithoorn. (huidige locatie onzeker)
De gegevens van dit beeld; eikenhouten beeld, hoogte 160 cm enbreedte 75 cm. Aan de achterzijde de signatuur: "copy beeld/ zusters ursl venray".
Kopie 2 bevindt zich in de OLV van Altijd durende Bijstand te Overschie Rotterdam. (huidige locatie onzeker)
De gegevens van dit beeld; eikenhouten beeld, hoogte 160 cm enbreedte 75 cm. Het beeld is niet gesigneerd.
Op basis van oude foto's zou er sprake kunnen zijn van een tweetal beelden in Venray. Het beeld op de eerste foto staat in de kloosterkerk en zou inderdaad 160cm hoog kunnen zijn. Foto twee en drie tonen het beeld in een kapel. Dit beeld is zeker minder hoog.
[1] www.venray.nl, juli 2008 en email van J.Engel 23 juni 2008
[2] Vrije vertaling uit Engels van Wikipedia, juli 2008
[3] Tekening staat in: Verschueren L. (O.F.M.), Jerusalem 1422-1802 1838-1938, 1938, blz. 131
* 1 Paulussen Charles Vos 1888-1954, tentoonstelling 13-11-1994 tot en met 29-01-1995, Gemeentemuseum voor Religieuze Kunst Jacob van Horne, Weert 1994
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Tagged under
zondag, 19 juli 2009 05:23
Onze-Lieve-Vrouw van de Vrede (kapel De Wieër, Sittard)
Onze-Lieve-Vrouw van de Vrede (kapel De Wieër, Sittard)
Adres: De Wieër tegenover nr. 4 (op de hoek van de Engelenkampstraat en de Wieër, achter het voormalig Bisschoppelijke College) 6131 DA, Sittard
Onze-Lieve-Vrouw van de Vrede
Naar plannen van Ir. E. Schoenmakers werd de Mariakapel gebouwd. In de kapel werd het beeld geplaatst van Onze-Lieve-Vrouwe van de Vrede, ontworpen door Charles Vos. [1] Het beeld werd voorlopig in de parochiekerk neergezet. [1a]
Op 16 juli 1942 kwam de bouw van de kapel gereed. Alleen aan het interieur zou nog de laatste hand moeten worden gelegd, waarna het Mariabeeld naar de kapel kon worden overgebracht en ingezegend. [2]
De inzegening van het nieuwe beeld vond plaats op 8 december 1942. 's Ochtends werd een hoogmis opgedragen tot intentie van de schenkers van de kapel en het beeld. De inzegening zelf 's middags geschiedde, in verband met de oorlogsomstandigheden, zonder uiterlijke plechtigheden. [3]
De ingang van de kapel met rondboog wordt afgesloten met een ijzeren hek. De gebogen tekst "Koningin des Hemels BVO" siert de voorgevel. De voorgevel verbreedt naar boven toe iets, alvorens in het fronton over te gaan. Het zadeldak is met pannen gedekt. Op elk van de vier hoeken staat een lage kolom met daarop een hardstenen bol.
Na de Tweede Wereldoorlog werd aan de Wieër een kapel, toegewijd aan de Koningin des Hemels, gebouwd uit dankbaarheid. In het kapelletje staat een beeld van de Onze-Lieve-Vrouw van de Vrede met Kind. Het werd geplaatst in een marmeren nis boven een soort altaar. [4]
Maria, ten voeten uit, staat op een sokkel met de tekst Regina Coeli. Haar hoofd kijkt omlaag naar links. Over haar kleed dat tot haar voeten reikt, draagt zij een mantel. In haar rechterhand heeft zij een scepter. Op haar linkerarm draagt zij het kindje Jezus, dat met zijn rechterhand de kin van zijn moeder vasthoudt. Zijn linkerarm/-hand houdt hij omhoog naast zijn gezicht.
Rechts en links naast Maria ligt op de sokkel een hoofdje.
Aan de rechterzijde vindt men een fraai glas-in-loodraam met een afbeelding van de Koningin van de Vrede met als onderschrift "Koningin van de Vrede, bescherm ons". Aan de linkerzijde bevindt zich een raam met een beeld van O.L.Vrouw Sterre der Zee met de bede: "Wees onze leidster".
[1] Nieuwe Venlosche Courant, 12 maart 1942
[1a] Limburger Koerier 6 maart 1942
[2] Limbugsch Dagblad, 16 juli 1942
[3] Limburgsch Dagblad, 7 december 1942 en 9 december 1942
[4] www.mariakapellen.nl, juni 2008 en www.kerkgebouwen-in-limburg.nl, juni 2008
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Tagged under
zondag, 19 juli 2009 00:00
Heilig Hart (Geldersestraat, Sittard)
Heilig Hart (Geldersestraat, Sittard)
Adres: Geldersestraat 37-39, 6136 AS Sittard
H. Hartbeeld
Franse steen
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1943]
Aan de noordwestzijde van de H. Hart van Jezuskerk in de wijk Overhoven bevindt zich als onderdeel van de bakstenen erfscheiding, een Heilig Hartbeeld.
Het H. Hartbeeld (van Franse steen) is geplaatst op een sokkel van bakstenen en voorzien van het opschrift "Feest van het H. Hart, 1943" (opschrift aan de achterzijde, erg verweerd). Op de sokkel komen meerdere symbolen voor, die de betekenis van de H. Hartverering verduidelijken. Aan de voorzijde een kruis, lans en hysopstengel met spons. Mogelijk nog resten van een stralenkrans. Links op de sokkel een lam met kruisvaan, liggend op gesloten boek met zegels. Geflankeerd door het Christusmonogram en een kelk met hostie en korenaren. Rechts tussen de letters Alfa en Omega (verwijzend naar de schrifttekst "Ik ben de Alfa en de Omega, de oorsprong en het einde" apoc. 21.6), een pelikaan die met gespreide vleugels de jongen in het nest voedt met zijn bloed (symbool van de zichzelf wegschenkende liefde van Christus).
Het beeld is in de steenhouwerij Laudy op de Steenweg vervaardigd. Aanvankelijk wilde Ch. Vos een beeld maken van een Christus, die zijn hart op de hand aan de mensen toont. Dit ontwerp werd door het bisdom afgekeurd. Het was in strijd met kerkelijke voorschriften.
De intronisatie vond plaats op 8 juli 1943. Door de bezetter waren openbare kerkelijke plechtigheden verboden. Tijdens het lof in de kerk ging daarom alleen een kleine afvaardiging van de aanwezigen naar buiten voor de inzegening. [1]
Jezus staat frontaal ten voeten uit op de sokkel. Zijn hoofd is licht naar rechts gebogen en kijkt omhoog. Hij draagt een mantel die tot zijn voeten reikt. Zijn rechterhand wijst naar zijn hart, zijn linkerarm met geopende hand houdt hij langs zijn lichaam.
Ontwerp
Particulier bezit [2]
Gipsen beeld
Niet gesigneerd, niet gedateerd [circa 1940-1941]
Afmetingen: hoogte 60cm
Waarschijnlijk betreft dit beeld het originele dat door de Bisschoppelijke Commissie is afgekeurd. Jezus heeft in zijn linkerhand ter hoogte van de borst het hart zichtbaar vast.
De onderkant van het ontwerp is nauwelijks uitgewerkt.
Het typische is dat bij de definitieve versie de beweging van de linker- en achterarm zijn omgekeerd. Het hart is niet meer zichtbaar.
De stijlkenmerken komen verder in grote mate overeen.
collectie Peters Smeets
[1] www.kerkgebouwen-in-limburg.nl, juni 2008
Egelie, Beeld van het Heilig Hart in Limburg, Zutphen 2004
[2] Collectie Peters Smeets
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Tagged under
zondag, 19 juli 2009 05:16
Maria (Mariakapel, Mheer)
Maria (Mariakapel, Mheer)
Stallestraat tegenover nummer 2, 6261 ND Mheer
Gebakken klei, geglazuurd
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1950]
De Mariakapel in Onder-Mheer is gebouwd in 1950, niet ver van de plek waar een jaar eerder de oude kapel werd afgebroken. Ook de voorganger van de huidige kapel was gewijd aan de Heilige Maria. Toen de Dorpsstraat in 1949 voor het eerst werd geasfalteerd, stond het kapelletje letterlijk in de weg.
De oude kapel was vierkant. De ingang lag aan de straatzijde en had een hardstenen deuromlijsting. Daarop stond de inscriptie: 1843 A. Pullinx. Het jaartal 1843 verwijst naar het bouwjaar van de oude kapel. Die kapel was privé-bezit van de familie Pullinx. Die woonde in de grote vakwerkboerderij achter de kapel. Hoewel de kapel privé was, was deze voor een ieder toegankelijk.
Al meteen na de oorlog bestonden er plannen voor een nieuwe Mariakapel. Pastoor Frans Schleiden nam het initiatief hiertoe.Toen op 10 mei 1940 de Duitsers Mheer binnenvielen, had deze pastoor zijn parochie onder de bescherming van Maria gesteld. Gelukkig bleef Mheer tijdens de oorlog gespaard. Daarom liet Schleiden uit dankbaarheid een nieuwe kapel bouwen. Hij had een grote devotie voor de Heilige Moeder.
Om de bouw van een nieuwe Mariakapel te realiseren, riep de pastoor een comité in het leven. In een brief aan Jacques Huijnen schreef pastoor Schleiden:
"...we beginnen met de eerste maatregelen te treffen: het bijeenbrengen van materiaal en financiën. We laten het dan aan O.L.Vr. over wanneer zij het graag klaar zou hebben. Het beeld wordt een Piëta: Maria die Christus verzorgt, doet hetzelfde werk nu na den oorlog met het mystieke lichaam van Christus. Dit is de grondgedachte."
Het was die pastoor niet gegund het karwei af te maken. Op 9 oktober 1945 verliet Schleiden de parochie van Mheer. Zijn opvolger, pastoor Terpoorten, lijkt het project niet te hebben opgepakt. Met de komst van pastoor Mathieu Gilissen in maart 1948, komt er, mede met het oog op de wegverharding, schot in de zaak. De kapel werd op de hoek van de Stallestraat en de Dorpsstraat gebouwd. Jacques Huijnen, de erfgenaam van Pullinx, schonk daartoe grond aan de kerk van Mheer.
In de uivormige toren van het Mariakapelletje hangt een eeuwen oud Maria klokje, dat oorspronkelijk het kasteel van Mheer toebehoorde.
De gegoten klok draagt het opschrift: Jezus Maria Jozef Orate Pronobis Imstenraedt x Loe 1653.
De namen Imstenraedt x Loë duiden op het huwelijk tussen de machtige Jan Adolfs van Imstenreadt met Christina Sophia de Loë. Dit huwelijk bleef kinderloos. Na de dood van Jan kwam de heerlijkheid Mheer in handen van de familie de Loë.
Nadat in 1943 de Duitsers de kerkklokken vorderden, en de klokken uit de toren van de parochiekerk werden gehaald, zocht pastoor Schleiden naar een alternatief om zijn parochianen naar de kerk te roepen. Hij wist dat ergens in het kasteel nog een klokje aanwezig was. Het kasteel bood toen onderdak aan Duitse officieren. Schleiden vroeg aan Piet van Gerven een inwoner van Mheer die op het kasteel werkte, het klokje ongemerkt het kasteel uit te smokkelen. Het klokje stond toen in de grote eetzaal waar Piet de officieren bediende. Telkens als Piet langs het klokje liep, verplaatste hij het ongemerkt een aantal meters, totdat hij het gered had uit de handen van de Duitsers. Het "ontvreemde klokje werd overdragen aan meneer pastoor. Die het na de oorlog in het kapelletje hing.
Pastoor Schleiden vroeg de bekende architect Alphons Boosten uit Maastricht een ontwerp voor de Mariakapel te maken. Het ontwerp van de kapel in Mheer maakte hij rond 1945. In 1947 kwam de kapel gereed. Pastoor Gilissen raamde de bouwkosten op 8000 gulden (ongeveer € 3.960). Door de inzet van vrijwilligers bleven de uitgaven echter beperkt tot 5000 gulden (ongeveer € 2.270).
De oude kapel was vierkant. De ingang lag aan de straatzijde en had een hardstenen deuromlijsting. Daarop stond de inscriptie: 1843 A. Pullinx. Het jaartal 1843 verwijst naar het bouwjaar van de oude kapel. Die kapel was privé-bezit van de familie Pullinx. Die woonde in de grote vakwerkboerderij achter de kapel. Hoewel de kapel privé was, was deze voor een ieder toegankelijk.
Al meteen na de oorlog bestonden er plannen voor een nieuwe Mariakapel. Pastoor Frans Schleiden nam het initiatief hiertoe.Toen op 10 mei 1940 de Duitsers Mheer binnenvielen, had deze pastoor zijn parochie onder de bescherming van Maria gesteld. Gelukkig bleef Mheer tijdens de oorlog gespaard. Daarom liet Schleiden uit dankbaarheid een nieuwe kapel bouwen. Hij had een grote devotie voor de Heilige Moeder.
Om de bouw van een nieuwe Mariakapel te realiseren, riep de pastoor een comité in het leven. In een brief aan Jacques Huijnen schreef pastoor Schleiden:
"...we beginnen met de eerste maatregelen te treffen: het bijeenbrengen van materiaal en financiën. We laten het dan aan O.L.Vr. over wanneer zij het graag klaar zou hebben. Het beeld wordt een Piëta: Maria die Christus verzorgt, doet hetzelfde werk nu na den oorlog met het mystieke lichaam van Christus. Dit is de grondgedachte."
Het was die pastoor niet gegund het karwei af te maken. Op 9 oktober 1945 verliet Schleiden de parochie van Mheer. Zijn opvolger, pastoor Terpoorten, lijkt het project niet te hebben opgepakt. Met de komst van pastoor Mathieu Gilissen in maart 1948, komt er, mede met het oog op de wegverharding, schot in de zaak. De kapel werd op de hoek van de Stallestraat en de Dorpsstraat gebouwd. Jacques Huijnen, de erfgenaam van Pullinx, schonk daartoe grond aan de kerk van Mheer.
In de uivormige toren van het Mariakapelletje hangt een eeuwen oud Maria klokje, dat oorspronkelijk het kasteel van Mheer toebehoorde.
De gegoten klok draagt het opschrift: Jezus Maria Jozef Orate Pronobis Imstenraedt x Loe 1653.
De namen Imstenraedt x Loë duiden op het huwelijk tussen de machtige Jan Adolfs van Imstenreadt met Christina Sophia de Loë. Dit huwelijk bleef kinderloos. Na de dood van Jan kwam de heerlijkheid Mheer in handen van de familie de Loë.
Nadat in 1943 de Duitsers de kerkklokken vorderden, en de klokken uit de toren van de parochiekerk werden gehaald, zocht pastoor Schleiden naar een alternatief om zijn parochianen naar de kerk te roepen. Hij wist dat ergens in het kasteel nog een klokje aanwezig was. Het kasteel bood toen onderdak aan Duitse officieren. Schleiden vroeg aan Piet van Gerven een inwoner van Mheer die op het kasteel werkte, het klokje ongemerkt het kasteel uit te smokkelen. Het klokje stond toen in de grote eetzaal waar Piet de officieren bediende. Telkens als Piet langs het klokje liep, verplaatste hij het ongemerkt een aantal meters, totdat hij het gered had uit de handen van de Duitsers. Het "ontvreemde klokje werd overdragen aan meneer pastoor. Die het na de oorlog in het kapelletje hing.
Pastoor Schleiden vroeg de bekende architect Alphons Boosten uit Maastricht een ontwerp voor de Mariakapel te maken. Het ontwerp van de kapel in Mheer maakte hij rond 1945. In 1947 kwam de kapel gereed. Pastoor Gilissen raamde de bouwkosten op 8000 gulden (ongeveer € 3.960). Door de inzet van vrijwilligers bleven de uitgaven echter beperkt tot 5000 gulden (ongeveer € 2.270).
De beeltenis van Maria is, ondanks de wens van pastoor Schleiden, geen piëta geworden. Het beeld van Maria met het kindeke Jezus is van de hand van de bekende Maastrichtse kunstenaar Charles Vos.
Op 14 mei 1950 zegende deken Schneiders van Gulpen de nieuwe Mariakapel in.
Ter ere van de inwijding werden links en rechts van het altaar in de kapel twee marmeren schilden geplaatst met de tekst:
AVE MARIA (links) en 1950 (rechts).
Aan weerszijden naast het Mariabeeld staan twee gipsen knielende aartsengelen. Deze engelen zijn ouder dan het Mariabeeld. Zij zijn destijds door de
familie Willems, die in het inmiddels opgeheven café tegenover het kapelletje woonde, gerestaureerd en aan de parochie geschonken.
De kapel is sinds 1950 nauwelijks gewijzigd. Alleen is ten behoeve van de verbreding van de Mergellandroute medio jaren '70 de opgang naar het kapelletje verplaatst van de hoek Dorpsstraat- Stallestraat naar de Stallestraat. [1]
Maria (met nimbus) is staande ten voeten uit afgebeeld. Zij heeft haar hoofd ietwat schuin naar links. Zij draagt een lang wit kleed waarvan de zoom onderaan versierd is. Over haar kleed heeft zij een driekwart blauwe mantel over de schouders. Op haar linkerarm draagt zij het zittende, met gekruiste beentjes, kindje Jezus. In haar rechterhand houdt zij een pot met bloemen. Het kindje Jezus (met nimbus) draagt een wit kleed. Zijn linkerarmpje rust op zijn moeders linkerarm en zijn rechterhand houdt de bloem in de pot vast.
[1] www.mariakapellen.nl april 2008
[1] www.mariakapellen.nl, april 2008
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Tagged under