Johan Piets
woensdag, 24 juni 2009 00:00
(voormalig) OLV van Goede Raad (Beverwijk)
Kerk: (voormalig) OLV van Goede Raad
Adres: Arendsweg 61, 1944 JA Beverwijk
Architect:
Kunstenaars: Arnold
Schoonbrood
Eyck, Charles
Bijvoet, Han
Witteman, Nico
Vos, Charles
De kerk aan de Eredienst onttrokken en 2017 verkocht aan een projectontwikkelaar.
Werken van Charles Vos:
Links Heilig Hart; Rechts Jozef met Kind (foto parochie OLV van Goede Raad)
Heilig Hart
Gekleurde terracotta
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1943]
Afmetingen: hoogte ca. 210cm en breedte 60cm [1]
Het Heilig Hart (Christus Koning) staat ten voeten uit staande op een console afgebeeld. Over zijn wit kleed draagt hij een openvallende bruine mantel die hij ter hoogte van zijn Heilig Hart vasthoudt. Naast zijn hoofd aan beide zijden is een engel afgebeeld, die ieder met een hand het hoofd van Christus aanraken en met de andere hand een kroon boven Christus hoofd vasthouden, gereed om hem te kronen.
Onder de console bevindt zich een blok. Aan de voorzijde hiervan is een kruis afgebeeld. Aan het kruis hangt het uitgemergelde lichaam van Christus met de rechtervoet over de linkervoet en de armen schuin zijwaarts. Hij is gekleed in een korte lendendoek. Rechts naast het kruis de letter A (Alpha) en links de letter O (Omega). Onder het kruis is een schildvormige console waarop op de voorzijde een kelk met hostie is afgebeeld, met rechts ervan korenaren en links wijnranken.
foto parochie OLV van Goede Raad
Jozef met Kind
Gekleurde terracotta
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1944]
Afmetingen: hoogte 188cm en breedte 100cm
(in maart 1944 geplaatst) [2]
Jozef is samen met zijn zoon ten voeten uit staande afgebeeld op een console die onderaan half rond is. Onderin de console zijn lelies en bovenin een banderol met tekst: "ITE AD JOSEPH".
Jozef met nimbus draagt over zijn kleed een ruim, openvallende bruine mantel. Zijn blik is schuin naar rechts beneden gericht. In zijn linkerhand houdt hij op borsthoogte een winkelhaak vast. Zijn rechterhand houdt hij geopend ter hoogte van de rechterarm van zijn zoon. Het kindje Jezus (met nimbus) staat rechts voor hem. Het kind draagt een lang kleed. Zijn blik is ietwat rechts naar beneden gericht op de toeschouwer. Hij maakt met beide handen een gezegend gebaar; zijn linkerarm gespreid naar buiten en zijn rechterarm in hoek negentig graden naar boven.
foto parochie OLV van Goede Raad
[1] Email dd 1 januari 2009 van de heer Van Rookhuizen
[2] Email dd 1 januari 2009 van de heer Van Rookhuizen
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Tagged under
woensdag, 24 juni 2009 00:00
Christoforus (kathedraal) (Roermond)
Kerk: Christoforus (kathedraal)
Adres: Grote Kerkstraat bij nr 29, Roermond
Architect: Boosten, Th
Peutz
Kunstenaars: Brom, Leo en Jan Eloy
Cox, Theo
Kurvers, Huub
Nicolas, F
Nicolas, Joep
Reits, Leo
Vos, Charles
Weiss, Max
Exterieur:
Tussen 1410 en 1450 verrees ter vervanging van een buiten de muren gelegen romaanse kerk een driebeukige gotische kruiskerk met een ingebouwde toren en kapellen in de hoeken tussen het langgerekte koor en het driezijdig gesloten dwarsschip. In 1458 werd begonnen met de bouw van het driezijdig gesloten Sacramentskoor aan de noordzijde. In 1489 volgde het recht gesloten O.L. Vrouwekoor aan de zuidzijde. Door het wegbreken van de oude buitenmuren ontstond een hallenkoor. Aan het zuidtransept werd rond 1480 de Sint-Jacobskapel toegevoegd. Tevens kwam rond die tijd een kapel op de kop van het noordtransept tot stand. De rijke laat-gotische ingangspartij aan het zuidtransept is het enige natuurstenen onderdeel in de kerk. Reeds in 1470 was tegen de zuidwestzijde van het schip een kapel ontstaan. De rest van de zuidbeuk werd rond 1500 verdubbeld. Ook aan de noordzijde was rond 1460 een kapel ontstaan. In 1554 vernielde een brand een deel van de kerk. Deze schade werd in 1560 hersteld. Maar enkele jaren reeds raakte het gebouw in verval, o.a. door de beeldenstorm van 1566 en de plundering door de Spaanse troepen in 1572. In 1591 stortte het gewelf van het Sacramentskoor in. In 1604 kreeg de toren een vierde geleding, waarop in 1663 een barokke spits werd geplaatst. Twee jaar eerder was de kerk tot kathedraal verheven van het bisdom Roermond. In 1892 verwoestte een blikseminslag de kerkdaken en de torenspits. Bij het herstel van deze schade in 1893-'95 door C. Weber werd de 15e-eeuwse kapel aan de noordzijde omgebouwd tot een volledige zijbeuk. Het bovenste deel van de nieuwe neo-gotische spits ging door een storm in 1921 verloren. In zijn val vernielde hij het stergewelf van de kruising. In 1945 werd de toren grotendeels opgeblazen en liepen schip en het noordkoor eveneens grote schade op. Het herstel vond plaats in 1948-'53 door architectenbureau Boosten, de afbouw van de toren in 1956-'57 door Peutz. De nieuwe toren kreeg een barokke spits naar het model uit 1663, met hoekspitsen en op de punt een verguld Sint-Christoffelbeeld. In de toren hangt een door de firma Petit en de gebr. Edelbrock gegoten Mariaklok uit 1892. [1]
Werken van Charles Vos:
Lambertus (St. Dionysius??) (aan de buitenzijde van de linkerpilaar bij binnenkomst)
Geglazuurde keramiek, 1930
Op de begeleidende tekst bij het beeld in de kerk staat St. Dionysius ca 1930 Charles Vos?.
In de folder is sprake van St. Lambertus. Charles Vos is vrijwel zeker de maker van het beeld dat hoogstwaarschijnlijk St. Lambertus voorstelt.
Op een console staat de heilige in ambtgewaad met bijbehorende attributen (mijter en staf vasthoudend in zijn rechterhand). Links draagt hij een zwaard.
Naar men aanneemt werd Lambertus in 638 geboren.
Een tijdsgenoot schreef begin achtste eeuw een levensbeschrijving van St. Lambertus.
Lambertus stamt uit merovingische kringen. Zijn biograaf begint met het bericht dat Lambertus een geboren en getogen Maastrichtenaar was. Hij werd opgeleid in het koninklijk paleis onder toezicht van zijn oom bisschop Theodardus, die hij na zijn dood ca. 670 ook opvolgde.
Hij droeg de Karolingers, die hij als usurpatoren beschouwde, geen warm hart toe.
Tengevolge van de politieke verwikkelingen na de dood van Childerik II in 675 werd Lambertus uit zijn ambt ontzet, en besteeg tegenbisschop Faramundus zijn zetel. Lambertus trok zich terug in het klooster van Stavelot, waar hij tot 682 verbleef. Na de dood van Ebroin in 681 en de daarmee gepaard gaande wijziging in de politieke verhoudingen binnen het Merovingische rijk kon Lambertus in 682 zijn functie opnieuw innemen en keerde hij terug naar zijn bisdom. Deze vermelding in de Vita Prima is laatste keer dat Maastricht als bisschoppelijke residentie wordt genoemd. In de rest van zijn leven blijkt Lambertus niet meer in Maastricht te resideren. Bij zijn moord woonde hij in Luik.
Pepijn en diens concubine Alpaïs werden door Lambertus geëxcommuniceerd. Pepijn kwam naar de bisschop toe om vergeving te vragen, maar Alpaïs haalde Dodo en twee vrienden over om Lambertus te vermoorden. Nabij Luik, in de kapel van Cosmas en Daminianus, werd hij vermoord.
Hij werd eerst in Maastricht begraven in de Sint-Petruskark (nu Onze-Lieve-Vrouwekerk). Door zijn opvolger St. Hubertus werden zijn overblijfselen naar de nieuwe bisschopsstad Luik gebracht.
Het centrale plein in Luik heet tot op de dag van vandaag de Place Saint-Lambert. Tot 1794 was de Sint-Lambertuskathedraal de belangrijkste kerk van het bisdom Luik. [2]
Jacobus
Houtplastiek van de H. Jacobus, 1940-1941
Na verwerving van het reliëf door de Broederschap van de Heilige Jacobus de Meerdere werd het opgehangen onder de overdekte ingang naar de Refugio voor Compostela bij de Kathedraal (Grote Kerkstraat Roermond).
De Broederschap zou het werk liever onderbrengen in de St. Jacobskapel van de Kathedraal omdat bij binnenkomst in de kapel niet duidelijk is dat hier de H. Jacobus vereerd wordt.
Het reliëf verkeerde in slechte staat. Het was aangetast door houtworm en de polychromie was grotendeels verloren gegaan. In 2011 heeft het Restauratie Atelier Limburg een inspectie uitgevoerd. De ontworming en de restauratie volgde later in 2011.
Overleg tussen het Broederschap en het Kerkbestuur van Kathedraal, medio 2011, leidde tot overeenstemming over de nieuwe inrichting van de St. Jacobuskapel. Het werk van Charles Vos neemt de plaats over boven het altaar van het drieluik van A. Windhausen, dat overgebracht is naar het Mariakoor [3]
Oorspronkelijk:
Jacobus Maior (Het Witte Kerkje)
Voorstad St. Jacob 72-74, 6041 LN Roermond.
In 1938 werd een rectoraat opgericht in de armlastige Voorstad St. Jacob. Pastoor P. Geraets kreeg de opdracht hier gestalte aan te geven. Jos. Franssen uit Roermond werd aangezocht als architect. Door de combinatie van toneelzaal en buurtwerk kon een subsidie van de gemeente worden verkregen voor de bouw van een kerk. Gebr. Schroen uit Baexem waren de aannemers. De eerste steen werd gelegd op 28 april 1940. Ondanks de oorlogsdreiging was toen reeds het besluit genomen om met de bouw door te gaan. In mei lagen de werkzaamheden enkele weken stil door de gevechtshandelingen, maar daarna namen de bouwers de draad weer op. Het terrein was inmiddels opgehoogd in verband met de hoge waterstanden van Maas en Roer, die in Voorstad regelmatig tot overlast leidde. De kerk kon op13 oktober 1940 door mgr. Lemmens worden ingezegend.[4]
De St. Jacobskapel wordt in de volksmond het "Witte Kerkje" genoemd. Per 1 oktober 1998 werd het gebouw aan de Eredienst onttrokken. Het Bisdom verhuurt het sindsdien aan de Stichting het Witte Kerkje ten behoeve van de wijkvereniging.[5]
Het altaar, preekstoel, orgel en beelden zijn reeds lange tijd uit het kerkje verwijderd, alleen de glas in lood ramen zijn nog in het gebouw aanwezig.[6]
Nadat het Witte Kerkje werd gesloten, kwam het werk van Vos in bezit van het Broederschap van de H. Jacobus de Meerdere, die verbonden is aan de Kathedrale Kerk in Roermond. [7]
In de veertiende eeuw werd in Roermond al melding gemaakt van een Jacobusbroederschap. Keizer Joseph II gelastte in 1786 de opheffing van alle devotionele broederschappen.
Eind twintigste eeuw ontstonden ideeën om de middeleeuwse Jacobusbroederschap opnieuw op te richten. De officiële oprichting vond plaats op 7 juli 2000. De Broederschap wil de verering van St. Jacobus in stand houden middels diverse activiteiten. Daarnaast wil ze Roermond promoten als pleisterplaats op de weg naar Santiago de Compostela. Zij biedt de pelgrims een slaapplaats aan in de Refugio. [8]
Jacobus de Meerdere was een discipel en apostel van Jezus Christus. Na zijn dood trok hij de wereld in om te prediken o.a. in Judea en het Iberisch schiereiland. In Judea werd zijn faam groot. Hij werd door de hoge priester Abjatak voor Herodus gebracht die hem ter dood veroordeelde. Volgelingen begroeven hem in Galicië waarna ontdekking van zijn graf in 813 leidde tot het ontstaan van de stad Santiago de Compostela. [9]
Vos heeft het bovenlichaam van de H. Jacobus frontaal afgebeeld. In zijn rechterhand houdt hij de St. Jacobsschelp vast, in zijn andere hand de pelgrimsstaf. Onderaan is een banderole met de tekst "S.JACOBVS".
Het reliëf in het Wiite Kerkje (foto: Broederschap van de H. Jacobus de Meerdere)
onder de overdekte ingang naar de Refugio voor Compostela bij de Kathedraal
Het reliëf in de St. Jacobuskapel (foto: Broederschap van de H. Jacobus de Meerdere)
Het reliëf in de St. Jacobskapel (foto: Broederschap van de H. Jacobus de Meerdere)
[1] www.kerkgebouwen-in-limburg.nl, december 2008
[2] Levensgeschiedenis van St. Lambertus is gebaseerd op:
Hay de la R., De bisschoppen van Maastricht, Vierkant Maastricht deel 5, Maastricht 1985 blz 64-71 en Wikipedia oktober 2010
[3] Email 8 mei 2011, 12 juli 2011 en 4 november 2011 van Broederschap van de H. Jacobus de Meerdere.
[4] www.kerkgebouwen-in-limburg.nl, oktober 2010
[5] www.hetwittekerkje.nl, oktober 2010
[6] Email 19 oktober 2010 van de voorzitter van de Stichting het Witte Kerkje
[7] Email 8 mei 2011 van Broederschap van de H. Jacobus de Meerdere.
[8] www.broederschapheiligejacobus.nl, mei 2011
[9] www.stjacob.nl, mei 2011
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Tagged under
woensdag, 24 juni 2009 00:00
St Theresiakerk (Maastricht)
Kerk: Theresiakerk
Adres: Theresiaplein 8, 6213 CG Maastricht
Architect: Groenendael, Van
Kunstenaars: Vos, Charles
Werken van Charles Vos:
Altaarstuk
In 1946 werd aan Charles Vos opdracht gegeven een nieuw altaar te ontwerpen en in 1949 vroeg men hem een plaquette met een kruisgroep te vervaardigen. Deze beide opdrachten kwamen in 1950 gereed. De firma Kersten voerde de expositietroon en de kandelaars uit.
De kruisgroep stelt voor: Christus aan het kruis. Onder het kruis staan moeder Maria en de apostel Johannes. Pas later zijn deze figuren van een bronslaag voorzien. De intronisatietroon wordt gedragen door twee engelen. Boven de troon staat de tekst: "Gelooft gij dit? Ja, ik geloof". [1]
Aan de linkerzijde (voor de toeschouwer) staat Maria, een kleed met daarover heen een openvallende mantel dragend, gedraaid staande afgebeeld. Zij houdt haar armen gekruist voor haar borst en kijkt schuin omhoog naar het corpus op het kruis. Aan de andere zijde staat Johannes, ten voeten uit, enigszins door de knieën buigend, afgebeeld. Hij houdt zijn armen biddend voor zich. Haar hoofd is helemaal naar rechts beneden afgewend.
Op de tabernakeldeuren staan symbolen van de eucharistie. De deuren werden in 1936 in koper gedreven door edelsmid Knijff.
De opeline-versieringen rond het altaar werden vervaardigd door Max Weisz.
Links boven het altaar staat een paneel, voorstellende "Jezus ontmoet zijn bedroefde moeder". [2]
Op de panelen naast het tabernakel is rechts de doop van Christus afgebeeld en links het dragen van het kruis door Jezus afgebeeld.
Maria met Kind
Op een console (met de tekst AVE MARIA) staat Maria, met het kindje Jezus op haar armen, ten voeten uit afgebeeld met een even naar links genegen en gekroonde hoofd. Over haar kleed draagt ze een geplooide mantel die aan de voorzijde openvalt. Maria kijkt glimlachend naar haar zoon, die met zijn rechterhand de mantel van zijn moeder vasthoudt. In zijn naar bovengerichte hand houdt hij een wereldbol vast. Hij houdt zijn hoofd schuin links naar beneden en kijkt de toeschouwer liefdevol aan.
Gerardus Majella
In 1934 werd dit beeld door de beeldhouwer als persoonlijk geschenk aan de Theresiakerk aangeboden.[3]
Gerardus Majella werd op 23 april 1726 in Muro bij Napels als zoon van een eenvoudige kleermaker geboren. Zijn vader stierf toen Gerardus 12 jaar oud was, waarna de jongen werd uitbesteed bij een gildebroeder om het vak van kleermaker te leren. Tenslotte vond hij zijn bestemming en trad op 23-jarige leeftijd in als lekenbroeder bij de redemptoristen. Hij leidde een leven van versterving en zelfgekozen pijniging. Vooral in de laatste drie jaar van zijn leven bleek Gerardus over mystieke gaven te beschikken: regelmatig verkeerde hij in extase, werd op twee plaatsen tegelijk gezien, kon gedachten lezen, deed voorspellingen en verrichtte wonderen. In 1755 overleed hij. Al snel verspreidde zich een devotie tot deze volksheilige over Europa, mede door de wonderen, die op zijn voorspraak gebeurden. In 1875 werden al 77 wonderen vermeld. Na in 1893 zalig te zijn verklaard, werd hij op 8 december 1904 door paus Pius X heilig verklaard. Na de heiligverklaring nam de devotie voor Gerardus Majella een hoge vlucht. Vooral door toedoen van de redemptoristen werden ook in Nederland en België veel kerken aan hem gewijd. [4]
Op een console met achterrug (met de tekst H.GERARDUS B.V.O.) is Gerardus Majella staande ten voeten uit afgebeeld in ambtgewaad met een rozenkrans om zijn middel. Hij heeft een jong uiterlijk. Hij kijkt schuin naar beneden. In zijn voor zijn borst gevouwen handen houdt hij een kruis met corpus tegen zijn lichaam aan. Aan zijn rechterzijde staat aan de zijkant van de achterrug een doodskop.
Jozef met kind
Dit beeld is een geschenk van de parochiane uit 1935.[5]
Op een console (met de tekst H. JOZEF B.V.O.) staat de bebaarde Jozef, met aan zijn rechterzijde zijn zoon, ten voeten uit afgebeeld. Jozef houdt zijn zoon op de rechterschouder vast. In zijn linkerhand houdt een bloem, ter borsthoogte, vast. Jezus heeft de stengel van de bloem onderaan vast met zijn linkerhand. Jozef kijkt in de richting van de toeschouwer. Zijn zoon maakt met zijn rechterhand een zegenend gebaar en zijn blik is omhoog gericht.
Heilig Hart
1936 [6]
Op 14 juni 1936 werd het beeld onthuld. In de Limburger Koerier [7] werd het beeld omschreven als "een prachtig H. Hartbeeld, waarin hij [Charles Vos] vooral sterk de zachtmoedige Majesteit symboliseerde. Het werd een voornaam beeld, ondanks de monumentale, van nobele gratie, terwijl Vos de symbolische liefde, lijden en goddelijke Koningschap tot een als imposant ornament fungerend geheel componeerde rondom de Christus-figuur."
Tegen een achterwand staande is het H. Hart ten voeten uit afgebeeld. Twee engelen houden elk met een hand de nimbus op Christus hoofd vast en met de andere hand houden ze een kroon boven het hoofd van Jezus. Christus draagt een ruim vallende en plooiende mantel die ter hoogte van het middel is vastgemaakt zodat op zijn borst het Heilige Hart (met stralen) zichtbaar is. Zijn linkerhand ligt op het Heilige Hart. Met de andere hand maakt hij een zegenend gebaar. Zijn blik is streng naar voren gericht.
[1] Minis, Sint Theresia-parochie 1934-1984, Maastricht 1984, blz 25
[2] Minis, Sint Theresia-parochie 1934-1984, Maastricht 1984, blz 25
[3] Minis, Sint Theresia-parochie 1934-1984, Maastricht 1984, gids bezienswaardigheden blz 4
[4] Wikipedia, juli 2008
[5] Minis, Sint Theresia-parochie 1934-1984, Maastricht 1984, gids bezienswaardigheden blz 9
[6] Minis, Sint Theresia-parochie 1934-1984, Maastricht 1984, gids bezienswaardigheden blz 9
[7] Limburger Koerier, 13 juni 1936, Limburgsch Dagblad 16 juni 1936
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Tagged under
woensdag, 24 juni 2009 00:00
Johannes de Doper (Maastricht)
Kerk: Johannes de Doper
Adres: Dolmanstraat, 6222 EC Maastricht
Architect: Weber
Kunstenaars: Vos, Charles
Werken van Charles Vos:
OLV Sterre der Zee
hardsteen geploychromeerd
Aan de buitenkant is aan de apsis een beeld van Maria in gemetseld, aangebracht ter ere van het 25-jarig priesterfeest van pastoor Jos. Collaris op 20 maart 1945.
Aan de buitenkant is aan de apsis een beeld van Maria in gemetseld, aangebracht ter ere van het 25-jarig priesterfeest van pastoor Jos. Collaris op 20 maart 1945.
Onder het beeld van Maria is een plaquette aangebracht met de tekst:
ter nagedachtenis aan het zilveren priesterfeest
van de z.e. heer pastoor
jos. Colaris
20 maart 1945
redt uw ziel
Daarboven in een nis met afdakje staat Maria ten voeten uit afgebeeld. Haar hoofd, voorzien van sluier en kroon, is iet wat naar rechts opzij gericht. Zij draagt een lichtblauw geplooid kleed. Daarover heeft zij een blauwe mantel die over haar uitgestrekte armen openvalt. In haar rechterhand heeft ze een bos bloemen en op haar linkerarm draagt het kindje Jezus. Met zijn beide armpjes houdt het kindje zich aan zijn moeder vast. Zijn blik is naar de hemel gericht.
Maria staat op een blauwe console. In het midden daarvan is een witte stralende ster boven golven met daaronder de tekst "Stella Duce".
Jozef met Kind
Gips bruin gepatineerd
Niet gesigneerd, niet gedateerd *1
Afmetingen: hoogte 83cm, breedte 35cm en diepte 15cm *1
Het beeld is afkomstig uit de kerk van St Antonius van Padua te Nazareth Maastricht. De kerk is inmiddels afgebroken op de toren en de doopkapel na.
St. Jozef, staande ten voeten uit afgebeeld, draagt in zijn linkerhand een winkelhaak, zijn attribuut als timmerman. Het Christuskind staat rechts naast hem, zijn rechterarm zegenend omhoog gehouden. Vergelijken we deze voorstudie met de ontwerptekening (in particulier bezit) dan zien we dat de staf met bloembekroning in de tekening vervangen is door een winkelhaak en dat Jezus niet meer opkijkt naar zijn vader maar naar de beschouwer (die onder het hoog opgehangen beeld staat). Dit beeld is het ontwerp voor het reliëf in de St Martinuskerk te Maastricht-Wijck. *1
*1 Paulussen Charles Vos 1888-1954, tentoonstelling 13-11-1994 tot en met 29-01-1995, Gemeentemuseum voor Religieuze Kunst Jacob van Horne, Weert 1994
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Tagged under
dinsdag, 23 juni 2009 00:00
H. Nicolaas (Haren)
Kerk: H. Nicolaas
Adres: Irenestraat 2, 9752 LS Haren
Architect:
Kunstenaars: Vos, Charles
Werken van Charles Vos:
Maria met Kind
Oorspronkelijk stond dit beeld, samen met een Christusbeeld in kapel van het St. Maartenscollege te Haren. Het Christusbeeld bevindt zich nu in het Museum Catherijneconvent, Lange Nieuwstraat 38, 3512 PH Utrecht .
De Jezuïeten stichtten in 1947 een school in Haren, het St. Maartenscollege. Dit is nu een Interconfessionele scholengemeenschap voor mavo, havo, atheneum, gymnasium, tweetalig vwo (TTO en TTO+) en internationaal onderwijs. [1]
Naast de school hadden de Jezuïeten de beschikking over een huis en een kapel. In 1948 gaven zij een opdracht aan Charles Vos om een Maria- en een Christusbeeld te maken.
De beelden werden geplaatst naast het altaar. Het Christusbeeld links en het Mariabeeld rechts ervan. [2]
In 2003 vertrokken de laatste paters uit hun huis waardoor de functie van de kapel verloren ging. Het Mariabeeld is toen overgebracht naar de katholieke kerk in Haren, waar het nu nog steeds is. Het is een zetelende Maria van Jesse en een pendant van het Christusbeeld. Het is een geschenk van architect Muller te Groningen en kostte driehonderd gulden (ongeveer € 135). De intronisatie was op 4 juni 1948. [3]
De zetelende Maria draagt over haar lange kleed, dat tot aan de voeten reikt, een donker blauwe mantel. In haar rechterhand houdt ze een scepter vast waarvan het uiteinde op haar schoot rust. Het kindje Jezus staat op haar schoot en leunt met een gedraaid lichaam tegen de achterzijde van de zetel. Hij houdt zich met beide handen (waarvan alleen de linker zichtbaar) vast aan de zetel. Maria houdt hem met haar linkerhand vast rond het middel. Het beeld is geglazuurd. Onderaan de tekst "O.L.Vr. v. Jesse"
Het Christusbeeld is in 2006 verkocht aan het Museum Catharijneconvent te Utrecht. Het is een zetelende Christus (hoogte ca. 100cm) van geglazuurd aardewerk. Christus heeft het H. Hart op zijn borst en een tiara op zijn hoofd. In de ene hand heeft hij een scepter en in zijn andere hand maakt hij een zegenend gebaar. Het is een geschenk van de Fa. Van de Bie te Haren. Het beeld kostte driehonderd gulden (ongeveer € 135). De intronisatie vond plaats op 4 juni 1948. [4]
De relatie tussen de beelden en het klooster van Yesse moet nog worden onderzocht.
Het klooster Yesse in Essen (later ook klooster Essen genoemd) dankt haar naam aan de vader van Koning David (Yesse, Jesse, Isaï). Het was een Cisterciënzer vrouwenklooster en bestond van 1215 tot 1594. Het klooster stond op de plaats van het huidige buurtschap Essen, gemeente Haren bij Groningen. Er leefden dochters van gegoede families uit de stad Groningen. Al in de eerste jaren vonden in het klooster een aantal wonderen plaats, de miraculeuze gebeurtenissen werden beschreven door Caesarius van Heisterbach, de schrijver van een visiterend abt uit het Zevengebergte. Hij beschrijft het wonder van een kaars die niet wilde doven, en het wonder van het bewegende beeld dat in het klooster stond. Dit beeld stelde een gekroonde Maria voor die haar kind op de arm draagt. Tijdens een mis nam Christus de kroon van het hoofd van zijn moeder en plaats deze op zijn eigen hoofd, later zette hij de kroon op een passend moment weer terug. Het wonder bezorgde het klooster vermoedelijk bedevaartgangers met goede gaven, maar verschafte ook het klooster zelf aanzien.
In de 16e eeuw heeft het klooster meerdere malen te lijden gehad van soldaten die om de stad Groningen vochten en in het klooster werden ondergebracht. Verstoken van soldij en voeding namen ze wat ze nodig hadden. Rennenberg heeft er enkele maanden doorgebracht en vermoedelijk zijn aanval op de stad (1580) hier voorbereid. Rond 1590 werd het de zusters buiten de ommuurde stad te heet onder de voeten. Hoewel ze al vaker naar familie in Groningen waren gevlucht, hebben ze toen door goederenruil een pand in de Herestraat in Groningen in handen gekregen als refugium. De laatste overgebleven zusters zouden daarna niet meer terugkeren in Essen, ze werden tot hun dood door de Provinciale Staten, waaraan de goederen waren vervallen, onderhouden. De laatste restanten van het klooster zijn rond 1890 opgeruimd. [5]
In september 2006 is op de plaats van het voormalig klooster een bezoekerscentrum met informatie over het klooster Yesse geopend.
[1] www.haren.nl, april 2008
[2] E-mail Annemiek Bos, 5 december 2008
[3] E-mail Annemiek Bos, klooster Yesse, 9 april 2008; E-mail van pater M.Lindeijer sj (conservator van de Nederlandse Jezuieten), 16 mei 2008
[4] E-mail van pater M.Lindeijer sj (conservator van de Nederlandse Jezuieten), 16 mei 2008
[5] wikipedia, april 2008
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Tagged under
dinsdag, 23 juni 2009 00:00
Basiliek van de heiligen Wiro,Piechelmus en Otgerus (Odiliënberg)
Kerk: Basiliek van de heiligen Wiro, Piechelmus en Otgerus
Adres: Kerkplein 11, 6077 AA Ambt Monfort (St. Odiliënberg)
Architect: Boosten, A
Boosten, Th
Kayser, J
Kunstenaars: Lommen, Frans
Nicolas, Joep
Vos, Charles
Werken van Charles Vos:
Wiro
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1951]
Afmetingen: hoogte ca. 70 cm hoog
Wiro was afkomstig uit Northumberland. Hij predikte in de Maas- en Rijnstreek en stichtte het Sint-Pietersklooster in het huidige Sint Odiliënberg bij Roermond, waar hij ook begraven is. De kerk van Sint Odiliënberg is aan zowel Wiro als zijn medemissionarissen Plechelmus en Otger gewijd.
Aan de buitenzijde van de Mariakapel is op de zuidoosthoek in de muur een stenen beeldje van Wiro aangebracht. Hij is staande op een console ten voeten uit afgebeeld in bisschopskleding met mijter en staf (in de rechterhand). Hij draagt in de linkerhand een kerk. Op de console staat de tekst "H WIRO".
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Tagged under
dinsdag, 23 juni 2009 00:00
St. Jacobus de Meerdere (Lonneker)
Kerk: St. Jacobus de Meerdere
Adres: Dorpsstraat 96, Lonneker
Architect: Van Wolder te Riele
Kunstenaars: Vos, Charles
Werken van Charles Vos:
Antonius van Padua
Lindehout
Afmetingen: hoogte 140cm, breedte 90cm en diepte 35cm
Voorgesteld is de H. Antonius van Padua met links van hem aan zijn voeten een ezel. Antonius houdt een monstrans met het allerheiligste voor zijn borst. Het tafereel is een uitbeelding van de legende waarin Antonius een ezel tegenkwam, die al drie dagen geen voedsel meer had gehad en toen een bak haver werd voorgezet. Antonius toonde het dier de hostie en deze liet vervolgens de haver staan en viel op zijn knieën. Hiermee zou Antonius de katharen van de aanwezigheid van Christus in het Heilige Sacrament hebben overtuigd.
Jozef met Kind
Lindehout
Op een console met bloem staat Jozef staande ten voeten uit afgebeeld. Hij heeft halflange haren en ringbaard met snor en draagt over zijn kleed een ruim plooiende mantel die rond het middel is vastgemaakt. Hij staat met zijn linkerbeen vooruit en maakt met beide handen een zegenend gebaar. Zijn blik is naar beneden naar zijn zoon gericht die voor zijn rechterbeen staat. Het Kindje heeft zijn benen gespreid met zijn linkerbeen naar voren en het hoofd is ietwat naar schuin beneden gericht. Ook hij maakt een zegenend gebaar.
Ontwerp Antonius van Padua en het "ezelswonder"
Particulier bezit *1
Gips, bruin geschilderd
Niet gesigneerd, niet gedateerd *1
Afmetingen: hoogte 68cm, breedte 41cm en diepte 16cm *1
Voorgesteld is de H. Antonius van Padua met links van hem aan zijn voeten een ezel. Antonius houdt een monstrans met het allerheiligste voor zijn borst. Het tafereel is een uitbeelding van de legende waarin Antonius een ezel tegenkwam, die al drie dagen geen voedsel meer had genomen. De eigenaar van het dier was een ketter. Nadat Antonius de ezel de H. Hostie had voorgezet knielde deze.*1
*1 Paulussen Charles Vos 1888-1954, tentoonstelling 13-11-1994 tot en met 29-01-1995, Gemeentemuseum voor Religieuze Kunst Jacob van Horne, Weert 1994
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Tagged under
dinsdag, 23 juni 2009 00:00
Kerk van de Goede Herder (Wassenaar)
Kerk: Kerk van de Goede Herder
Adres: Stoeplaan 4, 2243 CZ Wassenaar
Architect: Laan
Kunstenaars: Eloy, J
Brom, L
Nicolas, J
Nijs
Vos, Charles
Werken van Charles Vos:
Charles Vos heeft voor deze kerk een tiental houten beelden gemaakt (het eerste in 1941). De namen van de heiligen staan op de consoles waarop de beelden geplaatst zijn.
De beschrijving van de beelden start aan de rechterzijde voor in de kerk (gezien vanaf het altaar) en gaat naar achteren. Dit betreft een vijftal beelden. Aan de andere zijde, ook een vijftal beelden, gaat de beschrijving van achter in de kerk naar voren.
Links op de foto (van voor naar achter): Petrus, Johannes de Evangelist, Augustinus
Rechts op de foto (van voor naar achter): Johannes de Doper, Michael (foto parochie)
Petrus
Dit beeld, evenals het beeld van Johannes de Doper (zie nummer 10) staan beiden op hoge sokkels, die ontworpen zijn door architect Van der Laan, met advies van Prof. Grandpré Molière en zijn uitgevoerd door Albert Termote. Deze beelden werden als eersten geplaatst eind 1941. [1]
Petrus staat ten voeten uit afgebeeld met zijn linkervoet naar buiten gericht. Hij kijkt recht naar voren. Hij draagt over zijn kleed een ruim vallende geplooide mantel. In zijn rechterhand, langs zijn lichaam houdend, draagt hij de sleutel. In zijn linkerhand, voor zijn lichaam op borsthoogte, draagt hij de kerk.
Johannes de Evangelist
Johannes de Evangelist werd door Jezus op het kruis de zorg voor Maria opgedragen. Om de hoge vlucht van zijn evangelieverhaal wordt hij door de arend verzinnebeeld. [2]
Johannes staat ten voeten afgebeeld met zijn linkervoet naar buiten gericht. Hij draagt een ruim vallende plooiende mantel. Aan de linkerkant van zijn lichaam (op borsthoogte) houdt hij het heilige boek vast met zijn linkerhand. Zijn rechterhand rust op het boek. Zijn blik is naar de hemel gericht. Aan zijn rechterzijde, naast zijn onderbeen, staat een adelaar , de kop met geopende bek naar de evangelist gericht en de linkervleugel gespreid.
Augustinus
Augustinus kwam ter wereld in 354 en stierf in 430 in de toenmalige gekerstende West-Romeinse provincie Africa, tegenwoordig noord-oost Algerije en Noord-Tunesië. Hij werd geboren in het provinciestadje Thagaste (het tegenwoordige Souk-Ahras) als zoon van een heidense (niet-christelijke) vader en een vrome christelijke moeder die Monica heette. Hij overleed in Hippo Regius (het tegenwoordige Annaba), waar hij van 396 tot zijn dood bisschop was.
Zijn ouders hadden het financieel niet breed, maar trachtten desondanks hem de beste opvoeding van die tijd te geven. Augustinus genoot lager en voorbereidend hoger onderwijs in Thagaste en Madaura. Na de vroege dood van zijn vader liet moeder Monica (financieel gesteund door anderen) hem studeren. In 375, op 21-jarige leeftijd, werd hij leraar in zijn geboorteplaats en het jaar daarop vestigde hij zich in Carthago als leraar in de retorica. Vermoedelijk in 383 verhuisde hij naar Rome, waarna hij in 384 tot retor aan het hof in Milaan werd benoemd. In 386 bekeerde hij zich tot het christendom en werd met Pasen in 387 door Ambrosius, de bisschop van Milaan, gedoopt. Hierna keerde hij terug naar zijn geboorteplaats in Africa, tijdens welke reis zijn moeder Monica in Ostia overleed. Na zich in Thagaste een paar jaar in stilte met bijbelstudie te hebben beziggehouden, wordt Augustinus in 391 half tegen zijn wil tot priester en in 395 tot medebisschop (met het recht van opvolging van de bisschop van Hippo Regius) gewijd. Van 396 tot zijn dood in 430 was hij bisschop van de Kerk van Hippo Regius. Ook in die functie bleef hij een sober kloosterleven leiden in zijn bisschoppelijke woning. Augustinus stierf in 430 tijdens het beleg van en vlak voor de inname van Hippo door de Vandalen. Volgens de overlevering moedigde hij de bewoners van Hippo aan om zich te verzetten tegen de Vandalen, vooral omdat de Vandalen een Ariaanse variant van het christendom aanhingen, die Augustinus als ketters beschouwde. [3]
Augustinus is ten voeten uit afgebeeld. Hij heeft de bisschopsmijter op zijn hoofd. Hij draagt over een onderkleed een bisschopsgewaad. Zijn blik is ietwat omhoog gericht. Met zijn linkerhand omklemt hij, op borsthoogte, het heilige boek. Zijn bisschopsstaf rust om de grond voor hem en Augustinus houdt deze met zijn rechterhand ter hoogte van zijn nek, vast.
Franciscus
Franciscus verliet alles en ging in de eenzaamheid leven en stichtte de orde van de Minderbroeders.
Fransiscus is ten voeten afgebeeld met gespreide voeten naar buiten gericht. Hij draagt de ordepij met om zijn middel een koord en een rozenkrans met kruis. Hij kijkt, zijn handen gespreid houdend, naar de hemel.
Monica
Sint Monica van Hippo (Tagaste, 333 - Ostia, oktober 387) is een christelijke heilige en moeder van Augustinus van Hippo.
Monica werd in Tagaste bij Constantinopel geboren. Ze werd christelijk opgevoed en trouwde een oudere, heidense man genaamd Patricius. Hij was een man met veel energie, maar ook een driftig en overspelig. Volgens Augustinus sloeg hij Monica vaak. Ook haar schoonmoeder was tegen haar en veroorzaakte vele problemen.
Monica daarentegen ging dagelijks naar de kerk en probeerde geduldig te zijn. Zij zei vaak tegen andere vrouwen die slechte huwelijken hadden: "Als je je tong in bedwang kunt houden, wordt niet alleen de kans om geslagen te worden minder, maar kan je misschien uiteindelijk je man verbeteren." Uiteindelijk lukte het haar om haar schoonmoeder voor zich te winnen en zelf de agressie van haar man te kalmeren en hem zelfs te bekeren tot het christendom.
Monica had drie kinderen. Augustinus maakte haar erg blij met zijn succes als leerling en later leraar, maar ze was niet zo blij met zijn losbandigheid. Augustinus leefde met zijn maîtresse.
Op 28-jarige leeftijd kwam Augustinus tot inkeer en werd overtuigd christen, zoals te lezen is in zijn Bekentenissen en in tal van andere werken.
Toen haar man overleden was, ging Monica bij Augustinus in Italië wonen en op 56-jarige leeftijd overleed ze in Ostia.
De feestdag van de heilige Monica was vroeger 4 mei, maar is tegenwoordig 27 augustus. Zij is de beschermheilige van vrouwen en moeders en van slachtoffers van huiselijk geweld. [4]
Monica is ten voeten uit afgebeeld in een ruim vallende mantel. Zij draagt een sluier. Om haar hals draagt zij een sieraad. Zij houdt haar handen aan de linkerzijde gevouwen en haar blik is naar de hemel gericht. Over haar borst loopt schuin een band waar ter hoogte van haar zij aan de rechterkant een geldzakje hangt.
Agnes
Afmetingen: hoogte 110cm, breedte 30 cm en diepte 30cm.
De heilige Agnes (overleden in Rome, 21 januari 254 of 304) stierf als dertienjarige martelares voor het christelijk geloof.
Agnes werd als dertienjarige aan heidense goden gewijd en was het slachtoffer van verkrachting. Toen zij naar de tempel van Minerva werd gebracht, maakte zij een kruisteken en weigerde zich tegen God te keren. Vele jonge mannen vroegen haar ten huwelijk, maar zij weigerde en zei dat dat ze al verloofd was met Jezus Christus. Zij werd vervolgens bedreigd en gemarteld en vond tenslotte de dood doordat haar een zwaard in de keel gestoken werd. Acht dagen nadat ze was begraven in de catacomben van de via Nomentana, werd zij gezien in een gouden kleed, met een verlovingsring van Jezus Christus aan haar vinger en haar rechterzijde een wit lam.
Haar naamdag is op 21 januari. Zij is de beschermheilige van de verloofde paren, van de kuisheid, van de jonge meisjes en maagden en van de slachtoffers van verkrachting. [5]
De naam Agnes betekent Lam. Op haar feestdag zegent de paus altijd een paar lammetjes, deze gewijde diertjes zorgen dan voor de wol om later pallia van te maken. Vaak wordt Agnes ook met een lam afgebeeld
Agnes staat ten voeten uit afgebeeld. Zij houdt haar ogen gesloten. Over haar kleed draagt zij een mantel die met een gesp aan de voorkant vast gemaakt is. Haar lange haren wapperen naar achteren. In haar rechterhand draagt zij een lammetje. Een staand zwaard houdt ze met haar linkerhand vast.
Martinus
Martinus werd rond 316 geboren in Savaria (Hongarije) als zoon van Romeinse ouders. Op jonge leeftijd werd hij soldaat en als 15-jarige trok hij naar Gallië. Bij een stadspoort van Amiens ontmoette hij een bedelaar, aan wie hij de helft van zijn mantel gaf. Omdat de helft van de mantel eigendom was van Rome kon hij slechts zijn eigen helft weggeven.
Op 19-jarige leeftijd werd hij duiveluitdrijver. Ook leefde hij enige tijd als kluizenaar op het eiland Gallinaria bij Genua, en verder stichtte hij een klooster bij Poitiers, het eerste klooster op Franse bodem.
In 371 werd Martinus door de bevolking van Tours gekozen tot bisschop. Hij vond zich niet waardig genoeg voor dat ambt. Dus verstopte hij zich in een ganzen- of zwanenhok. Maar toen zijn aanhangers hem gingen zoeken, gingen de ganzen als gekken te keer waardoor zijn schuilplaats ontdekt werd. Zo kwam het dat hij alsnog tot bisschop gewijd kon worden.
Als bisschop zette hij zich in voor de verdere verspreiding van het Christendom. Hij stichtte kerken en rond 375 de bekende abdij van Marmoutier. Om de zaak van een van zijn gelovigen te bepleiten die onterecht terechtgesteld dreigde te worden, reisde hij naar keizer Maximus in Trier. Deze interventie had echter geen succes.
In 397 stierf Martinus aan koortsen. Hij was toen ongeveer tachtig jaar oud.[6]
Martinus is ten voeten uit afgebeeld. Zijn blik is iets schuin naar boven gericht. Hij draagt zijn bisschopsgewaad met op zijn hoofd de mijter. In zijn rechterhand heeft hij zijn bisschopsstaf, die op de grond rust. Links voor hem zit geknield de bedelaar met gevouwen handen. Zijn blik is smekend naar boven op de heilige gericht.
Sebastiaan
Sebastiaans ouders waren christenen. Hijzelf bekeerde zich in het geheim, omdat de christenen toen nog door de Romeinen vervolgd werden, en hielp de mensen die leden onder die vervolgingen. Als soldaat onder Diocletianus zou hij wonderen hebben verricht en hield hij lange redevoeringen.
Hij viel hierdoor in ongenade bij de keizer, nadat die ontdekte dat hij christen was. Soldaten arresteerden hem en doorzeefden hem op het Marsveld met pijlen. Volgens een ander verhaal werd hij naakt aan een boom of paal gebonden.
De heilige Irene, weduwe van de martelaar Castulus, wilde hem begraven maar merkte dat hij nog leefde. Ze nam hem mee naar huis en lapte hem op. Enkele dagen later stond Sebastiaan op de trappen van de tempel van Sol Invictus om de twee keizers te wijzen op hun onrechtvaardig optreden tegen de christenen. Opnieuw werd hij gearresteerd en in het Circus van Rome doodgeknuppeld; zijn lichaam werd in de Cloaca Maxima (riool) gegooid. De Heilige Lucina (een ander verhaal zegt dat het Irene was) viste zijn resten op uit de drek, waste het lichaam en begroef hem in de catacomben aan de Via Appia, bij de toenmalige apostelbasiliek, op de plaats waar nu de basiliek van Sint-Sebastiaan buiten de Muren staat.
In de 9e eeuw werd Sebastiaan patroon van de apostelbasiliek. Zijn lichaam lag later in een zijkapel van de basiliek. Hij werd al vroeg vereerd in West-Europa.
Sint-Sebastiaan is de beschermheilige van onder andere de (boog-)schutters (veel schutterijen dragen zijn naam), soldaten, jagers, steenhouwers, tuiniers, kleermakers en brandweerlieden Verder was hij één van de zes pestheiligen, kinderen kregen zijn naam om onder andere pest, lepra, zweren en andere ziektes af te weren. [7]
Sebastiaan is ten voeten uit afgebeeld met naar buiten (rechts) gedraaide knieën en zijn handen hangen langs zijn lichaam. Zijn lichaam is vastgebonden met diverse touwen. Op een aantal plaatsen op zijn lichaam zijn nog punten van pijlen zichtbaar. Zijn hoofd (met gesloten ogen) hangt naar rechts beneden. Op zijn hoofd draagt hij een kap die afgezet is met bladeren van een boom.
Michael
Michael is in 1945 geplaatst omdat het kerkgebouw bij de bevrijding gespaard bleef. Vanaf de Stoeplaan (vóór de hoofdingang van het kerkgebouw) werden gedurende de Tweede Wereldoorlog V-2's (vliegende bommen) afgevuurd. [8]
Aartsengel Michael (met vleugels) staat ten voeten uit afgebeeld. Hij kijkt recht naar voren. Hij draagt een strak zittend kleed. In zijn rechterhand (gedraaid) heeft hij het zwaard dat links voor op de grond steunt en in de linkerhand de weegschaal. Over de linkerarm ligt een banderole met tekst.
Johannes de Doper (zie ook 1).
Johannes staat ten voeten uit afgebeeld. Over een kleed draagt hij een mantel die hij met zijn linkerhand (niet zichtbaar) voor zijn borst vasthoudt. Zijn linkerbeen houdt hij enigszins gebogen waardoor zijn linkervoet over de rand van de console komt. Met zijn rechterarm houdt hij zijn staf geklemd tegen zijn lichaam.
Johannes de Doper (de doop van Christus)
In de doopkapel is aan de wand een beeld, voorstellende de doop van Christus door Johannes de Doper. Het is van ijzeraarde gemaakt. [9] Op een console zit Johannes de Doper (afgebeeld met lange haren en baard), met een kleed tot op de knie. Zijn hoofd is naar rechts omlaag gebogen, kijkend naar Christus (met ontbloot bovenlichaam), die rechts voor hem staat. Johannes voert met zijn rechterhand de rituelen die bij de doop horen, uit. Christus, met zijn kin op zijn borst, houdt zijn rechterarm gebogen voor zijn lichaam.
Particulier bezit *1
Gips, bruin en grijs gepatineerd
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1951] *1
Afmetingen: hoogte 73cm, breedte 38cm en diepte 22cm *1
Franciscus, gekleed in ordenspij, is frontaal ten voeten uit afgebeeld en maakt met beide armen een orante-gebaar. Hij heft het hoofd omhoog. Het beeld is een voorstudie voor het grote gepolychromeerde eikenhouten beeld uit 1951. *1
Voorstudies Johannes de Evangelist
Bij het beeld van Johannes de Evangelist is de ontstaansgeschiedenis goed weer te geven:
Vos startte met een tekening. De adelaar staat centraal, hij zou uiteindelijk aan de rechterzijde van Johannes geplaatst worden.[10]
Vervolgens maakte hij in klei een weinig gedetailleerd ontwerp. De adelaar staat nog steeds centraal.[11]
Tenslotte werd een beeld op schaal van gepolychromeerd gips gemaakt. [12]
Gepolychromeerde gips
Ongesigneerd, ongedateerd [periode 1941-1945
Afmetingen: hoogte 69cm, breedte 23cm en diepte 18cm[13]
De voorstudie komt overeen met het definitieve beeld.
foto: Peters Smeets
Voorstudie Agnes
Particulier bezit. Collectie Peters Smeets
Gips
Niet gesigneerd, niet gedateerd [periode 1941-1945]
Afmetingen: hoogte 71cm
Vos heeft haar ten voeten uit staande op een console, voorzien van voluten, frontaal afgebeeld. Over haar kleed draagt een openvallende mantel, die aan de bovenzijde met een gesp is vastgemaakt. Zij kijkt, met gesloten ogen, nederig naar beneden. Op haar rechterarm, tegen haar lichaam aan, draagt zij een schaap, dat naar haar opkijkt. In de andere hand houdt zij een zwaard dat op de grond rust.
foto: Peters Smeets
Voorstudie Sebastiaan
Bonnefantenmuseum te Maastricht
Chamotte klei, gebakken
Niet gesigneerd, gedateerd [rond 1941-1945]
Afmetingen: hoogte 22cm, breedte 7cm en diepte 7cm
Legaat 2000
Objectnr.: 1005003
Dit beeld betreft een voorstudie voor de kerk van de Goede Herder te Wassenaar. Het zal een eerste grof ontwerp betreffen. Details zijn nog niet uitgewerkt. Later volgde een meer gedetailleerd ontwerp dat zich in particulier bezit bevind.
foto Bonnefantenmuseum
Particilier bezit
Gebakken klei, geglazuurd
Niet gesigneerd, niet gedateerd [periode 1941-1945]
Afmetingen: hoogte 76cm, breedte 26cm en diepte 16cm
Sebastiaan is ten voeten uit afgebeeld met naar buiten (rechts) gedraaide knieën en zijn handen hangen langs zijn lichaam. Zijn lichaam is vastgebonden met diverse touwen. Op een aantal plaatsen op zijn lichaam zijn nog punten van pijlen zichtbaar. Zijn hoofd (met gesloten ogen) hangt naar rechts beneden. Op zijn hoofd draagt hij een kap die afgezet is met bladeren van een boom.
De uiteindelijke uitvoering komt overeen met de voorstudie.
foto: Peters Smeets
[1] M.J.Dobbelaar, Parochiekerk De Goede Herder, Rijksmonument te Wassenaar, Wassenaar 2003
[2] M.J.Dobbelaar, Parochiekerk De Goede Herder, Rijksmonument te Wassenaar, Wassenaar 2003
[3] Wikipedia, november 2008
[4] Wikipedia, november 2008
[5] Wikipedia, november 2008
[6] Wikipedia, november 2008
[7] Wikipedia, november 2008
[8] M.J.Dobbelaar, Parochiekerk De Goede Herder, Rijksmonument te Wassenaar, Wassenaar 2003
[9] M.J.Dobbelaar, Parochiekerk De Goede Herder, Rijksmonument te Wassenaar, Wassenaar 2003
[10] Schetsbloc, 100 bladen transparant schets-teekenpapier , Nr 560 DIN A5, 148 X 210mm (bladen), 150 X 225 mm (blok), Uitgave O. Harris Import Co. N.V. - Amsterdam, collectie familie Vos
[11] Collectie Van Horne Museum te Weert
[12] Collectie van prof. Dr. J.J.Th. Vos; brief J.I. Vos 2 oktober 2013; collectie Peters Smeets
[13] Brief J.I. Vos 2 oktober 2013
*1 Paulussen Charles Vos 1888-1954, tentoonstelling 13-11-1994 tot en met 29-01-1995, Gemeentemuseum voor Religieuze Kunst Jacob van Horne, Weert 1994
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Tagged under
dinsdag, 23 juni 2009 00:00
Liduinabasiliek (Singelkerk) (Schiedam)
Kerk: Liduina Basiliek (Singelkerk) (Schiedam)
Adres: Singels 104, 3112 GS Schiedam
Architect: Magry, E.J
Kunstenaars: Peeters, P
Vos, Charles
In 1859 werd aan de Nieuwe Haven in Schiedam de Onze Lieve Vrouw Visitatie-kerk in gebruik genomen, in de volksmond deze de Frankelandsekerk genoemd.
In 1931 werd de kerk officieel toegewijd aan de Heilige Liduina en werd ze Liduinakerk genoemd. [1]
In de hongerwinter 1944-1945 beloofde deken R.J. Reijnen dat "een kapel zal worden toegewijd aan Liduina, wanneer door haar voorbede onze stad voor verdere oorlogsrampen gespaard blijft".
De belofte hield in dat de kapel zou worden vergroot en verfraaid. Maar vegroten bleek bouwtechnisch niet te kunnen. Daarom is gekozen voor het laten vervaardigen van een zilveren beeld met reliekschrijn. [2]
Het St. Liduina Comité heeft een reliekschrijn laten vervaardigen. Charles Vos verzorgde het ontwerp van het beeld dat gemaakt werd door zilversmid P (Paul).M. Kersten, eveneens uit Maastricht. [3]
De Frankelandsekerk werd in 1968 gesloten en in april/mei 1969 gesloopt (incl. de Liduinakapel), waarna de verering van Sint Liduina overgebracht werd naar de Singelkerk die daardoor de naam R.K. Parochie van de Heilige Liduina en Onze Lieve Vrouw Rozenkrans kreeg.
Deze neo-gotische kruiskerk (architect E.J. Margry) werd in 1881 in gebruik genomen nadat de Dominicanen hadden toegezegd de bediening voor hun rekening te nemen. De grote devotie van de Dominicanerorde is het rozenkransgebed. Daarom werd de kerk toegewijd aan Onze Lieve Vrouw van de Rozenkrans.
Paus Johannes Paulus II verhief de Singelkerk in 1990 tot basiliek onder de naam Basiliek van de Heilige Liduina en Onze Lieve Vrouw Rozenkrans. In de volksmond wordt ze Liduina Basiliek genoemd. [4]
Liduina van Schiedam (Schiedam, 18 maart 1380 - Schiedam, 14 april 1433) vaker Sint-Liduina, Lidwina, Ludwina of Liedewij genoemd, is een rooms-katholieke heilige, patrones van de chronisch zieken. Haar feestdag is op 14 juni. Op 14 maart 1890 werd de verering van Lidwina door Paus Leo XIII heilig bekrachtigd. [5]
Liduïna, Schiedams eigen heilige, werd geboren op 18 maart 1380, de zondag voor Pasen, "palm- en passiezondag".Op die dag las de priester het verhaal van het lijden van Jezus in de mis voor. Toen begonnen bij haar moeder de weeën. Het was een voorteken van wat dit meisje zou gaan overkomen.Het gezin waarin Liduïna of Lidewij- "zij die wijd lijdt" - opgroeide, telde negen kinderen, waarvan de middelste een meisje was. Hoe godvruchtig zij was, blijkt uit één van de verhalen die over haar in Schiedam de ronde deden. In 1387 ging ze haar oudere broers, die ergens in de stad aan het werk waren, eten brengen. Ze nam echter niet de kortste weg, maar ging de kerk in en knielde bij het altaar van Onze Lieve Vrouwe Maria, omdat ze zich met haar hele ziel en zaligheid met haar liefde verbonden voelde. [6]
Na een val op het ijs op 15-jarige leeftijd raakte zij verlamd en bleef zij voor de rest van haar leven, 38 jaar lang, aan bed gekluisterd. Volgens deskundigen was Liduina van Schiedam één van de eerste personen waarbij de ziekte multiple sclerose is geconstateerd. Zij maakte grote indruk op de vele bezoekers die zij kreeg en vooral op chronisch zieken voor wie zij een grote troost was. Na haar overlijden werd haar graf eeuwenlang door vele pelgrims bezocht.
Thomas a Kempis beschreef haar leven in zijn Vita Lidewigis. Ook de bekende prediker Johannes Brugman schreef over haar een heiligenleven. [7]
Werken van Charles:
Liduina
Reliekschrijn, zilver (1950), ontwerp Charles Vos uitgevoerd door de edelsmid Paul Kersten.
P.M. Kersten (Paul) werd geboren op 15 augustus 1916 te Maastricht en overleed in 1999.
Hij genoot zijn opleiding aan de École normale des arts te Brussel en de École d'art de l'abbaye Bénédictine te Maredsous. Hij werkte als kopergraveur, edelsmid, tekenaar en emaillist.
Kersten werkte veel in opdracht van kerken.[8]
Het reliekschrijn, staande op zes pootjes, is zeshoekig. Op elke hoek is, vanuit de voet, een klimmende roos afgebeeld. In het schrijn is het gebeente van de heilige Liduina ondergebracht. Op de voorzijde is een schild aangebracht met de tekst "St. Liduina 1380-1433". Tussen de twee voorste pootjes is een figuur afgebeeld dat in elke hand een schild vasthoudt. Rechts het oudste wapen en links het nieuwe wapen van de stad. [9]
Het oude wapen bestaat uit drie zandlopers (twee boven en een beneden). Het is nu niet meer in gebruik en stamt ongetwijfeld uit de tijd dat Schiedam een haringvisserijstad was en visnetten een goedkeuringsloodje met "dreye nachtglasen" moesten hebben. [10]
Het huidige wapen is op 24 juni 1816 vastgesteld door de Hoge Raad van Adel. Het behoorde toe aan de heer van Schiedam. Het bestaat uit een zwarte klimmende leeuw op een goud veld, waarover een schuinbalk [11] (afwisselend rood en wit). Het is de leeuw van Henegouwen. De stad verkreeg nl. 1275 stadsrechten van Aleidis, weduwe van Jan I van Avesnes, erfgenaam van Henegouwen, graaf van Holland en Zeeland. Zij bezat een kasteel ter plaatse, waaruit een dorp gegroeid was. [12]
Boven op het schrijn staat het beeld van Liduina. Zij is staande ten voeten uit afgebeeld. Over haar kleed draagt zij een jasje dat aan de voorkant is dicht gerijgd. Haar openvallende mantel is met een gesp vastgemaakt. Zij draagt een hoofdbedekking die is afgezet met rozen. In haar linkerhand houdt op borsthoogte een kruis (met Christusbeeld) vast. In haar opgeheven rechterhand draagt zij een boeket rozen. Bij haar voeten zijn eveneens rozen afgebeeld.
Het beeld draagt de inscriptie: "Het St. Liduina Comité heeft deze reliekschrijn doen vervaardigen ter gedeeltelijke inlossing van een plechtige belofte in december 1944".
In het voetstuk van het beeld werd een reliek van de heilige verborgen. [13]
Op de tweede Paasdag (10 april 1950) werd het beeld overgedragen aan de parochie.[14]
In De Linie [15] stond een artikel over het beeld:
“Ter gedeeltelijke inlossing van een belofte in December 1944” Deze woorden liet het Sint Liduina-comité uit Schiedam inde voet van het reliekschrijn graveren, dat naar een ontwerp van de Limburgse beeldhouwer Charles Vos, door de Maastrichtse edelsmid P. M. Kersten in zilver werd uitgevoerd. De barre nood, waaruit deze plechtige belofte, inde benauwend grauwe winter van 1944, ontstond, ligt nog vers in ons geheugen. Ook het leven van de Heilige Liduina kennen we allen als één lange, onmenselijk zware, geduld verslindende lijdensweg. Deze sombere associaties verhinderden Charles Vos echter niet een Liduina te boetseren, zó sprankelend van levenslust, zó triomphaal schrijdend binnen de barokke plooival harer gewaden, en met het, bijna uitdagende, gebaar van de ten hemel heffende rozenruiker, gelijk een flambouw van zoete geur dat we hier ongewild worden geconfronteerd met het feit, dat in het "donkere” Zuiden de waarde van het lijden toch anders wordt getaxeerd en beleden, dan in het "verlichte” Westen dikwijls het geval is.
In 1962 kwam het beeld naar Maastricht voor de Heiligdomsvaartsprocessie van dat jaar.
Hertogsingel Maastricht, Heiligdomvaartprocessie 1962
Liduina devotiebeeld
Een in zwaar tin uitgevoerde beeldje dat een exacte kopie van het Liduinabeeld is dat in de oude doopkapel van de basiliek staat. Hoogte 14 cm.
foto: parochie Liduinabasiliek
[1] www.liduinabasiliek.nl, december 2009 (onderdeel Basiliek)
[2] Email 31 mei 2010 R.W. Poels
[3] www.scyedam.nl, september 2009
[4] www.liduinabasiliek.nl, december 2009 (onderdeel Basiliek)
[5] Email 31 mei 2010 R.W. Pouls
[6] Ach lieve tijd Schiedam deel 11, 750 jaar ziel en zaligheid
[7] Wikipidea, juli 2008
[8] Scheen, Lexicon Nederlandse beeldende kunstenaars 1750-1950, Den Haag 1969 en Jacob P., Beeldend Benelux, biografisch handboek deel 1 t/m 6, Tilburg 2000
[9] Op de voorgevel van het stadhuis staan beide wapens boven elkaar afgebeeld
[10] Ach lieve tijd, Schiedam, 750 jaar bestuurders, nr 10, blz 238.
[11] Ach lieve tijd, Schiedam, 750 jaar roemrucht verleden, nr 11, blz 22.
[12] www.ngw.nl, december 2009
[13] Limburgs Dagblad 21 maart 1950
[14] De Tijd 20 april 1950
[15] Levenstralend schrijn voor de Heilige van het lijden in De Linie, 28 april 1950, nr. 213, blz. 13
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Tagged under
dinsdag, 23 juni 2009 00:00
St Annakerk (Maastricht)
Kerk: St Annakerk
Adres: Dr Van Kleefstraat 12, 6217 JW Maastricht
Architect: Th. Boosten
Kunstenaars: Eugène, Laudy
Gène, Eggen
Charles, Vos
Werken van Charles Vos:
Kruiswegstatie (model dertiende)
Tegen de wand rechts naast het doopvont hangt een model van de XIIIde kruiswegstatie, die momenteel hangt in de kerk van St. Antonius van Padua in Scharn-Maastricht.
Dit werk in gips, bronskleurig, is een geschenk van een parochiaan aan de parochiekerk.
Beschrijving van de XIIIe statie:
Jezus is van het kruis gehaald. Hij ligt op de schoot van de gehurkte Maria. Met haar rechterhand houdt zij de rechterhand van Jezus vast. Zijn linkerarm valt omlaag. Zijn benen hangen gekruist naar beneden.
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Tagged under