DefaultCms2CmsCategory (313)
MARIA MET KIND (Schaesberg)
Adres: Samenwerkende Parochies Schaesberg, Kerkplein 3 6272 EZ Schaesberg (Landgraaf)
Maria met Kind
Keramiek
Niet gesigneerd, niet gedateerd
In een hoeknis een Mariabeeld met Kind. Zij is staande ten voeten uit afgebeeld en draagt over haar witte kleed en blauwe, openvallende mantel. Zij houdt haar Zoon (met nimbus), die op een verhoging voor haar staat, met haar linkerhand vast bij zijn schouder. Met haar andere hand maakt ze een zegenend gebaar. Haar blik is op haar zoon gericht. Het Kind heeft in zijn linkerhand een wereldbol vast en maakt met zijn rechterhand een zegenend gebaar.
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Kerk: St. Petrus Banden (Grote Kerk)
Adres: Grote Markt 24, 5801 BL Venray
Architect: o.a. J. Kalf en J. Kayser
Kunstenaars:
In 1462 werd gestart met de bouw van de kerk. In 1475 werd de Peters-luidklok in de toren opgehangen. De daarop volgende jaren werd de kerk verfraaid en verder ingericht. De kerk bezit een unieke verzameling beelden, voor een groot deel Middeleeuws. [1]
Op 16 oktober 1944 werd de kerk zwaar beschadigd toen de Duitsers de toren opbliezen. De kerk werd 1947-1948 hersteld door architect J. Kalf. De toren werd pas in 1961-1962 hersteld door architect Jules Kayser. [2]
Werken van Charles Vos:
Reliëf in keramiek (verloren gegaan)
Ch Vos heeft een reliëf in keramiek gemaakt voor de Grote Kerk te Venray. Het werk ging in de Tweede Wereldoorlog verloren. Het was geplaatst boven de hoofdingang van de toren. In 1962 kreeg Jacq. V. Rhijn de opdracht een reliëf te maken. [3]
[1] www.petrusbandenkerkvenray.nl, juni 2011
[2] Wikipedia, juni 2011
[3] Peel en Maas 8-6-1962
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Aloysius [1](Aloysiusschool Maastricht)
Brusselstraat 46, 6211 PG Maastricht (boven de toegangspoort)
Steen, rond 1926 (?), toegewezen aan Charles Vos
De Congregatie van de Broeders van de Onbevlekte Ontvangenis (onder de naam Broeders van Maastricht bekend) werd in 1840 gesticht door brouwerszoon Rutten. Een belangrijke taak van de broeders werd het verzorgen van onderwijs. Het onderwijs werd op diverse plaatsen in de stad verzorgd. In 1905 kwam geld vrij voor nieuwbouw bij hun klooster aan de Brusselsestraat. Het schoolgebouw werd ontworpen door architect Joseph Hollman in de neo-gotische stijl en werd gebouwd in 1907. De heilige Aloysius werd de patroonheilige.
Anno 2013 huist er nog steeds de Aloysiusschool en ondanks verbouwingen in de voorbije eeuw heeft het gebouw als geheel oorspronkelijk aanzien niet verloren.
Het beeld van Aloysius, boven de toegangspoort, kan niet met zekerheid aan Charles Vos worden toegewezen. Waarschijnlijk kan het beeld gedateerd worden rond 1926 toen gevierd werd dat de heilige twee eeuwen eerder heilig was verklaard. Er werd toen veel aandacht besteed aan de jeugdige (geloofs)ijver en de kuisheid van de schoolgaande jeugd.
Stilistisch vertoont het beeld verwantschap met beelden uit die periode die met zekerheid aan Vos zijn toe te schrijven.
Aloysius Gonzage (eigenlijk Luigi Gonzaga) werd op 9 maart 1568 geboren in een dorpje (Castiglioni delle Stiviere) bij Mantua. Hij was de oudste zoon van Ferninand Gonzaga die markgraaf was van Castiglione. Hij werd op tienjarige leeftijd als page aangesteld aan het hof van de Medici in Brescia. Daarna verbleef hij aan het hof van Filips II van Spanje. Ondanks het mondaine leven aan het hof legde hij onder invloed van zijn moeder een grote vroomheid aan de dag.
In 1585 deed hij afstand van zijn rechten op het marktgraafschap Castiglione ten gunste van zijn broer Rudolf en trad tegen de wil van zijn familie toe tot de orde van de Jezuïeten. Hij studeerde filosofie en theologie. Daarnaast zorgde hij voor de zieken. Tijdens een pestepidemie raakte hij besmet met deze vreselijke ziekte en stierf op 21 juni 1591 op slechts 23-jarige leeftijd. Hij werd in de San Ignazio te Rome begraven; zijn hoofd werd later naar zijn geboorteplaats overgebracht.
In 1726 werd Aloysius door paus Paulus V zalig verklaard.
Hij wordt vaak voorgesteld als een wat wereldvreemde jongen gekleed in een zwarte soutane (lange toga) met een witte kraag die naar een kruisbeeld staart. Zijn attributen zijn: een lelie (symbool van kuisheid); een kruis (dat vroomheid en offergezindheid uitdrukt), een schedel (hetgeen zijn vroege dood uitdrukt) en een rozenkrans (als uitdrukking van zijn bijzondere devotie tot de Maagd Maria).
Aloysius is staande op een console frontaal afgebeeld. Over zijn kleed draagt hij een openvallende mantel. Een drietal van boven genoemde attributen zijn terug te vinden. Op de console rechts van de heilige lelies, links een schedel. De heilige houdt het kruis met zijn linkerhand tegen zijn gezicht, zijn blik op het kruis gericht.
[1] Dit artikel is gebaseerd op:
Boogard van den J., De schooltijd achterna...., 150 jaar Aloysiusschool Maastricht 1854-2004, Maastricht 2004 en Wikipedia september 2011
Published in
DefaultCms2CmsCategory
De Goede Herder (Grote Looiersstraat)
Adres: Grote Looiersstraat 12, 6211 JJ Maastricht
Voorheen: buurthuis in de Plankstraat nr. 7 te Maastricht
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1948]
Stokstraatkwartier
Het huidige Stokstraatkwartier maakte deel uit van de vesting die de Romeinen bouwden om de strategisch belangrijke Maasovergang te verdedigen.
In de zeventiende en achttiende eeuw werd de buurt volgebouwd met grote herenhuizen, met op de binnenhoven huisjes voor de bedienden en stallen voor het vee. Met de opkomst van de industrie in de negentiende eeuw trok de gegoede burgerij weg naar nieuwe "villawijken" en werd de Stokstraat en omgeving het domein van de arbeiders. De herenhuizen van weleer raakten bevolkt met grote gezinnen die met elkaar niet alleen de enige kraan op de begane grond deelden, maar ook de "poepdoos", het toilet dat niet veel meer was dan een plank met een gat en een ton eronder. Gaandeweg kwamen er ook meer cafés en logementen, werkterrein voor "dames van plezier". Het Stokstraatkwartier werd een buurt waar de burgerij van Maastricht met een grote boog omheen liep. De politie vertoonde zich er alleen maar met meerdere manschappen tegelijk.
De pastoor van de O.L. Vrouweparochie besefte dat het Stokstraatkwartier na 1940 aan een andere vorm van zielzorg dringend behoefte had. Van de Franciscanen, die hierom gevraagd werden bleek pater P.A. Castorius Groothuis bereid deze taak op zich te nemen.
Op 31 augustus 1945 werd hij op basis van een kapelaanssalaris (ƒ 350,- per jaar destijds, € 160)
benoemd tot sociaal zielzorger, belast met het buurthuiswerk.
Op 1 september 1945 werd hem een kamer toegewezen in het pand Plankstraat no. 4.
Castorius wilde "een buurman" zijn, een man die naast en niet boven hen stond en hij slaagde daar wonderwel in. Hij organiseerde een eindeloze hoeveelheid activiteiten voor de jeugd. Hij regelde in 1948 een kelder met de daarboven liggende magazijnruimte (Plankstraat 7) die zou gaan dienen als buurthuis en kapel.
Boven de ingang van de kapel kwam een prachtig beeld van de beeldhouwer Charles Vos. Het stelt een goede herder voor, omringd door schaapjes. Op de achtergrond loert een wolf. Dit beeld was de tegenhanger van de angstaanjagende gevelsteen, In de duysent vrees, boven de ingang van oude werkkamer van Castorius in de Plankstraat 4. In het buurthuis kwam een knutselclub, een toneelclub, een zangclub, er werden bokslessen gegeven, en op zaterdagavond waren er altijd filmvoorstellingen.
Na de Tweede Wereldoorlog wilde de gemeente Maastricht het Stokstraatkwartier saneren.
Castorius was er niet gelukkig mee dat de overheid de bevolking elders in Maastricht wilde gaan huisvesten in betere behuizingen en dat men het Stokstraatkwartier na sloop vernieuwd wilde opbouwen en daarna als winkelcentrum inrichten.
Naarmate het tijdstip van de sanering naderde, kwam er aan het werk van pater Castorius een einde. In de tweede helft van 1961 waren de bewoners van het Stokstraatkwartier elders in de stad in geschikte behuizing ondergebracht. Pater Castorius zette zijn buurthuiswerk vanaf dat jaar voort in de Grote Looiersstraat 12.
In 1969 werd hij pastoor in Didam en verliet Maastricht. Hij stierf in 1989 in Didam. [1]
Christus als de Goede Herder.
Charles Vos maakte in 1948 een beeld van Christus als de Goede Herder. Het werd geplaatst boven de ingang van de kapel in het buurthuis in de Plankstraat 7. Toen in de tweede helft van 1961 het buurthuis werd verplaatst naar de Grote Looiersstraat 12, verhuisde het beeld mee en werd geplaatst aan de gevel. Na het sluiten van het buurthuis (6 september 1969) verkocht de gemeente Maastricht het pand aan een broer van voormalig minister-president Ruud Lubbers. De huishoudster van pater Castorius in Loil Didam, Tineke Dijkman, heeft in 1989 geprobeerd het beeld te kopen om het cadeau te doen aan pater Castorius ter gelegenheid van zijn 50-jarig priesterjublileum op 20 maart 1989. De familie Lubbers wilde het beeld niet verkopen omdat zij vonden dat het bij het huis behoorde. Vandaar dat het beeld nog steeds de gevel van het pand Grote Looiersstraat siert.[2]
Op een console met achterzijde is Christus staande afgebeeld met zijn rechterbeen vooruit geplaatst. Hij draagt over zijn wit kleed een blauwe, naar achter vallende, mantel (de kleuren zijn door tijdsverloop enigszins vervaald). Rondom Christus zijn schaapjes afgebeeld, een aantal kijkt op naar de Heer. Christus draagt op zijn linkerarm, voor zijn borst, een schaap dat zijn blik naar de Heer heeft gericht; zijn rechterarm rust op het schaap. Op de achtergrond, met zijn klauwen rustend op de achterzijde van de console, staat een wolf. Hij vertegenwoordigt het kwaad maar de schaapjes zijn veilig onder de hoede van Heer.
Plankstraat 4
foto: Huub Reinders
Oude foto: Grote Looiersstraat 12
Foto: Huub Reinders
[1] NN, Pater Castorius en het Stokstraatkwartier; Reinders, Het leven in de Stokstraat, Maastricht 2006; Reinders, Herder laat je schaapjes gaan - dagboek van pater Castorius-, Maastricht 2012; www.geschiedenis24.nl, april 2012.
[2] Reinders, Herder laat je schaapjes gaan - dagboek van pater Castorius-, Maastricht 2012 blz 325-329; emails van de heer Reinders van 16 en 17 april 2012.
Published in
DefaultCms2CmsCategory
vrijdag, 13 mei 2011 11:11
Gedenkplaquette schuilkelder (voormalig) N.V. Tabaksindustrie
Johan PietsGEDENKPLAQUETTE SCHUILKELDER (voormalig) N.V. Tabaksindustrie
Gedenkplaquette schuilkelder (voormalige N.V. Tabaksindustrie v/h Gebrs. Philips, nu winkelcentrum Carré)
Adres: Tongerseweg 57, 6211 LT Maastricht
De gedenkplaat is aangebracht in de toegangspoort (rechterzijde)
Keramiek (165 cm hoog, 133 breed)
In 1817 openden de gebroeders Philips een tabaksfabriek in de Wolfstraat waar zij pruimtabab produceerde. In 1921 werd de fabriek verplaatst naar de Tongerseweg 57. Voor aanvang van de Tweede Wereldoorlog werkten er ruim 750 mensen in de fabriek.
Na de sluiting werd er een winkelcentrum onder de naam Carré gevestigd.
Het monument in de voormalige Tabaks- en Sigarenfabriek Gebr. Philips te Maastricht is een kleurrijke keramische plaquette, bekroond met een timpaan met diverse afbeeldingen:
Links: een bom valt op de brandende huizen. Tekst op de banderole: "10-5-1940"
Midden boven: vrouwen en kinderen uitten hun dankbaarheid aan het bedrijf dat hen tijdens de oorlog de kelders ter beschikking stelde om te schuilen bij luchtgevaar. Hun blik is gericht op een schild boven hen met de tekst "N.V. Tabaksindustrie v/h gebrs. Philips".
Midden: een plaats met de tekst:
"ALS BLIJK VAN ERKENTELIJKE DANKBAARHEID
IS DEZE STEEN AANGEBODEN AAN DE DIRECTIE
IS DEZE STEEN AANGEBODEN AAN DE DIRECTIE
DER N.V. TABAKSINDUSTRIE V/H GEBRS. PHILIPS
DOOR DE GEZINNEN WAARAAN IN DE BANGE
DOOR DE GEZINNEN WAARAAN IN DE BANGE
OORLOGSDAGEN BIJ LUCHTGEVAAR IN DE
KELDERS DER FABRIEK SPONTAAN EEN VEILIGE
SCHUILPLAATS WERD AANGEBODEN"
Onder de plaat het stadswapen van Maastricht
Rechts:
Een Amerikaanse soldaat met een wapen in zijn hand. Op de achtergrond het silhouet van Maastricht waarbij links de OLVrouwe-kerk duidelijk zichtbaar is. De soldaat vertrapt een schild met een hakenkruis erop. Op de banderole de tekst "14-9-1944".
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Gedenkreliëf (voormalig) Jeanne d'Arc College [1]
Adres: (voormalig) Jeanne d'Arc College Grote Gracht 76, 6211 SZ Maastricht (in de kelder onder aan de trap rechts, het reliëf was met een houten plaat afgedekt) [2]. Nu is het pand eigendom van de Universiteit van Maastricht.Reliëf schuilkelder (voormalig) Jeanne d'Arc College. De Universiteit heeft het belang van de reliëf ingezien en de bekisting definitief laten verwijderen en met plexiglas laten omkleden. Er naast is een tekstschild met uitleg geplaatst.
Klei
Gesigneerd Ch. Vos (in de rechter onderhoek), niet gedateerd
Afmetingen van het reliëf: hoogte 51cm, breedte 82cm en diepte 5cm; De beide tekstplaten zijn 23cm breed en 52cm hoog.
In 1915 diende het Bestuur van de Zusters Ursulinen van Maastricht en Eijsden een verzoek in voor de oprichting van een katholieke HBS voor meisjes in Maastricht. In mei 1916 werd het verzoek goedgekeurd en kon de nieuwe school haar poorten openen in de lokalen van de voormalige kweekschool in de Capucijnenstraat. In het volgend jaar werd een deel van het klooster aan de Grote Gracht ingericht als lokalen.
Het schoolleven heeft tot augustus 1944, afgezien van periodieke onderbrekingen wegens luchtalarm, een normaal verloop gehad. De nadering van de geallieerde legers kondigde zich aan door een drukker wordend luchtverkeer. Op 1 september werden alle Maastrichtse scholen gesloten.
Op 11 september richtte het Rode Kruis in de "fietsenkelder" van de school een medische post in, die zich het lot van aanstaande moeders aantrok. Onder deskundige leiding van de bekende Maastrichtse huisarts, dokter Leith, zagen hier zeventien[3] jonge Maastrichtenaren het eerste levenslicht, waarvan een boreling achttien jaar later het HBS- A diploma op het Jeanne d'Arc haalde.
De eerste geborene werd Paula gedoopt, naar mère supérieure.[4]
Maria Elisabeth Helena Liberty Crouzen is geboren op 13 september 1944 des morgens om half acht. Haar vader, eigenaar van een drukkerij, had die morgen de geboortekaartjes al spoedig gereed. Hij was er de bevrijders nog mee vooruit: om half elf keken de eerste Amerikanen in die kelder om de hoek, en op Mariette’s kaartje is hun handtekening voorgoed bewaard: sergeant P. F. Roach, soldaat Peterson. De ambtenaar die haar geboorte-akte kwam opmaken zat met de naam Liberty in zijn maag, alle Vrijheid ten spijt. Officieel heeft hij haar als Liberta ingeboekt.[5]
De granaat, die zondagavond 17 september in de kelder insloeg, precies bij bet hoge raampje waaronder mevr. Crouzen haar bed had staan, kwam binnen maar vond moeder en kind gevlogen, terug naar de Tongerseweg[6], waar zij toen woonden. Juist op tijd: de kelder was ’s morgens ontruimd om plaatste maken voor de Amerikaanse gewonden die werden verwacht van de gevechten verder naar het oosten, aan de overkant van de Maas, waar nu in het Wijkerveld rond het Old Hickory-plein de straatnamen herinneren aan de bevrijders van toen: Lockett, Johnson, Hobbs, Hodges, Corlett, Simpson.[7]
Het monument in het voormalige Jeanne d'Arc College herinnert de inwoners van Maastricht aan het feit dat op 11 september 1944 in de kelders van dit gebouw een medische post werd ingericht, speciaal bestemd voor aanstaande moeders. De medische post werd tot kraamkamer van Maastricht ingericht in de week voor de bevrijding.
Het monument bestaat uit een reliëf van klei en twee kleine plaquettes met tekst.
Het reliëf is opgebouwd uit een tweetal taferelen. Rechts zit een moeder, met deels opgetrokken knieën, recht op in bed met haar pasgeboren kind. Zij houdt haar kind voor zich met beide armen vast en vleit haar hoofd tegen de pasgeborene. Achter haar staat een zuster in habijt die teder naar de moeder met haar kind kijkt.
Aan de andere zijde staat "en profil" een drietal moeders, met afgewend gezicht, die hun kind kind op de arm dragen
De tekst op de eerste plaat luidt:
"DE AFD. MAAS-
TRICHT EN OMSTR.
VAN HET NED.
ROODE KRUIS KON
HIER HULP VER-
LEENEN DANK ZIJ
DE WELWILLEND-
HEID DER Z.E. ZUS-
TERS URSULINEN"
Onderaan het logo van het Rode Kruis.
De tekst op de tweede plaat luidt:
"IN DE WEEK VOOR-
AFGAANDE AAN
BEVRIJDINGSDAG
14 SEPTEMBER 1944 WAS
DEZE RUIMTE IN
GEBRUIK ALS
KRAAMINRICHTING"
Onderaan het logo van het Rode Kruis.
geboren in de kelder en diploma HBS A gehaald Mariëtte Crouzen (foto De Nieuwe Limburger 1 mei 1965)
situatie 1944
[1] Ursulinen, Bij een eeuwfeest 1850-1950, Maastricht 1950, blz. 26-27; Braun e.a., Gedenkboek Jeanne d'Arclyceum Maastricht, 1916-1966, Maastricht maart 1966, blz 17-18 en 37 t/m 39
[2] Met dank aan de heren Brouwers (Philadelphia zorg zuidoost) en Cordewener (Universiteit Maastricht) om tijdelijk de plaat te verwijderen.
[3] In De Nieuwe Limburger van 1 mei 1965 staat: “In totaal 28 baby’s zijn daar op 12 en 13 september 1944 geboren.[..] En er waren twee tweelingen bij.
[4] De Nieuwe Limburger 1 mei 1965 in Kinderen van de vrijheid.
[5] De Nieuwe Limburger 1 mei 1965 in Kinderen van de vrijheid.
[6] Was Tongersestraat
[7] De Nieuwe Limburger 1 mei 1965 in Kinderen van de vrijheid.
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Heilig Hart (voormalig Henric van Veldekecollege)
Oorspronkelijk: Henric Van Veldekecollege, Aylvalaan te Maastricht op het schoolplein achter de kapel.
In 1976 is het beeld door de Stichting Katholiek Onderwijs te Maastricht geschonken aan het Bonnefantenmuseum, gedateerd 1926
In 1863 werd in de Wet op het Middelbaar Onderwijs de oprichting van de Hoogere Burger School (HBS) aangekondigd. De gemeentelijke HBS werd opgericht in 1864 (locatie Helmstraat).
Johannes Mathias Souren, o.a. aalmoezenier van de Arbeid in Maastricht, bepleitte in het eerste decennium het oprichten van Katholiek onderwijs in Maastricht.
In 1916 werd een vereniging opgericht met het doel "de bevordering van het onderwijs in Katholieken geest te Maastricht". De katholieke HBS startte op het OLVrouweplein . Al snel was het gebouw te klein en werd tot nieuwbouw besloten. Architect Kaijser maakte een ontwerp voor het nieuwe gebouw dat in de Aylvalaan in Villapark zou moeten komen. Het gebouw moest bij aanvang van het schooljaar 1923-1924 gereed zijn.[1]
In oktober werd het gebouw ingezegend door de bisschop van Roermond, Mgr. Schrijnen.
Hij zei "dat deze dag een zonnedag voor hen was die het wel meenen met de toekomst van Katholiek Maastricht". Daarna heeft burgemeester Van Oppen er op gewezen dat Maastricht de hoofdstad ten slotte heeft gekregen, wat andere steden in Limburg al lang hadden.[2]
Op 23 maart 1926 werd het Zilveren Priesterfeest van Dr. Thijwissen, directeur van de RKHBS, gevierd. Hierbij werd hem een Heilig Hartbeeld aangeboden.
De dag startte 's morgens om acht uur met H. Mis voor de leerlingen in de schoolkapel, opgedragen door de godsdienstleraar de heer Spee. Om tien uur werd een plechtige Hoogmis in de kapel opgedragen door de jubilaris. Na afloop van deze mis werd op de speelplaats door de Deken van Maastricht, de eerwaarde heer Wouters, het Heilig Hartbeeld geïntroniseerd in aanwezigheid van verschillende pastoors en bestuursleden van Katholiek Onderwijs alsmede leraren en leerlingen. De Deken hield een korte toespraak waarin hij de betekenis van deze intronisatie uiteenzette en de bijzondere gunst vermeldde welke de bescherming van het H. Hart biedt. Een van de oudste leerlingen, J. Pans, verrichtte de toewijding van de leerlingen aan het H. Hart.
Daarna vond de huldiging in de met tapijten en palmen versierde zaal plaats en werd de jubilaris toegesproken door de heer Schols, voorzitter van Katholiek Onderwijs. Hij schetste de verdiensten van de jubilaris bij de opvoeding van de jeugd. Hij vroeg hem het H. Hartbeeld te aanvaarden als een blijvend en passend aandenken van bestuur, leraren en leerlingen aan dit jubileum. Namens de leraren sprak de heer Schröder de jubilaris toe en namens de leerlingen Neutelings en Beyersbergen. Tot slot sprak de heer Thijwissen een dankwoord uit en schonk de school nieuwe gebrandschilderde glazen voor de schoolkapel.
De feestelijkheden werden afgesloten met een receptie.[3]
In 1987 fuseerde het Henric van Veldeke College met de scholengemeenschap Oud Vroenhoven tot Trichter College. De nieuwe College werd gevestigd aan de Tongerseweg. Later volgde een fusie met het Stedelijk Lyceym onder de naam Bonnefantencollege.
Het complex aan de Aylvalaan werd verbouwd tot een appartementencomplex met behoud van de oorspronkelijke gevel.[4]
In de eerste jaren als zelfstandig gevestigd beeldhouwer heeft Vos meerdere Heilig Hartbeelden gemaakt. In 1922 startte hij met een inzending voor de tentoonstelling van het St. Bernulphusgilde in Nijmegen. In 1923 volgde een beeld voor de Radbout Universiteit in Nijmegen. Beide beelden hebben een betrekkelijk traditionele uitstraling. De typische zwier en beweeglijkheid, waardoor Vos bekend werd, ontbreken nog. In het beeld voor het Veldeke College (1926) is een ontwikkeling naar de typische Vosstijl zichtbaar. Vooral de drapering van de mantel is veel minder strak.
Christus is "en face" en staande ten voeten uit afgebeeld. Met zijn rechterhand wijst hij naar zijn Heilig Hart. Zijn linkerarm houdt hij met geopende hand langs zijn lichaam. Over zijn kleed draagt hij een openvallende mantel waarop versieringen zijn aangebracht.
intronisatie van het beeld op de speelplaats
[1] Bronzwaer, Het Veldeke, de geschiedenis van het Henric van Veldeke College en het Amerikaanse Negende Leger, Vierkant Maastricht deel 30, Stg Hist Reeks Maastricht, Maastricht 1998, blz. 13-22
[2] De Nieuwe Koerier, 3 november 1923
[3] De Nieuwe Koerier, 25 maart 1926, Limburger Koerier Maastricht 24 maart 1926
[4] Ubachs en Evers, Historische Encyclopedie Maastricht, Zutphen 2005, blz. 222
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Jozef met kind
Particulier bezit
Keramiek
Gesigneerd Ch. Vos, niet gedateerd [1943]
Hoogte 55cm, breedte 40cm en diepte 27cm
Plenkertstraat 42, 6301 GM Valkenburg
De Canisiusschool (lagere school) werd in 1914 opgericht. In 1931 werd in de bijgebouwen van de rechtervleugel de Mulo voor jongens gevestigd. Het gebouw werd in 1978 afgebroken om plaats te maken de nieuwe lagere school De Plenkert. [1]
Joseph Arnoldus Wintraecken werd op 31 maart 1882 geboren te Bunde. Van beroep was hij onderwijzer. Hij werd hoofd van de lagere school en later van de Mulo te Valkenburg. Daarnaast was hij kerkmeester van de St. Nicolaaskerk te Valkenburg en drager van Pro Ecclesia et Pontifice. In de Tweede Wereldoorlog werd hij twee jaar door de Duitsers gegijzeld. Hij overleed op 3 april 1968 te Valkenburg. [2]
In 1943 werd aan de heer Wintraecken een beeld van de Heilige Jozef aangeboden door de Caniusschool. Het beeld is van de hand van Charles Vos.
Op een console met aan de voorzijde een banderole, met de tekst
"CANISIVS SCHOLEN VAN VALKENBURG - 1925 -
JOSEPH WINTRAECKEN 1943 - ", staat Jozef met zijn Zoon afgebeeld.
JOSEPH WINTRAECKEN 1943 - ", staat Jozef met zijn Zoon afgebeeld.
Jozef is frontaal staande afgebeeld met zijn hoofd naar rechts, met zijn blik gericht op zijn Zoon. Over een kleed draagt hij een openvallende mantel, vastgemaakt rond zijn middel. Met zijn linkerhand houdt hij een boek en zijn staf vast. De rechterarm maakt een zegenend gebaar. Rechts voor hem staat zijn Zoon, frontaal staande afgebeeld. Met zijn beide handen maakt hij een zegenend gebaar.
Foto: I. Paulissen
[1] www.beeldenarchiefvalkenburg.nl, april 2011
[2] http://kwartierstaat.vanmierlo.org, april 2011
Published in
DefaultCms2CmsCategory
VINCENTIUS (Ald Weishoes, Venlo)
Adres: Grote Kerkstraat 31, Venlo
Steen 1927
Het pand dat later de naam Ald Weishoes zou krijgen, werd in 1577 gebouwd door het echtpaar De Verwer-Ingenhuys. In de beginjaren werd er een Latijnse school gevestigd. In 1619 namen de Kruisheren het gebouw over die in het klooster lessen verzorgden.
In 1680 werd er de stadsschool gevestigd. De kelder werd ingericht voor de armenschool. Tot 1863 bleef de situatie ongewijzigd.
In 1885 kocht de Burgelijke Godshuizen het pand. Deze organisatie had als doel de armen- en ziekenzorg alsmede opvang van ouden van dagen en wezen. Het pand werd een gasthuis. De Burgelijke Godshuizen waren al eigenaar van het eveneens in 1577 gebouwde en ernaast gelegen weeshuis. Zij beschikten zodoende over een groot complex met de achterliggende terreinen.
In de jaren twintig van de vorige eeuw vond een ingrijpende restauratie met nieuwbouw plaats. Architect Jules Kayser kreeg de opdracht een ontwerp te maken voor de nieuwbouw. Op 28 december werd een gedenkplaat onthuld (de dag van Onnozele Kinderen) wegens de nieuwbouw die een week eerder door Mrg Schrijen van Roermond plechtig was ingezegend. Aan Charles Vos werd de opdracht verstrekt een gevelbeeld van de H. Vincentius te ontwerpen. De binnenstad van Venlo heeft ernstig geleden door bombardementen in de Tweede Wereldoorlog. Het Ald Weishoes overleefde de oorlog zonder noemenswaardige schade.
De benaming Ald Weishoes wordt sinds 1926 gebruikt voor het hele hoekcomplex, maar is in wezen fout. In het hoekpand hebben, na de aankoop door de Burgelijke Godshuizen, maar heel kort wezen gewoond. Het oude weeshuis is dus eigenlijk het pand ernaast. Tot 1961 heeft het complex dienst gedaan als bejaardenhuis.
Het oude weeshuis en de voormalige stadsschool fungeren vanaf 1961 als onderkomen voor jeugd- en jongerenclubs. [1]
Vincentius werd op 24 april 1576 (soms wordt vermeld 1581) als derde in het eenvoudige gezin Depaul geboren te Pouy bij Dax, dat sinds 1828 is omgedoopt in St-Vincent-de-Paul.
Hij werd op 23 september 1927 van het jaar 1600 tot priester gewijd door de bisschop van Périgueux.
Tijdens een zeereis werd hij door Turkse zeerovers gevangengenomen, waarna hij twee jaar lang slaaf was in Tunis.
Na zijn ontsnapping was hij van 1609 tot 1617 in dienst van Philippe de Gondi, hertog van Joigny, als leermeester van diens kinderen en biechtvader van zijn vrouw. Intussen werkte hij sinds 1612 als pastoor in Clichy, Parijs en op het platteland te Gannes aan de Somme en later te Châtillon-les-Dombes. Daar leerde hij de ware armoede kennen, zowel materieel als geestelijk, en besloot zich het lot van de armen aan te trekken.
Op 8 september 1619 werd hem opgedragen aalmoezenier te worden van de galeislaven in Parijs. Op 17 april 1625 stichtte hij met behulp van mevrouw De Gondi de Congregatie van de Missie ("Congregatio Missionis"), waarvan de leden Lazaristen worden genoemd naar hun moederhuis St-Lazare te Parijs. Hun doel was ziekenverpleging en missie.
Hij overleed op 27 september 1660.
Vincentius staat vaak afgebeeld omringd door kinderen, armen, hulpbehoeftigen en/of gevangenen.
De Sint-Vincentiusvereniging is een internationale katholieke vereniging van leken in dienst van de noodlijdenden, die in 1833 door toedoen van de jonge student Frédéric Ozanam het licht zag. De eerste Vincentiusconferentie in Nederland werd gehouden in 1846 in Den Haag.[2]
In een hardstenen omlijsting staat de heilige Vincentius (met nimbus) frontaal staande op een console (met de tekst S: VINCENTIVS op de voorzijde) afgebeeld.
Op zijn linkerarm, tegen zich aan, draagt hij een klein kind dat hij grotendeels met zijn mantel bedekt. Hij werpt een liefdevolle blik op het kind.
Aan zijn rechterzijde staat "en profil" een jongen, met in zijn handen een boek, gevleid tegen Vincentius. De beide kinderen zijn waarschijnlijk wezen.
[1] www.aldwieshoes.nl, februari 2011; wikipedia, februari 2011; Hendriks W, Uit de historie van vier eeuwen Burgelijke Godshuizen te Venlo, Venlo 1979; Thoben P., Charles Vos in pronkstukken Venlo 650 jaar stad, Venlo 1993 blz 298
[2] Wikipedia, februari 2011 en www.heiligennet.nl februari 2011
Published in
DefaultCms2CmsCategory
NOLENS PLAQUETTE (Nieuwe Venlosche Courant, Venlo)
Adres: Grote Kerkstraat 18, 5911 CH Venlo
Bronzen plaquette
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1935]
Een groep katholieke Venlose notabelen nam in 1907 het initiatief om een goede en in alle opzichten katholieke krant op te richten. Zij kochten het Venloosch Weekblad en de Venlosche Courant op. Onder de naam de Nieuwe Venlosche Courant, met een eigen kantoorgebouw in de binnenstad, zou het nieuwe dagblad op de markt worden gebracht.
Willem Hubert Nolens zou als politiek commentator optreden, iets wat hij ook al voor de Venlosche Courant had gedaan. Hij bleef deze functie uitoefenen tot 16 juni 1917.
De Venlosche Courant was een katholieke krant pur sang. In verkiezingstijd werd campagne gevoerd voor katholieke kandidaten. De stukken van Nolens versterkten nog eens het katholieke karakter.
Het aantal abonnees groeide gestaag, met een top in 1943. In november 1944 hield de krant op te bestaan als gevolg van de in hevigheid toenemende oorlog. Na de oorlog mocht de naam Nieuwe Venlosche Courant van overheidswege niet meer gebruikt worden vanwege de opstelling van de krant (vooral na mei 1942) ten opzichte van de Duitsers en de NSB.[1]
Wiel Nolens (Venlo 7 september 1860 - Den Haag 27 augustus 1931) was de zoon van leerlooier Martin Nolens en Hermina Hubertina Linskens. Hij studeerde filosofie aan het Bisschoppelijk College Rolduc (1874-1880), theologie aan het Seminarie Roermond (1884-1887), rechten en staatswetenschappen (1880-1884), rechtswetenschap (1887-1890) en staatswetenschap (1887-1890) aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Hij werd in 1887 tot priester gewijd, was van 1888 tot 1909 docent staatshuishoudkunde en zedelijke wijsbegeerte aan het Bisschoppelijk College en het seminarie van Rolduc en was lid van de Tweede Kamer van 1896 tot 1931.
In 1910 werd hij fractievoorzitter van de rooms-katholieke Staatspartij waarvan hij in 1904 medeoprichter was; hij bleef fractievoorzitter tot aan zijn dood in 1931. Hij was formateur van het eerste kabinet Ruys de Beerenbrouck. Zelf kon hij als priester geen premier worden.
Nolens had een grote invloed op de Nederlandse politiek van de jaren twintig en dertig van de twintigste eeuw. Hij was bijzonder geliefd onder de Limburgse mijnwerkers die veel van hun verbeterde leef- en arbeidsomstandigheden aan hem te danken hadden. [2]
In 1935 vond in de hal van de Nieuwe Venlosche Courant de onthulling plaats van een maquette van Mgr. Dr. W.H. Nolens als eerbetoon aan een grote Nederlandse staatsman die gedurende twintig jaar medewerker was geweest van de Nieuwe Venlosche Courant.
De imponerende bronzen plaquette was bedekt met de nationale driekleur, waarvan aan weerszijden wimpels hingen, een in de Pauselijke en de ander in de Venlose kleuren met de tekst Utrique fidelis, duidend op de trouw aan het Vaderland en de Kerk.
Mr. B. Berger, de burgemeester van Venlo, hield een lofrede waarin de mens Nolens en zijn betekenis, vooral voor Venlo, centraal stonden. Tot slot wees hij op diens liefde voor ons vorstenhuis, dat hij naast God trouw gediend heeft.
Daarna trok de burgemeester het doek voor de plaquette weg en konden de aanwezigen de uitstekend geslaagde krachtige hoofd aanschouwen. [3]
Een bronzen portretbuste waar Nolens "en face" is afgebeeld. Hij draagt zijn priesterkledij. Zijn blik is gericht op de toeschouwers. Rechts beneden de tekst "Dr. NOLENS.".
[1] Wikipedia, februari 2011
[2] Wikipedia, februari 2011
[3] Onthulling van een plaquette. Een Mgr. Nolens-hulde. Door Mr. Berger, burgemeester van Venlo in de Nieuwe Koerier van 15 februari 1935.
Published in
DefaultCms2CmsCategory
More...
KRUISBEELD (Quatre Bras, Tegelen)
Kruisbeeld
Adres: Quatre Bras op de hoek Roermondseweg en Kruisstraat
Op een houten kruis hangt het ontzielde lichaam van Christus. Zijn benen zijn gekruist vastgespijkerd. Zijn hoofd hangt naar links.
Het pand gelegen aan Quatre Bras op de hoek Roermondseweg en Kruisstraat werd gebouwd in 1909 en had tot 1990 een horecafunctie.[1]
Op 29 oktober 1939, de feestdag van Christus Koning, werd het kruisbeeld, ontworpen door Charles Vos, door pater Veldhuis O.M.F. ingezegend. Het actiecomité had een onbekende weldoener bereid gevonden het beeld te financieren. Als gevolg van een aanrijding in 1962 werd het beeld vernield. Mathieu Oehlen vervaardigde een nieuw beeld dat nog steeds aanwezig is.[2]
De foto's dateren uit 1939
foto: Van Diepen
huidige situatie met nieuw beeld
[1] Michiels, Martin Tegelen en Steyl in oude ansichten, Zaltbommel 1997, blz 71
[2] Oehlen, Frans Tegelen uitgebeeld, Tegelen 1993, blz.73
Published in
DefaultCms2CmsCategory
KRUISBEELD (Tegelseweg, Tegelen)
Tegelseweg, Tegelen
Kruisbeeld
Het houten kruis staat er nog, het beeld is verdwenen
In de krant verscheen onderstaand artikel: [1]
"Het Kruis langs den weg
EERHERSTEL.
Zondag heeft Tegelen op massale wijze eerherstel gebracht voor de schanddaad van eenige onverlaten, destijds gepleegd aan 't kruis aan de Geldersche Baan. Het was n.l. op 11 November 1944. dat leden van de Hitler Jugend zich aan 't Corpus Christi aldaar vergrepen door het met een schop stuk te slaan. Destijds lieten de oorlogsomstandigheden een passend eerherstel niet toe. Na 't Lof in de St. Martinuskerk trokken enkele duizenden biddend naar de grens van Tegelen-Venlo, waar een passend uit steen gekapt beeld van den Maastrichtschen beeldhouwer Charles Vos is geplaatst. Na de inzegening ging pastoor Keuller dieper in op oorzaak, beteekenis en draagwijdte van deze gebeurtenis. De stichtende plechtigheid werd besloten met een gezamenlijk "Aan U o Koning der Eeuwen"."
foto: Van Diepen
lokatie waar het kruisbeeld van Vos heeft gestaan. Het is vervangen door nieuw beeld
[1] Limburgs Dagblad 7 november 1945
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Heiligenbeeldenmuseum
H. Antonius van Paduakerk (Kranenburg), Ruurloseweg 101, 7251 LD Vorden
De Antonius van Paduakerk is de oudste nog bestaande kerk van de architect Pierre Cuypers. De bouw, in opdracht van de adellijke familie Dorth tot Medler, werd gestart in 1855 en de kerk werd in 1867 ingewijd. Het is inmiddels een rijksmonument.
Het Heiligenbeeldenmuseum is een initiatief van een groep vrijwilligers die in 1999, toen de kerk de deuren moest sluiten, de waardevolle neogotische kerk hebben willen behouden van de ondergang.
Het toenmalig kerkbestuur heeft de kerk op 31 december 2009 verkocht aan de Stichting Oude Gelderse Kerken, die de kerk aan het Heiligenbeeldenmuseum heeft verhuurd.
Het doel van het museum is gericht op het behoud en presentatie van Rooms Katholiek erfgoed. [1]
In de collectie is een werk van Charles Vos aanwezig. Een groot crucifix uit de voormalige sacramentskerk in Arnhem-Zuid.
Kerk: Sacramentskerk (inmiddels afgebroken)
Adres: Huissensestraat 62, 6833 JB Arhem (Zuid)
Architect: Boosten, Alphons
Kunstenaars: Laudy, Eugene
Vos, Charles
Jonas, Henri
Jonge Limburgse kunstenaars (niet bij naam genoemd) [2]
Door de vernieling van de Rijnbrug in 1940 kwam Arnhem-Zuid geïsoleerd te liggen.
Vanaf het moment dat kapelaan H. Tervoort (vanaf maart 1941 pastoor) zich in Arnhem-Zuid vestigde, was het behelpen geweest door het ontbreken van een kerkgebouw.
Architect Boosten werd benaderd voor het ontwerp van een nieuwe kerk. Op 11 september 1941 vond de eerste steenlegging plaats. [3]
De tekening van Boosten voorzag in een L-vormig van kerk met woonhuizen en een parochiehuis. Dit werd evenwel door geld- en materiaalproblemen niet uitgevoerd. De kerk is wel uitgevoerd maar in zeer bescheiden vormtaal zonder toren en aanbouw, met slechts een middenschip met voorhal, zijbeuken en kleine absis. [4]
De Arnhemmer Courant schreef : "In de voorgevel was een groot rondvenster aangebracht, vervaardigd door den bekenden glazenier Jonas uit Maastricht. Het kan geïnspireerd
worden geacht op de "rosaces" in vermaarde kathedralen als die van Chartres ,en Amiëns. (....).Tegenover dit venster, tegen den achterwand (die uiteraard bij uitbreiding der kerk
zal worden weggebroken), is een groot Corpus aangebracht, voorstellende den gekrui-
sigden en reeds gestorven Christus. Het beeld valt op door de uitstekend getroffen gelaatsuitdrukking en de zeer knappe musculatuur. Het beeld, dat door den beeldhouwer Charles Vos te Maastricht werd gemaakt, is van gips, doch zal later uit notenhout worden nagesneden." [5]
De inzegening vond plaats op zondag 14 juni 1942 door de plaatsvervanger van de bisschop, mgr. Huurderman. Daaropvolgend werd een plechtige H. Mis opgedragen die door vele hoogwaardigheidsbekleders werd bijgewoond. 's Middags was in het Rijnhotel een receptie, die door wereldlijke en religieuze autoriteiten werd bezocht. De feestelijke dag werd afgesloten met het Lof.
Crucifix
Gips [6]
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1942]
Op een kruis (hoogte 3,56m en breedte 2,00m) [7] is het corpus aangebracht
Vos heeft een zeer expressieve afbeelding gemaakt. Een uitgemergelde Christus is gekruisigd. Het beeld is gedetailleerd uitgewerkt. Heel het lichaam straalt de pijniging uit die Hij heeft ondergaan.
Christus hoofd hangt rechts naar beneden. Zijn voeten zijn over elkaar aan het kruis genageld. Hij draagt een gedrapeerde lendedoek.
Een presentatie van de beelden in het museum is te zien op:
http://server.active-vision.nl/heiligenbeeldenmuseum-kranenburg/
de voormalige Sacramentskerk Afbeelding: Heiligenbeeldenmuseum
[1] www.heiligenbeeldenmuseum.nl, januari 2013
[2] Kroon, de T; 'de schapen over de brug', 50 jaar sacraments-parochie arnhem-zuid, Arnhem 1990 blz. 20
[3] R.K. kerk in Arnhem-Z. ingewijd, Arnhemse Courant 15 juni 1942
[4] Schiphorst, AJN Boosten 1893-1951, Rotterdam 2006 blz. 234
[5] R.K. kerk in Arnhem-Z. ingewijd, Arnhemse Courant 15 juni 1942
[6] In het boek Kroon, de T; 'de schapen over de brug', 50 jaar sacraments-parochie arnhem-zuid, Arnhem 1990 spreekt op blz. 22 over "gebruneerd gipsen crucifix ". De uitvoering in notenhout heeft waarschijnlijk nooit plaatsgevonden.
[7] Email Heiligenbeeldenmuseum (10 januari 2013, de heer Hartelman)
Published in
DefaultCms2CmsCategory
KWEEKSCHOOL VOOR MEISJES MARIA IMMACULATA (Heerlen)
Adres: Bekkerveld 1, Heerlen
Boven de hoofdingang
De huidige bestemming is kinderopvang
Architect Peutz ontwierp het gebouw in 1929.
Voor de ingang is een overkapping van een hardstenen plaat. Aan beide uiteinden zijn ter versiering nog enkele kleinere platen aangebracht. Tevens staan er twee heilige beelden die rondom versierd zijn.
St. Franciscus (rechts)
Steen
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1929]
Franciscus, bebaard, staat ten voeten uit in ordekledij afgebeeld. Hij maakt een zegenend gebaar. Zijn blik is naar rechts gericht. Aan beide zijden naast hem bloemen.
H. Jozef met Kind (links)
Steen
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1929]
Jozef, bebaard, staat ten voeten uit op een plaat afgebeeld. Zijn hoofd is afgewend naar rechts. In zijn linkerhand hij tegen zijn lichaam de herdersstaf vast, met zijn andere hand maakt hij een zegenend gebaar.
Zijn Zoon staat voor hem en maakt met beide handen een zegenend gebaar. Er is geen contact tussen Vader en Zoon.
Published in
DefaultCms2CmsCategory