www.charlesvos.nl

maandag, 03 augustus 2009 00:00

Museum Catharijneconvent Utrecht

MUSEUM CATHARIJNECONVENT

Adres: Catharijneconvent, Lange Nieuwstraat 38, 3512 PH Utrecht.

Christusbeeld
Geglazuurde terracotta;
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1948]
Afmetingen: hoogte 103,5cm, breedte 66cm en diepte 24,5cm
Objectnummer StCC b00028 [1]
Oorspronkelijk stond dit beeld, samen met een Mariabeeld in kapel van het St. Maartenscollege te Haren. Het Mariabeeld bevindt zich nu in de H. Nicolaaskerk,
Irenestraat 4, 9752 LS Haren
De Jezuïeten stichtten in 1947 een school in Haren, het St. Maartenscollege. Dit is nu een
Interconfessionele scholengemeenschap voor mavo, havo, atheneum, gymnasium, tweetalig vwo (TTO en TTO+) en internationaal onderwijs.  [2]
Naast de school hadden de Jezuïeten de beschikking over een huis en een kapel. In 1948 gaven zij een opdracht aan Charles Vos om een Maria- en een Christusbeeld te maken. In 2003 vertrokken de laatste paters uit hun huis waardoor de functie van de kapel verloren ging. Het Mariabeeld is toen overgebracht naar de katholieke kerk in Haren, waar het nu nog steeds is. Het is een zetelende Maria van Jesse en een pendant van het Christusbeeld. Het is een geschenk van architect Muller te Groningen en kostte fl. 300 (ongeveer € 135). De intronisatie was op 4 juni 1948. [3]
De zetelende Maria draagt over haar lange kleed, dat tot aan de voeten reikt, een donker blauwe mantel. In haar rechterhand houdt ze een scepter vast waarvan het uiteinde op haar schoot rust. Het kindje Jezus staat op haar schoot en leunt met een gedraaid lichaam tegen de achterzijde van de zetel. Hij houdt zich met beide handen (waarvan alleen de linker zichtbaar) vast aan de zetel. Maria houdt hem met haar linkerhand vast rond het middel. Het beeld is geglazuurd.
Het Christusbeeld is in 2006 verkocht aan het Museum Catharijneconvent te Utrecht. Het is een zetelende Christus (hoogte ca 100cm) van geglazuurd aardewerk. Christus heeft het H. Hart op zijn borst en een tiara op zijn hoofd. In de ene hand heeft hij een scepter en in zijn andere hand maakt hij een zegenend gebaar. Het is een geschenk van de Fa. Van de Bie te Haren. Het beeld kostte fl. 300 (ongeveer € 135).  De intronisatie vond plaats op 4 juni 1948. [4]
De relatie tussen de beelden en het klooster van Yesse moet nog worden onderzocht.
Het klooster Yesse in Essen (later ook klooster Essen genoemd) dankt haar naam aan de vader van Koning David (Yesse, Jesse, Isaï). Het was een Cisterciënzer vrouwenklooster en bestond van 1215 tot 1594. Het klooster stond op de plaats van het huidige buurtschap Essen, gemeente Haren bij Groningen. Er leefden dochters van gegoede families uit de stad Groningen. Al in de eerste jaren vonden in het klooster een aantal wonderen plaats, de miraculeuze gebeurtenissen werden beschreven door Caesarius van Heisterbach, de schrijver van een visiterend abt uit het Zevengebergte. Hij beschrijft het wonder van een kaars die niet wilde doven, en het wonder van het bewegende beeld dat in het klooster stond. Dit beeld stelde een gekroonde Maria voor die haar kind op de arm draagt. Tijdens een mis nam Christus de kroon van het hoofd van zijn moeder en plaats deze op zijn eigen hoofd, later zette hij de kroon op een passend moment weer terug. Het wonder bezorgde het klooster vermoedelijk bedevaartgangers met goede gaven, maar verschafte ook het klooster zelf aanzien.
In de 16e eeuw heeft het klooster meerdere malen te lijden gehad van soldaten die om de stad Groningen vochten en in het klooster werden ondergebracht. Verstoken van soldij en voeding namen ze wat ze nodig hadden. Rennenberg heeft er enkele maanden doorgebracht en vermoedelijk zijn aanval op de stad (1580) hier voorbereid. Rond 1590 werd het de zusters buiten de ommuurde stad te heet onder de voeten. Hoewel ze al vaker naar familie in Groningen waren gevlucht, hebben ze toen door goederenruil een pand in de Herestraat in Groningen in handen gekregen als refugium. De laatste overgebleven zusters zouden daarna niet meer terugkeren in Essen, ze werden tot hun dood door de Provinciale Staten, waaraan de goederen waren vervallen, onderhouden. De laatste restanten van het klooster zijn rond 1890 opgeruimd. [5]
In september 2006 is op de plaats van het voormalig klooster een bezoekerscentrum met informatie over het klooster Yesse geopend.

40401t

foto museum

 

Kruiswegstatie
Collectie Museum Catharijneconvent, Utrecht, bruikleen aan Gemeentemusea Weert
Gebakken klei, geglazuurd
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1931]
Afmetingen: hoogte 84cm, breedte 72,5cm en diepte 26cm
Objectnummer ABM bs00858 [6]
Christus, staande ten voeten uit afgebeeld en naar rechts gewend, is gekleed in een wit gewaad. Hij wordt door twee Romeinse soldaten vastgehouden. De houdingen van de soldaten zijn verwrongen en onnatuurlijk. Vos heeft hiermee beoogt een grotere expressie te creëren. Het beeld is een gedeeltelijke voorstudie op ware grootte van de eerste kruiswegstatie voor de kerk van de H. Antonius van Padua te Heerlen-Vrank. In 1932 werd het door de kunstenaar aan het Museum voor Hedendaagse Kunst te Utrecht geschonken. [7]
Het beeld is een studie op ware grootte van de rechterhelft van de Eerste Kruiswegstatie [8]

40402otpmu02a

foto museum

 


[1] E-mail dd 27 november 2008 van de heer Kees van Schooten, Bibliotheek en Documentatie Museum Catharijnenconvent te Utrecht
[2] www.haren.nl, april 2008
[3] E-mail Annemiek Bos, klooster Yesse, 9 april 2008;  E-mail van pater M.Lindeijer sj (conservator van de Nederlandse Jezuieten), 16 mei 2008
[4] E-mail van pater M.Lindeijer sj (conservator van de Nederlandse Jezuieten), 16 mei 2008
[5] Wikipedia, april 2008
[6] E-mail dd 27 november 2008 van de heer Kees van Schooten, Bibliotheek en Documentatie Museum Catharijnenconvent te Utrecht
[7] Paulussen  Charles Vos 1888-1954, tentoonstelling 13-11-1994 tot en met 29-01-1995, Gemeentemuseum voor Religieuze Kunst Jacob van Horne, Weert 1994
[8] Van Cauteren, Religieuze kunst in thema's, Weert juni 2008
Read 4122 times Last modified on vrijdag, 20 januari 2023 10:25