DefaultCms2CmsCategory (313)
MUSEUM CATHARIJNECONVENT
Adres: Catharijneconvent, Lange Nieuwstraat 38, 3512 PH Utrecht.
Christusbeeld
Geglazuurde terracotta;
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1948]
Afmetingen: hoogte 103,5cm, breedte 66cm en diepte 24,5cm
Objectnummer StCC b00028 [1]
Oorspronkelijk stond dit beeld, samen met een Mariabeeld in kapel van het St. Maartenscollege te Haren. Het Mariabeeld bevindt zich nu in de H. Nicolaaskerk,
Irenestraat 4, 9752 LS Haren
De Jezuïeten stichtten in 1947 een school in Haren, het St. Maartenscollege. Dit is nu een
Interconfessionele scholengemeenschap voor mavo, havo, atheneum, gymnasium, tweetalig vwo (TTO en TTO+) en internationaal onderwijs. [2]
Naast de school hadden de Jezuïeten de beschikking over een huis en een kapel. In 1948 gaven zij een opdracht aan Charles Vos om een Maria- en een Christusbeeld te maken. In 2003 vertrokken de laatste paters uit hun huis waardoor de functie van de kapel verloren ging. Het Mariabeeld is toen overgebracht naar de katholieke kerk in Haren, waar het nu nog steeds is. Het is een zetelende Maria van Jesse en een pendant van het Christusbeeld. Het is een geschenk van architect Muller te Groningen en kostte fl. 300 (ongeveer € 135). De intronisatie was op 4 juni 1948. [3]
De zetelende Maria draagt over haar lange kleed, dat tot aan de voeten reikt, een donker blauwe mantel. In haar rechterhand houdt ze een scepter vast waarvan het uiteinde op haar schoot rust. Het kindje Jezus staat op haar schoot en leunt met een gedraaid lichaam tegen de achterzijde van de zetel. Hij houdt zich met beide handen (waarvan alleen de linker zichtbaar) vast aan de zetel. Maria houdt hem met haar linkerhand vast rond het middel. Het beeld is geglazuurd.
Het Christusbeeld is in 2006 verkocht aan het Museum Catharijneconvent te Utrecht. Het is een zetelende Christus (hoogte ca 100cm) van geglazuurd aardewerk. Christus heeft het H. Hart op zijn borst en een tiara op zijn hoofd. In de ene hand heeft hij een scepter en in zijn andere hand maakt hij een zegenend gebaar. Het is een geschenk van de Fa. Van de Bie te Haren. Het beeld kostte fl. 300 (ongeveer € 135). De intronisatie vond plaats op 4 juni 1948. [4]
De relatie tussen de beelden en het klooster van Yesse moet nog worden onderzocht.
Het klooster Yesse in Essen (later ook klooster Essen genoemd) dankt haar naam aan de vader van Koning David (Yesse, Jesse, Isaï). Het was een Cisterciënzer vrouwenklooster en bestond van 1215 tot 1594. Het klooster stond op de plaats van het huidige buurtschap Essen, gemeente Haren bij Groningen. Er leefden dochters van gegoede families uit de stad Groningen. Al in de eerste jaren vonden in het klooster een aantal wonderen plaats, de miraculeuze gebeurtenissen werden beschreven door Caesarius van Heisterbach, de schrijver van een visiterend abt uit het Zevengebergte. Hij beschrijft het wonder van een kaars die niet wilde doven, en het wonder van het bewegende beeld dat in het klooster stond. Dit beeld stelde een gekroonde Maria voor die haar kind op de arm draagt. Tijdens een mis nam Christus de kroon van het hoofd van zijn moeder en plaats deze op zijn eigen hoofd, later zette hij de kroon op een passend moment weer terug. Het wonder bezorgde het klooster vermoedelijk bedevaartgangers met goede gaven, maar verschafte ook het klooster zelf aanzien.
In de 16e eeuw heeft het klooster meerdere malen te lijden gehad van soldaten die om de stad Groningen vochten en in het klooster werden ondergebracht. Verstoken van soldij en voeding namen ze wat ze nodig hadden. Rennenberg heeft er enkele maanden doorgebracht en vermoedelijk zijn aanval op de stad (1580) hier voorbereid. Rond 1590 werd het de zusters buiten de ommuurde stad te heet onder de voeten. Hoewel ze al vaker naar familie in Groningen waren gevlucht, hebben ze toen door goederenruil een pand in de Herestraat in Groningen in handen gekregen als refugium. De laatste overgebleven zusters zouden daarna niet meer terugkeren in Essen, ze werden tot hun dood door de Provinciale Staten, waaraan de goederen waren vervallen, onderhouden. De laatste restanten van het klooster zijn rond 1890 opgeruimd. [5]
In september 2006 is op de plaats van het voormalig klooster een bezoekerscentrum met informatie over het klooster Yesse geopend.
foto museum
Kruiswegstatie
Collectie Museum Catharijneconvent, Utrecht, bruikleen aan Gemeentemusea Weert
Gebakken klei, geglazuurd
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1931]
Afmetingen: hoogte 84cm, breedte 72,5cm en diepte 26cm
Objectnummer ABM bs00858 [6]
Christus, staande ten voeten uit afgebeeld en naar rechts gewend, is gekleed in een wit gewaad. Hij wordt door twee Romeinse soldaten vastgehouden. De houdingen van de soldaten zijn verwrongen en onnatuurlijk. Vos heeft hiermee beoogt een grotere expressie te creëren. Het beeld is een gedeeltelijke voorstudie op ware grootte van de eerste kruiswegstatie voor de kerk van de H. Antonius van Padua te Heerlen-Vrank. In 1932 werd het door de kunstenaar aan het Museum voor Hedendaagse Kunst te Utrecht geschonken. [7]
Het beeld is een studie op ware grootte van de rechterhelft van de Eerste Kruiswegstatie [8]
foto museum
[1] E-mail dd 27 november 2008 van de heer Kees van Schooten, Bibliotheek en Documentatie Museum Catharijnenconvent te Utrecht
[2] www.haren.nl, april 2008
[3] E-mail Annemiek Bos, klooster Yesse, 9 april 2008; E-mail van pater M.Lindeijer sj (conservator van de Nederlandse Jezuieten), 16 mei 2008
[4] E-mail van pater M.Lindeijer sj (conservator van de Nederlandse Jezuieten), 16 mei 2008
[5] Wikipedia, april 2008
[6] E-mail dd 27 november 2008 van de heer Kees van Schooten, Bibliotheek en Documentatie Museum Catharijnenconvent te Utrecht
[7] Paulussen Charles Vos 1888-1954, tentoonstelling 13-11-1994 tot en met 29-01-1995, Gemeentemuseum voor Religieuze Kunst Jacob van Horne, Weert 1994
[8] Van Cauteren, Religieuze kunst in thema's, Weert juni 2008
Published in
DefaultCms2CmsCategory
NATUURHISTORISCH MUSEUM
De Bosquetplein 7, 6211 KJ Maastricht
Zwijnenjacht
Op 21 oktober 1946 werd Maastricht opgeschrikt door het bericht dat zes wilde zwijnen bij het Hertenkamp waren neergeschoten. Het stadsbestuur besloot in de vergadering van 31 oktober 1947 dat er een gedenksteen moest komen om deze jacht vast te leggen.
Bovenaan staat de tekst:
Th. Minis verzorgde de tekst voor de steen.
hostlbVs abreptls VICtores nVnC
Irriti aprl e grege sVb MVro
seX CeCIDere fVga.
Vertaald: "nadat door d'eeuwen heen Hier de vijand was verdreven, Lieten nu bij dees muur Zes evers saam het leven." [1]
Onder de tekst een afbeelding van het jachttafereel. Op de achtergrond is de stadsmuur zichtbaar. Aan de zijkanten het silhouet van de stad Maastricht. Rechts de OLV-basiliek en links de Jans- en de Sint-Servaaskerk.
Centraal voor de stadsmuur staan twee jagers. De geknielde jager richt zijn wapen naar links op twee zwijnen die wegvluchten in het riet. De tweede jager staat in de andere richting met zijn geweer in de aanslag, gericht op de wegvluchtende zwijnen.
Deze steen vertoont, in vergelijking met de steen Nieuwenhofstraat/Zwingelput, een andere weergave van hetzelfde gebeuren.
[1] Graatsma, Paulussen, Charles Vos, straat-beelden, Maastricht 1988
Published in
DefaultCms2CmsCategory
MUSEUM JACOB VAN HORNE (Museum W)
Adres: Markt 7, 6001 EJ Weert
In het voormalige gemeentehuis van Weert is het museum Jacob van Horne gevestigd met een grote collectie oude religieuze kunst. De collectie is onder te verdelen in Limburgse religieuze kunst en Franciscaanse kunst en cultuur. De Limburgse kunst stamt uit de periode 1350-1970 met prachtige middeleeuwse beelden en schilderijen, maar ook 19e en 20e eeuws werk van kunstenaars als Desiree Tonnaer, Pieter Cuypers, Charles Vos en Henri Jonas.
Na een lange verbouwing is het museum heropend (2022) onder de naam Museum W. (Meikoel 2, 6001 EE Weert) [1]
1. Ursulinen met kinderen
Reliëf van Ursulinen met kinderen.
Voorstudie van het reliëf boven de ingang van de voormalige Ursulinenschool in de Capucijnenstraat 118 te Maastricht.
Er zijn twee opvallende verschillen tussen dit voorontwerp en het definitieve werk. Boven staat rechts en links van Maria een tekstgedeelte (niet te ontcijferen). Voor de rechter non (voor de toeschouwer) zit een kind geknield.
2. Servaas
Een beeld van St. Servatius
Het museum heeft twee exemplaren van dit beeld.
Groen gepatineerd gips
Gesigneerd zijkant Ch. Vos, niet gedateerd [1934]
Afmetingen: hoogte 40,5cm
Bisschop Servatius is ten voeten uit staande op een sokkel weergegeven. Op de sokkel staat de tekst S. SERVATIUS. Hij is gekleed in het bisschopsgewaad. Op de sokkel rust zijn staf die hij met zijn linkerhand vasthoudt. In zijn andere hand heeft hij de sleutel. Onderaan op de sokkel een schild met een vijfpuntige ster (het stadswapen van Maastricht). Dit beeld is in massa geproduceerd (Maastricht; atelier G. Hack-Rutten 1934). [2]
3. Petrus Canisius
Gips, bruin gepatineerd
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1939] *1
Afmetingen: hoogte 132cm, breedte 62cm en diepte 30cm *1
Collectie Orde der Jezuïeten, bruikleen aan Gemeentemusea Weert *1
Het beeld diende als model voor het circa drie meter hoge hardstenen beeld, geplaatst op de pyloon, rechts van de hoofdingang van het voormalige Jezuïeten 'Collegium Maximum', sinds 1980 universiteitsgebouw, te Maastricht. *1
Op het gipsen beeld zijn de naden van de stenen blokken ingekrast. *1
foto Peters Smeets
4. Franciscus met de zonnebloem
Gebakken klei (lichtbruin gepatineerd)
Niet gesigneerd, niet gedateerd *1
Afmetingen: hoogte 38cm, breedte 11cm en diepte 10cm *1
St. Franciscus is staande ten voeten uit afgebeeld met achterover gebogen hoofd. Met zijn kruiselings over elkaar geslagen armen en handen, houdt hij een groot kruis dicht tegen zich aan. St. Franciscus, wiens handen en voeten de stigmata tonen, draagt de
ordenspij. Ter linkerzijde zijn een vogel met uitslaande vleugels en daarboven een grote zonnebloem afgebeeld, verwijzend naar Franciscus' predikingen voor de vogels, respectievelijk het aan hem toegedichte Zonnelied. *1
5. Zittende Franciscus
Particuliere collectie, Maastricht *1
Terracotta, bruin gepatineerd
Afmetingen: hoogte 24cm, breedte 25cm en diepte 14 cm *1
Franciscus zit naar links gewend op een boomstam. Zijn linkerhand rust op een tak van de boom. Boomstam en tak werden zeer schetsmatig weergegeven en zijn dan ook pas in relatie met de ontwerptekening duidelijk als zodanig herkenbaar. In zijn omhooggeheven rechterhand is de aanzet voor een kruis zichtbaar. Franciscus houdt zijn blik ten hemel gericht. *1
Particuliere collectie, Maastricht *1
Tekening, potlood, ingekleurd
Gesigneerd, niet gedateerd *1
Afmetingen: hoogte 20,3cm en breedte 25,8cm. *1
De tekening toont de heilige gezeten op een boomstam. In vergelijking met de studie in terracotta zijn details als de vogel en het kruis in zijn rechterhand veel beter uitgewerkt. *1
afbeelding Paulussen
6. Franciscus van Assisi
Gips, bruin gepatineerd
Niet gesigneerd, niet gedateerd [circa 1930] *1
Afmetingen: hoogte 87cm, breedte 31cm en diepte 21cm *1
St. Franciscus is staande ten voeten uit met naar voren gebogen hoofd afgebeeld in ordenspij. In zijn linkerhand houdt hij een kruis, terwijl zijn rechterarm en -hand, met de twee omhoog geheven vingers, een zegenend gebaar uitdrukt. Evenals zijn beide handen tonen zijn voeten - ter weerszijden waarvan zich twee bloemen bevinden - de stigmata. Het beeld toont Franciscus als boetedoener, een thema dat in de 17de eeuw ingang vond en tot in deze eeuw de meest gangbare uitbeelding van de heilige vormt. *1
Na de sluiting van de Antonius van Paduakerk te Nazareth Maastricht is het beeld in 2009 overgedragen aan het Museum Jacob van Horne te Weert.
foto: Peters Smeets
7. Johannes de Evangelist
Collectie Orde Minderbroeders Nederland, bruikleen Gemeentemusea Weert
Keramiek
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 28cm
Dit beeldje is een model voor een groter beeld. Waarschijnlijk voor het beeld de kerk van de Goede Herder in Wassenaar. Charles Vos maakte, in navolging van de barokbeeldhouwers uit Vlaanderen en Italië, vaak dergelijke modellen (bozzetti genaamd) als voorstudie voor een groter werk. Op het voetstuk is de adelaar afgebeeld. [3]
Johannes is staande ten voeten uit afgebeeld. Zijn blik is naar rechts bovengericht. In zijn linkerhand houdt hij een opengeslagen boek vast. Met de andere hand wijst hij naar de tekst van het boek.
In een schetsblok van Charles Vos staat ook nog een tekening die betrekking heeft op dit beeld.
8. Heilig Hart
Dit beeld is oorspronkelijk afkomstig uit de gesloopte kerk van de "broun paoters" aan de Tongersestraat in Maastricht en werd overgedragen aan de Antonius Paduakerk te Nazareth Maastricht. [4]
Op een console staat een Heilig Hartbeeld. Het hoofd, met baard en lange haren, is iets naar rechts gedraaid. Christus draagt een kleed tot op de voeten. Met zijn handen trekt hij, ter hoogte van het hart, zijn kleed uiteen om zijn Heilig Hart te tonen. Over het kleed draagt hij een rode mantel die zijn bovenlichaam deels vrij laat om zijn Heilig Hart te tonen.
Na de sluiting van de Antonius van Paduakerk is het beeld in 2009 overgedragen aan het Museum Jacob van Horne te Weert.
9. Engel en duivel [5]
Roodbakkende klei ongekleurd
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 40cm, breedte 16,5cm en diepte 17cm. [33]
Op een rechthoekige console staat een engel in een S-houding. Het hoofd, met gesloten ogen, is naar beneden gericht. Met gebogen knieën (naar links) zijn de voeten aan de zijkant van de console geplaatst. De handen worden gevouwen voor de borst gehouden. Twee grote geschubde vleugels reiken tot op de console. De engel is devoot biddend uitgebeeld.
Aan de achterzijde onder de vleugels van de engel zit een duivel met gekruiste benen; zijn rechterbeen steunt tegen de knieholte van de engel, zijn ander been rust (aan de rechterkant voor de toeschouwer) op zijn rechtervoet. Met zijn linkerarm houdt hij zich vast aan de engel.
Zijn woest uitziende gezicht met grote spitse oren is afgewend naar links.
foto's J.I. Vos
10. Heilig Hart
Afkomstig uit particuliere collectie (te Maastricht)
Op een ovaal onderstuk staat het H. Hart ten voeten uit staande afgebeeld.
Hij draagt een sierlijk gedrapeerde mantel. Met beide handen houdt hij borsthoogte de mantel zodanig vast dat het H. Hart zichtbaar is.
Met twee gevleugelde engelen aan weerszijden onderaan.
11. Lambertus *1
Afkomstig uit particulier bezit (te Maastricht), 2009
Gebakken klei en bruin gepatineerd
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1948]
Afmetingen: hoogte 46cm, breedte 31cm en diepte 7cm.
H. Lambertus (Maastricht circa 640 - Luik circa 710) is als bisschop frontaal weergegeven, met op zijn linkerarm een opengeslagen boek. In de rechterhand houdt hij een deels afgebroken kromstaf. Aan zijn linkerzijde is vaag de vorm van een zittende man zichtbaar. Deze houdt in zijn hand een lans, die hij omhoog steekt.
De plastiek is een ontwerp voor een groot beeld, bedoeld voor het in 1948 gerestaureerde Emmaplein te Maastricht. Het beeld is echter nooit gerealiseerd.
12. Odulphus
Afkomstig uit particulier bezit (te Maastricht), 2009
Gebakken klei en bruin gepatineerd
Niet gesigneerd, niet gedateerd *1
Afmetingen: hoogte 36cm, breedte 17cm en diepte 12cm. *1
Odulphus heft zijn half uitgestrekte rechterarm zijwaarts. In zijn linkerhand houdt hij een opengeslagen boek. Links onderaan zijn voeten staat een leeg wapenschild. Het betreft hier een schets voor een houten beeld in het Sint Odulphus-lyceum te Tilburg. Het uiteindelijke beeld heeft echter een andere houding gekregen. *1
13. Jozef
Afkomstig uit particulier bezit (te Maastricht), 2009
Gebakken klei, bruin gepatineerd
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 25,5cm, breedte 12,6cm en diepte 6,5cm.*1
Het beeld toont een vaderlijke, jong uitziende Jozef, die het Christuskind bij zijn eerste stappen begeleidt. De linkerarm van Jozef is slechts gedeeltelijk gemodelleerd. Het betreft hier een studie voor het beeld in een buitennis van de St. Michielskerk te Sittard. Het beeld is uitgevoerd in een barokke stijl, geïnspireerd op 17de eeuwse Zuid-Nederlandse voorbeelden.
Deze schets is net als vele andere, die na Vos' overlijden in het atelier werden aangetroffen, gebakken om het object beter te kunnen bewaren. *1
14. Antonius van Padua
Collectie Orde Minderbroeders Nederland, bruikleen aan Gemeentemusea Weert *1
Gips, beige gepatineerd
Niet gesigneerd, niet gedateerd *1
Afmetingen: hoogte 60cm, breedte 36cm en diepte 21,5cm *1
H. Antonius is staande ten voeten uit afgebeeld. Terzijde van Antonius' linkerschouder is het driekwart naar rechts gewende en met gekruiste beentjes op een wolk zwevende Christuskind afgebeeld. Voorgesteld is de verschijning van Christus aan Antonius. Deze maakt een schrikgebaar. Bij hem ligt een opengeslagen boek, decoratief omgeven door een sierlijke lelietak. Dit Antoniusbeeld is een voorstudie voor het gelijknamige beeld in het '"t. Antoniushofje", gelegen naast de kerk van de H. Martelaren van Gorcum te Heerlen (gesloopt in 2000), een vestiging van de Franciscanen. *1
15. Antonius van Padua
Collectie Orde Minderbroeders Fransiscanen, in bruikleen Gemeentemuseum Weert *1
Eikenhout
Niet gesigneerd, niet gedateerd [omstreeks 1950] *1
Afmetingen: hoogte 140cm, breedte 50cm en diepte 25 cm *1
Afkomstig uit de kapel van het voormalige Franciscaanse college te Venray. *1
De in ordenspij geklede Antonius houdt het lachende Kindje met zijn rechterarm tegen zijn lichaam. In zijn linkerhand houdt hij een opengeslagen boek. Hij staat op een console. Aan zijn rechterzijde komt hieruit een lelietak die langs de pij omhoog klimt.[6]
16. Antonius van Padua
Zijpaneel altaar van de heilige Antonius van Padua in de Antonius van Paduakerk in Vrank (Heerlen)
Naast de kruiswegstaties maakte Vos ook diverse beelden voor deze kerk.
Dit is een voorstudie voor bovengenoemd altaar.
17. Monnik met boek
Collectie Gemeentemusea Weert, schenking van een particulier 1994 *1
Gebakken klei en bruin gepatineerd
Niet gesigneerd, niet gedateerd *1
Afmetingen: hoogte 29cm, breedte 21cm en diepte 18cm *1
Het beeld laat een monnik zien, zittend in driekwart profiel. In de linkerhand ligt een opengeslagen boek dat op zijn rechterknie rust, terwijl zijn hoofd omhoog gericht is. Zijn linkerarm rust op zijn linkerknie. De rechterarm is alleen tot aan de elleboog uitgewerkt, de onderarm ontbreekt. *1
18. Maria met Kind
Collectie Gemeentemusea Weert; schenking van de heer H. Steinmeijer, Hoorn *1
Gebakken klei en geglazuurd
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1948-1949] *1
Afmetingen: hoogte 47cm, breedte 20cm en diepte 16cm *1
Maria is "en profil" en staande ten voeten uit - in een voortschrijdende beweging - afgebeeld. Maria kijkt naar het naakte Christuskind, dat op haar linkerheup rust en dat zij daarbij ondersteunt met haar linkerhand. Naar haar opkijkend reikt het Kind met beide handjes verlangend naar zijn Moeder. Het hoofd van Maria is getooid met een lange, witte sluier, waaronder een lok haar tevoorschijn komt, die over haar rechterschouder heenvalt. *1
Dit beeld was het huwelijksgeschenk van Jacques Vos, zoon van de beeldhouwer, aan diens studievriend te Groningen, de heer H. Steinmeijer, die in februari 1949 in het huwelijk was getreden. *1
19. Maria met Kind
Collectie Orde Minderbroeders Franciscanen Nederland, bruikleen Gemeentemusea Weert *1
Gebakken klei en geglazuurd
Niet gesigneerd, niet gedateerd [circa 1948] *1
Afmetingen: hoogte 35cm, breedte 16cm en diepte 14cm*1
Maria is met het naar links gewende hoofd "en face" en staande ten voeten uit afgebeeld. Zij toont het aan de linkerzijde hoog tegen haar aan zittende naakte Christuskind, dat zij met haar linkerhand omklemt en met haar rechterhand ondersteunt. Met uitgespreide armpjes en opengehouden handjes kijkt het frontaal afgebeelde Kind de toeschouwer aan. Maria, met een sluier bedekt hoofd, is gehuld in een lang gewaad. Haar blauwe mantel, waaronder beide armen breed verscholen gaan, sluit hoog aan de hals. Onder haar voeten kronkelt een lichtgroene slang, waarvan het lichaam de vorm van de plooival van Maria's gewaad volgt. *1
Het beeld is afkomstig uit het Franciscanerklooster te Maastricht en sluit wat betreft kleur en glazuur nauw aan bij voorgaande nummer. *1
20. Mantelmaria
Collectie: Orde Minderbroeders Nederland; bruikleen Gemeentemusea Weert *1
Gips, bruin gepatineerd
Niet gesigneerd, niet gedateerd *1
Afmetingen: hoogte 79cm, breedte 105cm en diepte 15cm *1
Dit is een voorstudie voor het houten beeld in het (voormalig) Franciscanenklooster te Woerden
Maria is gezeten in een schuin naar voren aflopend perspectivisch sterk vertekende zetel, frontaal en ten voeten uit afgebeeld. Zij houdt met haar uitgestrekte armen een zeer brede mantel aan weerskanten omhoog. Onder deze schutsmantel bevinden zich een aantal Franciscanen. Hun expressieve handengebaar ondersteunt de bede tot de Moeder Gods, die met opgeheven hoofd en getooid met sluier en nimbus strak voor zich uitkijkt. Door de afwisseling in zowel de gebarende handen als de zwierige houding van de uitgebeelde Franciscanen, vertoont dit reliëf een grote dynamiek.*1
21. Maria Onbevlekt Ontvangen
Gips, bruin gepatineerd
Niet gesigneerd, niet gedateerd [circa 1930] *1
Afmetingen: hoogte 77cm, breedte 34cm en diepte 16cm *1
Maria, gehuld in een sierlijk om haar heen gedrapeerde mantel is staande ten voeten uit afgebeeld. Onder haar voeten bevinden zich een maansikkel en een slang met een appel in de bek, die door Maria wordt vertrapt, als symbool van de overwinning van het kwaad door het goede. Maria houdt haar linkerhand, waarin zij een rand van haar mantel vasthoudt op haar borst, terwijl zij haar rechterarm met de opengehouden hand naar beneden uitstrekt.
Na de sluiting van de Antonius van Paduakerk te Nazareth Maastricht is het beeld in 2009 overgedragen aan het Museum Jacob van Horne te Weert.
22. Oda
Eikenhout
Niet gesigneerd, niet gedateerd
De heilige Oda (Sint-Oedenrode, 726) was een Ierse of Schotse blinde koningsdochter, die genezen werd nadat ze het graf van de heilige Lambertus van Maastricht in Luik bezocht had. Haar vader wilde haar vervolgens uithuwelijken maar ze vluchtte naar de Brabantgouw, waar ze zich na een aantal omzwervingen in het latere Sint-Oedenrode vestigde als kluizenaar.
H. Oda is "en face" staande afgebeeld. Zij draagt een lang kleed met daaroverheen een sjaal. In haar rechterhand houdt tegen haar borst aan een boeketje bloemen. In haar andere omhooggeheven arm heeft een ekster. Deze ekster kon bij gevaar de kluizenares waarschuwen.
23. (voorstudies) Kruiswegstaties voor Antonius van Padua (Vrank-Heerlen)
In het museum bevinden zich een aantal voorstudies van de kruiswegstaties voor de Antonius van Paduakerk te Vrank (Heerlen).
Kruiswegstatie (model eerste)
Beschilderd gips
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1931]
Afmetingen: hoogte 44cm, breedte 65 cm
Kruiswegstatie (model eerste)
Collectie Museum Catharijneconvent, Utrecht, bruikleen aan Gemeentemusea Weert
Gebakken klei en geglazuurd
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1931]
Slechts het rechtergedeelte van de statie is afgebeeld.
Kruiswegstatie (model zevende)
Beschilderd gips
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1931]
Afmetingen: hoogte 32cm, breedte 65cm
Kruiswegstatie (model twaalfde)
Glazuurstudie
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1930]
Afmetingen: hoogte 49cm, breedte 70cm [10]
24. Kruiswegstatie (model veertiende)
Collectie Gemeentemuseum Den Haag, bruikleen aan Gemeentemuseum Weert *1
Gebakken klei en geglazuurd
Gesigneerd "Ch Vos" en gedateerd "1941" rechts opzij *1
Afmetingen: hoogte 51cm, breedte 80cm en diepte 25 cm*1
Het halfbeklede lichaam van Christus ligt uitgestrekt op een lijkwade, die aan weerszijden wordt vastgehouden door Nicodemus en Jozef van Arimathea. Op de achtergrond staat Maria, een bezwijming nabij. Zij wordt ondersteund door Johannes, terwijl haar uitgestrekte linkerarm wordt vastgehouden door een van de H. Vrouwen. De graflegging is gemaakt in de stijl van de kruiswegstaties van Beek-Genhout en Weert-Keent. *1
Dit beeld kan een model zijn, maar werd nooit gerealiseerd in een van de acht mij bekende kruiswegstaties.(JP)
Het beeld, dat gebakken is bij de plateelbakkerij 'De Sphinx' te Maastricht, werd in 1942 door het museum aangekocht van de kunstenaar. Het is lange tijd in bruikleen geweest aan het voormalige Aartsbisschoppelijk Museum te Utrecht.
25. Kruiswegstatie (tweede)
In bruikleen uit particuliere collectie Maastricht.
Eikenhout
Niet gesigneerd niet gedateerd [circa 1952]
Afmetingen: hoogte 70cm, breedte 78cm
Charles Vos maakte vier staties voor de St. Barthomeuskerk in Waspik. Door zijn overlijden in 1954 heeft hij dit project niet kunnen voltooien. Zijn assistent Jan Balendong heeft de kruisweg uit de kerk in Genhout in gips overgegoten en vervolgens in eiken gekapt.
De eerste statie van Vos bevindt zich in privébezit; de tweede statie is in bruikleen (particulier bezit Maastricht) gegeven aan het Van Hornemuseum, statie 4 (in particulier bezit) en 3 is zoek geraakt.
De door Vos gemaakte statie wijkt af van die gemaakt voor Waspik: tekst banderol, houding figuren en plaatsing van de priester.
Banderol: " Jezus neemt het kruis op".
Jezus draagt het kruis dat ondersteund wordt door twee soldaten. De soldaat links staat met zijn gezicht naar Jezus gericht en ondersteunt het onderste deel van de dwarsbalk van het kruis. De andere soldaat staat achter Jezus en omvat de dwarsbalk met beide handen. Een priester met een boek in zijn linkerhand staat aan de linkerzijde.
26 (Voorstudies) kruiswegstaties Antonius van Padua (Scharn-Maasstricht)
Kruiswegstatie (een)
Van Hornemuseum te Weert. [11]
Gepolychromeerd gips
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 95cm, breedte 66cm en diepte 11,5cm [12]
De definitieve uitvoering is gelijk aan de voorstudie
foto V.I. Vos
Kruiswegstatie (vijfde)
Voorstudie van de vijfde Kruiswegstatie van de Kruisweg die nu in de kerk van Antonius van Padua te Scharn-Maastricht hangt. [13]
afbeelding: Museum
27. Piëta
Afkomstig uit particuliere collectie (te Maastricht), 2009
Gips, bruin gepatineerd
Niet gesigneerd, niet gedateerd *1
Afmetingen: hoogte 35cm, breedte 15cm en diepte 9cm *1
Maria is dwars, zittend weergegeven. Ze ondersteunt met haar rechterarm het dode lichaam van haar Zoon, die over haar schoot ligt. Haar hoofd heeft ze naar links gewend. Christus' rechterarm hangt langs het lichaam omlaag. Het zou bij dit beeld om een studie voor een grafbeeld kunnen gaan. *1
28. Crucifix
Afkomstig uit particuliere collectie (te Maastricht), 2009
Geglazuurd
Niet gesigneerd, niet gedateerd
29. Corpus
Bij een heiligenbeeld (niet door Charles Vos gemaakt) was het corpus op het kruis verdwenen. Hij heeft voor dit beeld een corpus vervaardigd. [14]
Christus hangt aan het kruis. Zijn hoofd is enigszins naar rechts gedraaid en met een naar boven gerichte blik. Hij draagt slechts een lendendoek. Zijn voeten zijn kruislings over elkaar.
30. Twee Koningen
Collectie Orde Minderbroeders Nederland, bruikleen Gemeentemusea Weert *1
Gips, bruin gepatineerd
Niet gesigneerd, niet gedateerd *1
Afmetingen:
Knielende Koning: hoogte 41cm, breedte 17cm en diepte 20cm
Staande koning: hoogte 51cm, breedte 17cm en diepte 18cm *1
Modellen voor een kerststal, of delen daarvan. De zwarte koning (Casper) is staande afgebeeld, een kralenketting om de hals en in zijn linkerhand een pot. De tweede koning (Melchior met baard) is geknield weergegeven, het hoofd uit nederigheid gebogen. In zijn handen houdt hij een kastje. *1
Casper
31. Pastoor Ars
Afkomstig uit particuliere collectie (te Maastricht), 2009
32. Majesta Dominus
Een voorstudie voor de Antonius van Paduakerk in Vrank (Heerlen).
33. Drie engelen
Zijpaneel Maria-altaar in de Antonius van Paduakerk Vrank (Heerlen)
Naast de kruiswegstaties maakte Vos ook diverse beelden voor deze kerk.
Dit is een voorstudie voor bovengenoemd altaar.
34. Franciscus [15]
Geglazuurd terracotta, toegeschreven aan Charles Vos, gedateerd eerste helft van de twintigste eeuw.
Dit expressieve beeld toont Franciscus in extase met een rozenkrans rond zijn armen. Aan zijn voeten een beek met daarin vissen en rechts bloemen.
foto's Peters Smeets
35. Heilige Familie
Eikenhouten beeld, afkomstig uit de H. Familiekerk, Langeberg Brunssum
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1952]
Afmetingen: hoogte 85cm, breedte 60cm en diepte 28cm (ongeveer); 100kg
Op 16 december 1948 werd pastoor Rouwet geïnstalleerd in Langeberg. Hij ontving van de parochianen een enveloppe met een geldbedrag. Hij wilde het besteden aan de aankoop van een eikenhouten beeld van de Heilige Familie. Enkele parochianen gaven nog een extra gift. Vos kreeg de opdracht het beeld maken. De pastoor wilde dat elk gezin een foto van het beeld zou ontvangen. Het beeld stond tot de inzegening van de nieuwe kerk in 1952 in de noodkerk. De kerk werd op 16 juni 2013 aan de Heilige Dienst onttrokken.
36. Kruis
Collectie Gemeentemusea Weert; schenking van Dhr. Steinmeijer, Hoorn *1
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 46,5cm, breedte 38,5cm en diepte 7cm. *1
Het kruis is als industrieel product uitgevoerd. Er bestaan ook geglazuurde exemplaren van. *1
Het uitgemergelde lichaam van Jezus hangt met verdraaid lichaam aan het kruis. Zijn knieën zijn naar buiten (rechts) gedraaid. Zijn hoofd valt op zijn linkerschouder. Zijn handen hangen slap omlaag.
37. Crucifix
Bronskleurig gepatineerd gips
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 77cm en breedte 77cm
In bruikleen familie Vos
Jezus hangt aan het kruis met links omlaag gebogen. Hij draagt slechts een lendedoek. Zijn armen houdt hij verticaal. Zijn voeten zijn naast elkaar op het kruis genageld.
foto: Stichting Historische Reeks
38. Corpus
Bronskleurig gepatineerd gips
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 60cm en breedte 55cm
In bruikleen familie Vos
Is identiek aan graf Pennings (4) op de Algemene Begraafplaats Maastricht
foto: Stichting Historische Reeks
39. Corpus
Bronskleurig gepatineerd gips
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 60 cm en breedte 55cm
In bruikleen familie Vos
Jezus hangt aan het kruis met rechts omlaag gebogen. Hij draagt slechts een lendedoek. Zijn armen houdt hij licht schuin naar boven. Zijn voeten zijn over elkaar op het kruis genageld.
foto: Stichting Historische Reeks
40. Piëta
Waarschijnlijk een voorstudie van het bronzen beeld in H. Hartkerk (Koepelkerk) in Maastricht. De linkerhand heeft in het bronzen beeld een andere stand. [17]
In bruikleen familie Vos
Gips
Niet gesigneerd, niet gedateerd [circa 1950]
Afmetingen: hoogte 35 cm en breedte 15cm
foto: Stichting Historische Reeks
[1] www.museumweert.nl, 15 juli 2008, 2022
[2] Dickhaut Hedendaagse Limburgse kunst, reprospectieve reconstructie, stg historische reeks deel 5, Maastricht 1999
[3] Van Cauteren, Religieuze kunst in thema's, Weert juni 2008
[4] Nilsen Kan er uit Nazareth iets goeds komen ,Maastricht 1978. Mevr Isabel Paulussen (gesprek 22 november 2008) geeft aan dat dit beeld geen werk van Charles Vos is.
[5] brief J.I. Vos 2 oktober 2013
[6] Kaartje bij beeld in museum, juli 2008
[7] Cauteren Van, Kruiswegen; de geschiedenis van de kruisweg, catalogus bij de tentoonstelling van 25 februari - 13 april 2009 in het Van Hornemuseum in Weert
[6] Bestand Catharijnenconvent, per email van Van Schoten, november 2008
[9] Cauteren Van, Kruiswegen; de geschiedenis van de kruisweg, catalogus bij de tentoonstelling van 25 februari - 13 april 2009 in het Van Hornemuseum in Weert
[10] Cauteren Van, Kruiswegen; de geschiedenis van de kruisweg, catalogus bij de tentoonstelling van 25 februari - 13 april 2009 in het Van Hornemuseum in Weert
[11] Collectie prof. Dr. J.J.Th. Vos; brief J.I. Vos 2 oktober 2013; aangeboden op veiling van Venduehuis Dickhaut te Maastricht 26-29 september 2014 vraagprijs € 400 - € 800, opgehouden; 2015 overgedragen aan Van Hornemuseum in Weert
[12] brief J.I. Vos 2 oktober 2013
[13] Waarschijnlijk heeft de heer Teubner in 2012 het beeld aan het museum verkocht. Teubner; Email Joop Teubner op 12 en 15 juni 2012
[14] Mondelinge mededeling J van Cauteren (Van Horne museum) dd 25-03-2009
[15] tekst overgenomen van het kaartje dat bij het beeld ligt in het museum
[16] Collectie van prof. Dr. J.J.Th. Vos; brief J.I. Vos 2 oktober 2013
[17] Boogard, Jac van den (redactie), Charles Vos beeldhouwer 1888-1954, Maastricht 2023, blz. 163
* 1 Paulussen Charles Vos 1888-1954, tentoonstelling 13-11-1994 tot en met 29-01-1995, Gemeentemuseum voor Religieuze Kunst Jacob van Horne, Weert 1994
Published in
DefaultCms2CmsCategory
U kunt in de linkerkolom kiezen tussen:
Bonnefantenmuseum, Maastricht
Museum Jacob van Horne, Weert
Natuurhistorisch Museum, Maastricht
Museum Catherijneconvent, Utrecht
Museum Boijmans van Beuningen, Rotterdam
Museum Ons' Lieve Heer op Solder, Amsterdam
Limburgs Museum, Venlo
Museum Land van Valkenberg
Museum Beelden aan Zee
Centre Ceramique, Maastricht
Kasteel Hoensbroek
Heiligenbeeldenmuseum
Museum Tongerlohuys, Roosendaal
Van Abbe-museum, Eindhoven
Continium Discoverycenter, Kerkrade
Museum aan het Vrijthof
Kunstmuseum Den Haag
Museum Jacob van Horne, Weert
Published in
DefaultCms2CmsCategory
BONNEFANTENMUSEUM
Adres: Avenue Ceramique 250, 6221 KX Maastricht
De directie van het Bonnefantenmuseum heeft toestemming gegeven tot het plaatsen van foto's uit hun collectie (mail I.Kentgens 28 augustus 2014)
1. Kerncollectie Limburg [1]
Globe [2]
Charles Vos heeft voor Sphinx slechts één servies ontworpen (1929). Het gaat om het model Globe, dat zijn naam eer aandoet door de bolvorm waaraan de verschillende delen van dit servies zijn ontleend. Alle bollen staan op een vierkante voet, waarbij Vos blauw of oranje gebruikt heeft om onderdelen te accentueren. [3]
Soepterrine met deksel (objectnr. 1003987-a, bruikleen 1981 [4]), hoogte 25cm, doorsnede 18cm, breedte 30cm (blauwe rand)
Aardappelschaal (objectnr. 1003987-b, bruikleen 1981 [5]) (gouden rand)
Soepterrine met deksel (objectnr. 02578, schenking 2005), hoogte 25cm, doorsnede 18cm, breedte 30cm (oranje rand)
Soepterrine (objectnr. 02578a, schenking 2005), hoogte 19cm, doorsnede 17,5cm, breedte 30cm (blauwe rand)
foto's Bonnefantenmuseum
L' Après midi d'un faune
Chamotte, geglazuurd
Niet gesigneer, gedateerd jaren 1930
Afmetingen: 31 x 31 x 20cm
Herkomst: legaat dhr. en mw. Bonfrère-Kallen, Maastricht 2000
Inv 04995
L’Après midi d’un faune is een relatief lang herdersgedicht in alexandrijen in 1876 geschreven door Stéphane Mallarmé (1842-1898). Het is het verhaal van een bosgod die in de tintelende middaghitte van Sicilië opeenvolgende stemmingsbeelden waarin begeerten en droombeelden van de faun worden weerspiegeld, beleeft. Moe van de jacht op angstig vluchtende nimfen en najaden geeft hij zich uiteindelijk over aan de verdovende sluimer die de dromen van de totale macht in de allesomvattende natuur vindt. Door Clade Debussy werd het verhaal omgezet in muziek. [6]
Vos heeft de bosgod in een ineengekrompen zittende houding op de grond afgebeeld. De faun grijpt met beide handen naar zijn keel. Achter hem staan drie, met aaneengehaakte armen, naakt dansende nimfen.
Faun
Brons
Niet gesigneerd, gedateerd 1938
Afmetingen: hoogte 40cm, breedte 23cm en diepte 20cm
Herkomst: legaat dhr. en mw. Bonfrère-Kallen, Maastricht 2000
Objectnr. 1004999
Dit beeld is in een grotere oplage geproduceerd. Het originele beeld is in particulier bezit.
Sphinx
Geglazuurd aardewerk, wit en zwart exemplaar
Niet gesigneerd, gedateerd: ca. 1930
Afmetingen: hoogte 38cm, breedte 63cm en diepte 23cm
Herkomst: schenking J. Verhoeven, Maastricht 1988
Objectnr. 1003583a-b
foto's Bonnefantenmuseum
De afdraaier
Wit geglazuurd aardewerk
Niet gesigneerd, gedateerd ca. 1930
Afmetingen: hoogte 23cm en breedte 23cm
Herkomst: de heer en mevrouw A. Polling-Jongert, Voorschoten 1993
Objectnr. 00112
Wit geglazuurd aardewerk
Gedateerd ca. 1930, niet gesigneerd
Afmetingen: hoogte 22,5cm en breedte 22cm en diepte 11,5cm
Herkomst: de heer en mevrouw A. Polling-Jongert, Voorschoten 1993
Objectnr. 1003934
foto: Bonnefantenmuseum
Maskerade/Pierrot en Colombine /Pierrot en Pierette met mandoline
Wit geglazuurd aardewerk
Niet gesigneerd, gedateerd ca. 1930
Afmetingen: hoogte 26,5cm, breedte 19cm en diepte 14,5 cm
Herkomst: de heer en mevrouw A. Polling-Jongert, Voorschoten 1993 (legaat 2005)
Objectnr. 00084
De eerste kus
Aardewerk, met vlekdecor geglazuurd, wit geglazuurd aardewerk
Niet gesigneerd, gedateerd ca. 1930
Afmetingen: hoogte 16,5cm, breedte 19,5cm en diepte13cm
Herkomst: de heer en mevrouw A. Polling-Jongert, Voorschoten 1993 (schenking 2005)
Objectnr. 00695
Tafeldecoraties dieren
Wit geglazuurd aardewerk
Niet gesigneerd, gedateerd ca. 1930
Diverse formaten
Aap, Bruine Beer, Buffel, Eekhoorn, Kameleon, Kikvors, Konijn, Lynx, Pelikaan, Pinguïn, IJsbeer, Zeehond
herkomst: de heer en mevrouw A. Polling-Jongert, Voorschoten 1993 (legaat 2005)
Objectnr.
00082 pinguïn, aardewerk, hoogte 20cm
00083 zittende aap, hoogte 18cm
00694 eekhoorn, hoogte 16cm, breedte 7cm en diepte16cm
00696 buffel, hoogte 14cm, breedte 6cm en diepte 20,5cm [6a]
00697 bruine beer, hoogte 14cm, breedte 7,5cm en diepte 18,5cm
00698 ijsbeer, hoogte 14cm, breedte 8cm en diepte 22cm
00699 konijn, hoogte 5,5cm, breedte 5,5cm en diepte 14cm
pinguïn (foto Bonnefantenmusem) aap (foto Bonnefantenmuseum)
eekhoorn (foto Bonnefantenmuseum) bizon (foto Bonnefantenmuseum)
ijsbeer (links) en bruine beer (rechts) (foto Bonnefantenmuseum) konijn (foto Bonnefantenmuseum)
Hubertus
Geglazuurde chamotte
Niet gesigneerd, gedateerd 1941
Afmetingen: hoogte 30cm, breedte 11cm en diepte 23,5cm
Schenking Stichting Limburgs Kunstbezit 1999
Herkomst schenking C. Pieters, Heerlen 1980
Objectnr. 1003150
Een ontwerp voor het gevelbeeld aan de Hertogsingel in Maastricht.
Vos heeft de opbouw van het tafereel in de definitieve versie gehandhaafd. De houding van de heilige wijkt af van het ontwerp.
foto Bonnefantenmuseum
Mathias (voorstudie)
Gips in okergele tinten gepatineerd
Niet gesigneerd, gedateerd 1949
Afmetingen: 73cm x 24cm [links] x 30cm [rechts], 9 cm diep
[Links is een bijl - als zijn attribuut - weergegeven met daarboven plantenmotieven. Opschrift: 'S. Mattias b.v.o.', in de linkerbovenhoek 'A.D. 1949'-],
Objectnr. 1005148
Herkomst fam Vos [7]
Een ontwerp voor het gevelbeeld van de St. Matthiaskerk aan de Boschstraat te Maastricht.
Vos heeft de opbouw van het tafereel in de definitieve versie gehandhaafd. Op detailniveau zijn er enige afwijkingen, zoals de houding van het hoofd.
foto Bonnefantenmuseum
Kruiswegstatie (model dertiende)
Gebakken klei en geglazuurd in diverse tinten blauw, bruin-rood, beige en wit
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 45cm, breedte 66cm en diepte 13cm
Op de voorgrond ligt de gestorven Christus, omringd door zestreurende figuren. Van links naar rechts zijn dit: Maria van Bethanie, Maria Magdalena, Martha, Maria, de moeder van Christus, Johannes en Nicodemus, met de doornenkroon in zijn schoot.
Collectie Bonnefanten verworven in 2001 (met steun van DSM)
Objectnr. 1005146
Herkomst: fam Vos [8]
Dit betreft een voorstudie voor de kruisweg in de Antonius van Paduakerk in Vrank Heerlen.
foto Bonnefantenmuseum
Kruiswegstatie (model veertiende)
Gebakken klei en geglazuurd in diverse tinten blauw, geel, bruin en wit
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen hoogte 39cm, breedte 65cm en diepte 13cm
Het in doeken gewikkelde lichaam van de gestorven Christus wordt door Nicodemus (links) en Johannes (rechts) in het graf gelegd, Maria, Maria Magdalena en Martha - staan toe te kijken.
Collectie Bonnefanten verworven in 2001 (met steun van DSM)
Objectnr. 1005147
Herkomst: fam Vos[9]
Dit betreft een voorstudie voor de kruisweg in de Antonius van Paduakerk in Vrank Heerlen.
foto Bonnefantenmuseum
Apollonia (schets)
Chamotte bruin gepatineerd (voorstudie)
Gesigneerd onderzijde CH. Vos, gedateerd 1939 [1939 volgens zeggen Willy Gorissen, leerling van Charles Vos]
Afmetingen: hoogte 27cm, breedte 27cm en diepte 11cm
Apollonia staat met doorgezakte knieën tegen een boom, terwijl met een grote tang haar tanden worden uitgetrokken. Patrones van de tandartsen en tegen tandpijn.
Objectnr. 1005151
Herkomst: fam Vos [10]
Apollonia van Alexandrië was een heilige uit Egypte over wie vrijwel alles onzeker is. Haar moeder zou haar gekregen hebben na een vurig gebed tot de Heilige Maria. Ze zou in de tweede eeuw door de Romeinen gevangen genomen zijn omdat ze haar geloof niet wilde afzweren. Zij werd hevig gefolterd: haar tanden werden uitgetrokken en haar kaak verbrijzeld. Daarna werd zij in het vuur geworpen. [11]
Dit is voorstudie voor het beeld dat Vos gemaakt heeft voor tandarts Heydendael in Maastricht.
foto Bonnefantenmuseum
Maskerkop
Beschilderd gips met een geglazuurde bovenlaag
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 30cm, breedte 23cm en diepte 18cm
Collectie Bonnefanten verworven in 2001 (met steun van DSM)
Objectnr. 1005152
Herkomst: fam Vos [13]
Het masker heeft opengewerkte mond en ogen. Het heeft een grote spitse neus en is gesierd met twee hoorntjes op het hoofd.
foto Bonnefantenmuseum
Faun
Gips, blauw gepatineerd
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 24cm, breedte 13cm en diepte 10cm
Objectnr. 1005155
Herkomst: schenking familie Vos, Maastricht 2002,
Op een console is een zittende faun met fluit afgebeeld.
foto Bonnefantenmuseum
Kegelaars
Gebakken klei geglazuurd in tinten bruin, blauw, beige, wit
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 34cm, breedte 25cm en diepte 20cm
Deze groep heeft model gestaan voor "Onze Kegelaars", geglazuurd in bruine tinten in eigendom van de heer Willems, café Terminus, St. Pieter, Maastricht.
Collectie Bonnefanten verworven in 2001 (met steun van DSM)
Objectnr. 1005156
Herkomst: fam Vos [14]
In 1905 opende het café Villa Taverne (Glacisweg te Maastricht) zijn poorten , later is de naam veranderd in Terminus.
In 1919 werd een kegelbond in Maastricht opgericht. Bij een verbouwing van het café in datzelfde jaar werden twee "Hollandsche kegelbanen" aangelegd.
In 1922 werd aan de Brusselsestraat in Maastricht een kegelpaleis gevestigd met vijf banen. Het paleis moest drie jaar door financiële problemen weer sluiten. Men vertrok met de vijf banen naar Terminus.
In 2006 werd Terminus gesloopt. [15]
foto Bonnefantenmuseum
Piëta
Gips
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 22cm, breedte 36cm en diepte 6,5cm
Herkomst: collectie Th, H.A. Boosten, Maastricht
Inv 03352-a
In een driehoek is schetsmatig Maria afgebeeld met haar overleden Zoon op haar schoot.
Waarschijnlijk is dit een ontwerp voor de Piëta in de Koepelkerk in Maastricht. De compositie is gelijk maar de houding van zowel Maria als Jezus is anders uitgewerkt.
foto Bonnefantenmuseum
Piëta
Brons
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 22cm, breedte 36cm en diepte 6,5cm
Herkomst: collectie Th. H.A. Boosten, Maastricht
Inv 03352-b
Dit ontwerp is gelijk aan het voorgaande; alleen is het uitgewerkt in brons, zoals het werk in de Koepelkerk.
foto Bonnefantenmuseum
Gedenkteken Henri Hermans
Gips
Niet gesigneerd, gedateerd 1948
Afmetingen: hoogte 28,4cm
Langdurig bruikleen LGOG
Objectnr. 100112
Ontwerp voor het beeld van Henri Hermans dat geplaatst is in het Henri Hermansplantsoen in Maastricht. De uitvoering is gelijk aan het ontwerp. Alleen op het ontwerp staan twee tekstregels terwijl het geplaatste monument vier tekstregels heeft.
Er is een foto gemaakt toen Vos aan het werk was aan het hoofd van Henri Hermans dat op de voorzijde van de zuil zou terugkomen.
foto Bonnefantenmuseum
OLV Heilige Moeder Gods
Gips
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 49,2cm
Collectie Bonnefantenlangdurig bruikleen LGOG
Inv 0113
Het Mariamonument (OLV Heilige Moeder Gods) is een ontwerp voor het beeld dat geplaatst is in het plantsoen in de Bouillonstraat in Maastricht.
De compositie van het ontwerp komt overeen met het uitgevoerde werk. De onderzijde van de sokkel is gewijzigd. De twee figurengroepen zijn in de definitieve versie verder naar achteren geplaatst om in het raakvlak plaats te creën voor een tekst die in het ontwerp ontbreekt. Het Mariabeeld is in het ontwerp slechts ruw geschetst zonder uitwerking in details.
foto Bonnefantenmuseum
2. Tekeningen
Visioen van Maastricht (a)
Tekening: zwart potlood op papier
Tweemaal gesigneerd, gedateerd 1927
Afmetingen: hoogte 37cm, breedte 19cm
Aankoop 2002
Objectnr. 1005200
Vrouw met dansende putti verso twee kijvende wijven (b)
Tekening: zwart potlood op papier
Zittende Sater (c)
Tekening: zwart potlood op papier
Afmetingen: hoogte 25cm, breedte 20cm
Aankoop 2002
Objectnr. 1005195
a foto Bonnefantenmuseum b afbeelding Paulussen c foto Bonnefantenmuseum
Optocht met bok en faunen (d)
Tekening: zwart potlood op papier
Sater die zittende vrouw aankijkt verso van saters (e)
Tekening: zwart potlood op papier
d foto Bonnefantenmuseum e afbeelding Paulussen
Vrouw op zeug (f)
Tekening: zwart potlood op papier, opschrift "Baubo"
Afmetingen: hoogte 19cm, breedte 29cm
Aankoop 2002
Objectnr. 1005194
Saters (g)
Tekening met zwarte inkt en zwart potlood op papier
Afmetingen: hoogte 18cm, breedte 27cm
Aankoop 2002
Objectnr. 1005197
Twee portretkoppen (h)
Tekening: zwart potlood op papier
f foto Bonnefantenmuseum g foto Bonnefantenmuseum h afbeelding Paulussen
Twee kijvende wijven (i)
Tekening: zwart potlood op papier
Afmetingen: hoogte 27cm, breedte 21cm
Aankoop 2002
Objectnr.1005192
Naakte vrouw (verheven boven strijdtoneel) (j)
Tekening: zwart potlood op papier
Afmetingen: hoogte 29cm, breedte 21cm
Aankoop 2002
Objectnr.1005193
Naakte vrouw op sokkel (k)
Tekening: zwart potlood op papier
Afmetingen: hoogte 25cm, breedte 19cm
Aankoop 2002
Objectnr. 1005198
i j k
foto's Bonnefantenmuseum
Zonder titel (l)
Tekening: gekleurd
Gedateerd 1914
Afmetingen: hoogte 22cm, breedte 15,5cm
Aankoop 2001
Objectnr. 1005075
Dionysius (m)
Tekening: potlood op papier
Deze tekening is waarschijnlijk als ontwerp voor het beeld van de Heilige Dionysius dat zich bevindt in het Limburgs Museum te Venlo.
l m
foto's Bonnefantenmuseum
Staande man in kostuum (n)
Tekening
Afmetingen: hoogte 25cm, breedte 16cm
Aankoop 2002
Objectnr. 1005196
Lezende man (o)
Tekening
Afmetingen: hoogte 24cm, breedte 18cm
Aankoop 2002
Objectnr. 1005191
n o
foto's Bonnefantenmuseum
Mansportret (P)
Papier, geëtst
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: drager: hoogte 28cm en breedte 19cm; beeldformaat: hoogte 20,5cm en
breedte 16,5cm
Bruikleen 1958
Objectnr. 1001174
In een wit/zwart schakering is het zeer streng kijkende gezicht van een maan weergegeven.
p foto Bonnefantenmuseum
3. Tiny Kaiser
Beeld Tiny Kaiser
Brons
Niet gesigneerd, gedateerd circa 1930
Afmetingen: hoogte 63,5cm, breedte 49cm en diepte 28cm
Schenking 1983
Objectnr. 1003290
Vos heeft de persoonlijkheid en de originele houding van Tiny Kaiser buitengewoon weten te treffen. [16]
In deze jaren, waarin de jonge kunstenaars allen gedurende enkele jaren in Amsterdam studeerden maar toch ook regelmatig samenkwamen in hun geboortestad, speelde de mooie, getalenteerde pianiste Tiny Kaiser een belangrijke rol in hun leven. Zij was onmiskenbaar een muze voor de kunstenaars, de jonge en de oudere, die haar vrijwel zonder uitzondering hebben geschilderd, terwijl Charles Vos een prachtige buste maakte van de pianospelende Tiny. Dat de jonge, onafhankelijke vrouw tot veler verbeelding sprak is evident. Zij personifieerde immers het type vrouw dat rond 1930 maar hoogst zelden voorkwam. Naar hun dromen over Tiny Kaiser kunnen we alleen maar gissen, al was de pianiste daar op hoge leeftijd heel expliciet over: ze hadden stuk voor stuk wel met haar willen trouwen. Of ook Hub Levigne fantaseerde over een leven met Tiny Kaiser is onbekend, al meende Tiny Kaiser zich dat 60 jaar later wel met zekerheid te herinneren. Een feit is dat Hub Levigne in 1932 een kopergravure maakte met de titel "Herinnering aan Tiny Kaiser, waarop een man mismoedig kijkt naar de bos bloemen in zijn hand. Dan is er ook nog de niet-gedateerde pentekening waarop Hub Levigne zichzelf weergeeft als een om een voorbije liefde treurende minnaar, bedroefd starend naar een roos in zijn hand. Het is verleidelijk om deze pentekening te zien als het formele einde aan de relatie met Tiny Kaiser, al is de gesuggereerde datering in 1938 hiermee in tegenspraak. Maar Jef Scheffers is 70 jaar later heel beslist als hij stelt dat Tiny Kaiser toen maar één grote liefde in haar leven had en dat was de cellist Jos Huysmans en Jos Huysmans op dat moment maar één grote liefde had en dat was Tiny Kaiser. [17]
foto Bonnefantenmueseum
4. Henri Jonas (portretbuste)
Rond 1924 maakte Vos een afbeelding van Henri Jonas in gips. Bij het honderdjarige bestaan van het Bonnefantenmuseum (1984) liet de Jan van Eyckacademie als cadeau een bronzen buste van het beeld gieten.
Portretbuste van Henri Jonas
Gips, gebronsd
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1924]
Afmetingen: hoogte 50cm, breedte 43cm en diepte 50cm
Schenking 1999
Objectnr. 100751
Op 21 september 1984 kwamen in het Bonnefantenmuseum een groot aantal belangstellende bijeen om het eeuwfeest van het museum te vieren. Tevens werden de tentoonstellingen “Geloof in beelden” en “Beelden kijken/Beelden zien” geopend.
Namens de Jan van Eyckacademie onthulde prof. J. Stassen een bronzen portretbuste van Henri Jonas, vervaardigd door Charles Vos. [18a]
In de krant werd over de buste geschreven:
"Bekwaam modeleur, blijkt hij buitendien te zijn begaafd met een scherp en helder psychologisch inzicht en zoo is hij er in geslaagd een portretbuste van Henri Jonas een expressie te geven, die nader brengt rot begrip van deze kunstenaar zelf."[19]
Portretbuste van Henri Jonas
Groen gepatineerd brons
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1984]
Afmetingen: hoogte 50cm, breedte 43cm en diepte 30cm [18]
Schenking 1984
Objectnr. 1003318
foto's Bonnefantenmuseum (links brons, rechts gips)
5. Treurende Madonna
Treurende Madonna
Afmetingen: hoogte 183cm
Objectnr. 1001352
Op de Algemene Begraafplaats te Maastricht is het graf van Charles Vos. De treurende Madonna die het graf siert, is ontworpen naar een model dat zich in het Bonnefantenmuseum bevindt. [20]
foto Bonnefantenmuseum
6. Heilig Hartbeeld
Kalksteen
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1926]
Afmetingen: hoogte 180cm, breedte 72cm, diepte 68cm en gewicht 510kg
Objectnr. 1002114
Schenking 1976
Oorspronkelijk: Henric Van Veldekecollege, Aylvalaan te Maastricht op het schoolplein achter de kapel.
In 1976 is het beeld door de Stichting Katholiek Onderwijs te Maastricht geschonken aan het Bonnefantenmuseum
In de eerste jaren als zelfstandig gevestigd beeldhouwer heeft Vos meerdere Heilig Hartbeelden gemaakt. In 1922 startte hij met een inzending voor de tentoonstelling van het St. Bernulphusgilde in Nijmegen. In 1923 volgde een beeld voor de Radbout Universiteit in Nijmegen. Beide beelden hebben een betrekkelijk traditionele uitstraling. De typische zwier en beweeglijkheid, waardoor Vos bekend werd, ontbreken nog. In het beeld voor het Veldeke College (1926) is een ontwikkeling naar de typische Vosstijl zichtbaar. Vooral de drapering van de mantel is veel minder strak.
Christus is "en face" en staande ten voeten uit afgebeeld. Met zijn rechterhand wijst hij naar zijn Heilig Hart. Zijn linkerarm houdt hij met geopende hand langs zijn lichaam. Over zijn kleed draagt hij een openvallende mantel waarop versieringen zijn aangebracht.
foto's Bonnefantenmuseum
7. Satar met panfluit [21]
Mythologische keramische sculptuur van een zittende satar met panfluit.
Plaatselijk zeer lichtige oppervlakte schade en enkele krimpschuren.
Gebakken klei, geglazuurd
Gesigneerd en gedateerd "Ch. Vos 32" (datering moeilijk leesbaar, kan ook 1924 zijn)
Afmetingen: hoogte 71cm, breedte 35cm en diepte 80cm
Aankoop 2011
Objectnr. 100618
Een sater is een figuur uit de Griekse mythologie. Hij wordt vaak vereenzelvigd met een faun, een mythologisch figuur uit de Romeinse sagenleer. Ook de God Pan heeft veel kenmerken
met een sater.
Zij worden vaak afgebeeld als bezitters van hoorns en bokkenpoten en het bovenlijf van een mens. Een bekend attribuut is de panfluit. Vaak worden ze voorgesteld als veld- of bosgod. De sater staat bekend om zijn lust voor wijn en het verleiden van nymfen en efeben.
Op een rechthoekige onderplaat, ruim voorzien van fruit en een kikker aan het uiteinde, is een zittende sater afgebeeld. Zijn bokkenpoten liggen gekruist over elkaar. Zijn hoofd met bolle wangen is getooid met hoorn; hij heeft een breed gezicht met de kenmerkende platte neus. Met beide handen houdt hij een panfluit vast waarop hij speelt.
foto: www.capriolus.nl (Ger de Ree)
foto: www.capriolus.nl (Ger de Ree)
foto: www.capriolus.nl (Ger de Ree)
8. Caritas figuur met putto [22]
Gebakken klei, geglazuurd
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen hoogte 52cm, breedte 20cm en diepte 17cm
Objectnr. 1005241
Het concept van Christelijke naastenliefde wordt gepersonificeerdin in de figuur van Caritas. Zij is doorgaans een vrouwelijk figuur die beschermend, helpend, en voedend is afgebeeld; vaak met hunkende kinderen aan de borst, op schoot of aan de voeten, soms ook omringd door uitgemergelde grijsaards of wanhopigen die onder mantel beschutting zoeken.
Een vrouwelijk naakt op een console. Zij heeft haar benen gekruist met haar rechterbeen voor. Haar kleed houdt zij met haar linkerhand achter haar vast. Aan de andere zijde wordt het omhooggehouden door een klein figuurtje dat "en profil" wordt weergegeven met omhooggeheven armen. Haar rechterarm rust op haar borst. Haar blik is enigszins naar rechts gericht.
9. Madonna met Kind (Mechelen)
Gebakken klei geglazuurd
Niet gesigneerd, gedateerd 1946
Afmetingen: hoogte 33cm, breedte 16cm en diepte 12cm
Schenking 2002
Objectnr. 100154
Het is een voorstudie voor het beeld van OLV van Mechelen in de kapel in Mechelen.
Maria staat frontaal ten voeten uit afgebeeld. Met haar linkerarm houdt ze het Christuskind tegen zich aan gedrukt, haar wang tegen zijn hoofdje. Het kind houdt in beide handjes een duif vast. Hij houdt zijn voetjes gekruist. Beiden hebben een vriendelijke uitstraling.
Het beeld is geglazuurd. Het werd opgericht uit dankbaarheid voor het feit dat Mechelen gespaard was gebleven in de Tweede Wereldoorlog. [23]
foto Bonnefantenmuseum
10. Mooswief
Brons
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1984]
Afmetingen hoogte 9cm en breedte 5cm
Objectnr. 1003345
Een ontwerp Mooswief-gietsel door P. Sijen te Beek. Dit Mooswief werd gemaakt ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van het Museum in 1984.
11. Liggende muze met cello
Hout
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1940]
Afmetingen: hoogte 22cm, breedte 38cm en diepte 10,5cm
Legaat 2000
Objectnr. 1005006
Op een console is mevrouw Bonfrere (echtgenote van Chretien Bonfrere, de musicus) liggende op haar linkerzij met opgetrokken benen en rustende op haar linkerelleboog afgebeeld. Voor haar ligt een cello, haar rechterarm ligt over de klankkast van het instrument, de hals van de cello rust op haar rechterschouder. Haar hoofd ligt schuin naar beneden op de cello.
foto Bonnefantenmusem
Voorstudie
Particulier bezit. (collectie Peters Smeets)
Gips gepatineerd
Niet gesigneerd, niet gedateerd [rond 1940]
Afmetingen: hoogte 22cm, breedte 37cm en diepte 14cm
De definitieve versie in hout is gelijk aan de gipsen voorstudie (zie particulieren, personen, nummer 65).
collectie Peters Smeets
12. Maria met Kind
Chamotte klei
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1948]
Afmetingen: hoogte 23cm, breedte 6cm en diepte 5cm
Legaat 2000
Objectnr. 1005000
Voorstudie Maria-geloftebeeld dat geplaatst werd op Raadhuisplein te Tegelen.
De voorstudie is zeer schetsmatig uitgewerkt.
foto Bonnefantenmuseum
13. Vrouwentors
Muschelkalksteen
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 64cm
Inv. nr. 592
Herkomst: bruikleen T. Boosten
Een vrouwenlichaam waarvan de ledenmaten en het hoofd ontbreken.
foto's Bonnefantenmuseum
14. Borstbeeld Schaepkens van Riemst
Gips
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 42cm
Bruikleen
Objectnr. 1001105
Geëxposeerd in de Kunstzaal de Gulden Roos ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van Charles Vos, 10 september 1938 [24]
Jules Schaepkens van Riempst (1875-1946)
Na zijn studie aan de Gemeentelijke HBS werd hij expediteur-koopman. Daarnaast was hij politiek actief in gemeente en provincie. Ook was hij een amateur-historicus (o.a. voorzitter van het LGOG). Als voorzitter van de Kamer van Koophandel zette hij zich in voor de belangen van de middenstand. [25]
Op zaterdag 21 maart 1942 heeft de heer Schaepkens van Riempst afscheid genomen als voorzitter van de Kamer van Koophandel. Hij hield tijdens de voltallige vergadering een afscheidsrede die hij afsloot met "VIVAT TREECH" en "LEVE LIMBURG". Daarna werd hij toegesproken door de heer H. Gelissen. Deze overhandigde hem een buste die door Charles Vos in steen zal worden uitgevoerd. Er volgde nog een aantal sprekers. De dag werd afgesloten met een druk bezochte receptie. (de Limburger Koerier 23 maart 1942)
Uit bovenstaande bronnen kan opgemaakt worden dat er sprake moet zijn van een tweetal busten. Het bovengeschreven gipsen beeld zal waarschijnlijk het ontwerp zijn. Of het beeld ook nog in gesteen is gekapt, is onbekend.
Het museum heeft ook nog een gebronsd gipsen beeld in de collectie gehad.
Gips, gebronsd
Gesigneerd en gedateerd op de linkerzijde: "Ch. Vos, 1934"; op de rechterzijde het opschrift "Jules M.J. Schaepkens van Riemst"
Afmetingen: hoogte 49,5cm
Inv. nr. 1001104 [26]
Dit beeld is in de collectie als object afgevoerd. [27] Dit beeld is nu opgenomen in de collectie van het LGOG en bevindt zich in hun bureau aan de Brusselsestraat te Maatricht.
Schaepkens van Riemst is afgebeeld op de leeftijd van ongeveer 65 jaar. Rond kaal hoofd, zijn blik is naar voren gericht zonder de toeschouwer aan te kijken. Hij draagt een overhemd met stropdas, over zijn gilet heeft hij een colbertjasje.
foto's Bonnefantenmuseum
15. Dodenmasker Henri Jonas
Getint gips
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1944]
Inv. nr 567
Aankoop 1952
Zie beschrijving bij werk in particulier bezit, onderdeel beelden van personen nr. 44
foto Bonnefantenmuseum
16. Crucifix
Geglazuurd aardewerk
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1939-1940]
Afmetingen: hoogte 39,5cm, breedte 25,5cm
Schenking 1987
Objectnr. 2000751
Christus aan het kruis. Zijn armen zijn met touwen aan het kruis bevestigd, zijn handen hangen slap omlaag. Om zijn bovenlichaam is een touw bevestigd dat aan beide zijden van lichaam omhoog wordt geleid om boven aan het kruis bevestigd te worden. Zijn voeten zijn overeen met een spijker aan het kruis genageld. Boven aan het kruis is een schildje met de letters I.N.R.I. Christus draagt slechts een lendedoek.
foto Bonnefantenmuseum
17. Il Poverello [28]
Litho, papier
Gesigneerd (R.O. onderaan), niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 31cm, breedte 16,8cm
Legaat 1969
Objectnr. 1001570
Franciscus, in ordekledij, is ten voeten uit staande "en profil" afgebeeld aan de linkerzijde. Zijn blik, met ogen gesloten, is gericht op de hemel waar aan de rechterbovenzijde Jezus, hangende aan het kruis voorzien van stigmata, is weergegeven. Een persoon (de behoeftige) heeft zich tegen de Heilige aangevleid. Franciscus heeft zijn linkerhand op diens hoofd gelegd, de andere hand rust op de linkerschouder. Aan de onderzijde en beide zijkanten groeien zonnebloemen. Il Poverello is de bijnaam van Franciscus.
foto Bonnefantenmuseum
18. Ontwerp boekomslag “De Bonte Storm” van Mathias Kemp
Aquarel, papier
Gesigneerd "CH. (ineen) VOS" midden onder, niet gedateerd [1929]
Afmetingen:
Papierformaat: hoogte 22,5cm, breedte 43cm
Beeldformaat: hoogte 21.2cm, breedte 32,2cm
Legaat 1969
Objectnr. 1001553
In 1929 publiceerde Mathia Kemp zijn carnavalsroman "De Bonte Storm". Zijn eerste roman verhaalt van de lotgenoten van Nes Cloquet, een jongeman die zich anders waant dan anderen, zich geroepen voelt tot iets hogers en daarom overweegt priester te worden. Hij heeft een hekel aan carnaval. Desondanks probeert zijn moeder hem te koppelen aan Tielke Lemmens, de dochter van een vriendin. Hij moet carnaval vieren en ook alle voorbereidingen daartoe meemaken. Uit liefde voor zijn moeder geeft hij toe. Dan begint een hele reeks van verwikkelingen, die Nes tijdens de dolle drie dagen heen en weer schuiven tussen Tielke Lemmens en Poeleke den Dweil, een wat aan lager wal geraakt meisje. Na heel wat intriges vinden Nes en Tielke elkaar tenslotte toch. Op zich een heel simpel verhaal, dat Kemp echter (mede doordat hij buiten de twee hoofdpersonen nog tal van figuren opvoerde) de gelegenheid gaf het carnaval in Maastricht in al zijn uitingen te beschrijven.
Het verschijnen van het boek zorgde in Maastricht voor heel wat rumoer. Sommige bewoners meenden zich te herkennen in de opgevoerde personages en keken de schrijver daarom boos aan. Weer anderen vonden dat Mathias de stad te schande maakte doordat hij ook de wat minder fraaie kanten van het carnavalsfeest in de provinciehoofdstad schilderde. Kemp vond de kritiek niet terecht. Al het gekrakeel over het boek zorgde ervoor dat het een verkoopsucces werd.
De tekening in kleur op de omslag werd door Charles Vos gemaakt.
Er zijn twee ontwerpen voor boekomslag De Bonte Storm:
Tekening pen en aquarel
Eerste ontwerp:
gesigneerd "CH. (ineen) VOS" midden onder, niet gedateerd [1929]
Afmetingen: hoogte 18,5cm en breedte 33 cm
Dit ontwerp is in particulier bezit.
Tweede ontwerp:
Gesigneerd "CH. (ineen) VOS" midden onder, niet gedateerd [1929]
Afmetingen: hoogte: 21cm en breedte 32,2 cm
Collectie Bonnefantenmuseum
Het eerste ontwerp geeft alleen de afbeelding weer, terwijl het tweede ontwerp de plaat combineert met de indeling van de omslag en de noodzakelijke teksten.
foto Bonnefantenmuseum
19. Vertrouwen
Gips, geschilderd
Niet gesigneerd, niet gedateerd [omstreeks 1923]
Afmetingen: hoogte 50cm, breedte 16cm en diepte 13cm
Aankoop 1982
Objectnr. 1003264
Op een zetel, met massief onderstuk met de tekst “vertrouwen”, is een vrouwenfiguur met haar benen onder zich houdend, afgebeeld. Het zou Maria kunnen voorstellen. Haar hoofd is schuin naar boven gericht. Zij draagt over haar kleed een openvallende mantel die aan de bovenkant vastgezet is met een speld. Haar rechterarm, waarover de slip van haar mantel hangt, houdt ze gebogen voor haar lichaam.
foto Bonnefantenmuseum
20. Reliekenbuste van een soldaat-martelaar van het Thebaanse leger
Gips
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 69cm
Schenking 1999
Objectnr.: 1000886
Het Thebaanse (Romeins) Legioen, ook de martelaren van Agaunum genoemd, zou uit 6.666 man, onder aanvoering van Mauritius, hebben bestaan en zou zich in de derde eeuw bij Agaunum (later bekend als Saint-Maurice in het Zwitserse kanton Wallis) bekeerd hebben tot het Christendom. Zij stierven allen in de slag als martelaren.
De buste een Thebaanse soldaat, die zijn militaire uitrusting draagt. Gekruist voor zijn lichaam heeft een zwaard (uitgebeeld in de vorm van een kruis?). Tegen zijn borst houdt hij een rond voorwerp (een beker) met de rand een Latijnse tekst.
foto Bonnefantenmuseum
21.Sebastiaan
Chamotte klei, gebakken
Niet gesigneerd, niet gedateerd [rond 1941-1945]
Afmeingen: hoogte 22cm, breedte 7cm en diepte 7cm
Legaat 2000
Objectnr.: 1005003
Dit beeld betreft een voorstudie voor de kerk van de Goede Herder te Wassenaar. Het zal een eerste grof ontwerp betreffen. Details zijn nog niet uitgewerkt. Later volgde een meer gedetailleerd ontwerp dat zich in particulier bezit bevind.
Zie ook hoofdstuk 2 --> kerken --> nummer 27 kerk van de Goede Herder te Wassenaar.
foto Bonnefantenmuseum
22. Heilig Hart
Gebakken klei, geglazuurd
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 28cm
Aankoop 2002
Objectnr.: 1005150
Dit beeld is een voorstudie van het beeld in de kapel van de Beyart, Brusselsestraat Maastricht.
Op een console is “en face” staande Christus als Heilig Hart afgebeeld met zijn gezicht iets afgebogen. Hij draagt een lang wit kleed. Zijn handen houdt hij open naar voren gericht om zijn stigmata te tonen. Hij draagt lange haren en is voorzien van een baard. Onder zijn rechterhand staat een blauw kruis en aan de andere zijde een kelk met hostie. Beide zijden zijn niet nader uitgewerkt wat duidt op een voorstudie.
foto Bonnefantenmuseum
23. Madonna met Kind
Gebakken klei, geglazuurd
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 28cm, breedte 14cm en diepte 10cm
Schenking 2002
Objectnr.: 1005153
Gezien de herkomst van het beeld is het waarschijnlijk ook een voorstudie, een definitieve uitvoering ontbreekt.
Op een uitstekende console is de zetel, waarop Maria met haar Kind zit, geplaatst.
Maria is frontaal zittend afgebeeld. Zij draagt over haar witte kleed een blauwe mantel die naar beneden toe openvalt. Haar Zoon, “en profile” staand afgebeeld, houdt ze met haar beide armen op borsthoogte vast. Zijn beentjes steunen op Maria’s bovenbenen. Het Kind slaat zijn rechterarm om het hoofd van zijn Moeder. Zijn andere hand rust in rechterhand van Maria. Zijn blik is gericht op de toeschouwer.
foto Bonnefantenmuseum
24. Theresia van Liseux
Theresia van Liseux
Aardewerk, wit geglazuurd
Niet gesigneerd, niet gedateerd [jaren 1920]
Afmetingen: hoogte 27cm, voet 8,5cm
Uit de Sphinxserie Heiligenbeelden
Theresia is staande op een console met een enigszins gedraaid lichaam weergeven. Zij draagt een geplooide mantel met sluier. Haar linkerarm houdt ze gevouwen op borsthoogte onder haar mantel. Met haar andere arm, langs haar lichaam, houdt ze mantel open. Haar hoofd houdt ze schuin naar beneden gericht.
25. OLV Sterre der Zee
Gebakken klei, geglazuurd in wit
Niet gesigneerd, niet gedateerd [omstreeks 1947]
Afmetingen: hoogte 49cm, breedte 27cm en diepte 5cm
Schenking 2002
Objectnr.: 1005149
In Maastricht zijn devotiebeelden geplaatst zijn langs de bidweg ter ere van Onze Lieve Vrouw "Sterre der Zee”.
De plaquette, Onze Lieve Vrouwe Sterre der Zee, werd in 1947 aangebracht aan de voorgevel van het voormalig R.K. Weeshuis, later klooster van de Zusters Augustinessen van St. Monica, Lenculenstraat 21, Maastricht. Nu is het een apartementencomplex.
Van deze plaquette in de Lenculenstraat zijn meerdere variaties bekend.
Het museum beschikt over een witte versie.
Het museum bezit ook een uitvoering in groene tinten (afbeelding in bezit van de auteur, door auteursrechten kan de afbeelding niet de site geplaatst worden)
Aardewerk, gebakken en geglazuurd
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 50cm, breedte 26cm en diepte 6cm
Legaat echtpaar A. Polling-Jongert
Objectnr. 02438
Zie ook hoofdstuk 5, paragraaf 2.1 nummer 16
foto's Bonnefantenmuseum
26. Jozef met Kind
Aardewerk, gebakken en geglazuurd
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 75cm
Langdurig bruikleen Parochiekerk Sint Petrus’ Stoel te Antiochië in Eindhoven (2016)
Objectnr. 1006041
Op een bruin getinte console is Jozef met zijn Zoon staande afgebeeld (beiden met een nimbus). Jozef draagt over zijn bruin kleed en blauwe openvallende mantel. Zijn linkerarm gaat richting de rug van zijn Zoon. Met de andere hand maakt hij een zegenend gebaar.
Zijn Zoon staat aan de linkerzijde voor zijn vader. Hij is gekleed in een wit kleed. In zijn linkerhand houdt hij een bloem vast.
Beiden hebben hun blik op de toeschouwer gericht.
foto Bonnefantenmuseum
27. Franciscus van Assisi
Lindehout
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 124cm, breedte 36cm en diepte 35cm
Bruikleen 2017
Objectnr. 1006090
Franciscus is ten voeten uit staande op een console afgebeeld in ordekledij. Met zijn armen maakt hij een zegenend gebaar. De stigmata in hartstreek, handen en voeten zijn duidelijk zichtbaar.
foto Bonnefantenmuseum
28. Kruisbeeld met Christus
Hout
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 147cm, breedte 140cm en diepte 28cm
Bruikleen 2017
Objectnr. 1006091
Het uitgemergelde lichaam van Christus hangt aan het kruis. Hij heeft een doornenkroon op zijn hoofd. Zijn handen en voeten (over elkaar) zijn vastgespijkerd. Hij draagt slechts een lendedoek.
foto Bonnefantenmuseum
29. Franciscus van Assisi
Lindehout
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 150cm, breedte 56cm en diepte 42cm
Bruikleen 2017
Objectnr. 1006088
Op een console is ten voeten uit een staande Franciscus uitgebeeld. Hij draagt de ordekledij met een koord rond zijn middel. Met beide handen houdt hij een geopend boek vast. Op dit boek zit een kind, dat in zijn rechterhand een vogeltje vasthoudt.
foto Bonnefantenmuseum
30. Pandora
Gips
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 121cm
Bruikleen 1961
Objectnr. 1001353
Pandora is de naam van de eerste vrouw die door Hephaistos uit water en aarde werd gevormd. Haar naam kan zowel draagster van de gaven als schenkster van de gaven betekenen.
Zij huwde met Epimetheus. Zeus schonk het paar een vat (pithos), waarin alle ongelukken zaten opgesloten. Als het vat gesloten bleef, konden die niemand treffen. Pandora was nieuwsgierig en wilde het vat openen, maar Epimetheus hield haar tegen. Op een dag kon Pandora haar nieuwsgierigheid niet bedwingen en opende het vat, en bevrijdde zo alle rampen, ziekten en zorgen die zich over de aarde verspreidden: aan het zorgeloze bestaan van de mens was een einde gekomen.
Pandora klapte het deksel geschrokken dicht, met het gevolg dat de hoop niet kon ontsnappen. Vandaar dat onder de hevigste rampen die de mensen op aarde teisteren, de hoop nog alleen resteert. Hoop wordt soms voorgesteld als de vogel die uit het vat vloog toen deze voor een tweede keer werd geopend, als boodschap van troost voor de mensheid.
In het Nederlands en in andere talen staat het vat ook bekend als de “doos van Pandora”. De term “doos” is hier echter het gevolg van een vertaalfout. [29]
Op een ronde, versierde schijf is de knielende Pandora afgebeeld. Zij is naakt, alleen op een bovenbeen rust een kleed. Haar blik is naar rechts boven gericht. Op haar linkerschouder rust de doos (het vat) die met beide handen vasthoudt.
foto Bonnefantenmuseum
31. Hoeksteen
Gips
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1931]
Afmetingen: hoogte 32cm, breedte 22cm en diepte 12cm
Voorstudie voor de Antonius van Paduakerk, Bleijerheidsestraat 165, 6462AJ te Kerkrade
Objectnr. 1003351
Tekst: “ik ben de hoeksteen”
De voorstudie is gelijk aan de definitieve versie in Kerkrade.
foto Bonnefantenmuseum
32. Mooswief
Gebakken aardewerk
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1953-1954]
Afmetingen: hoogte 23,5cm en breedte 15cm
Legaat echtpaar A. Polling-Jongert
Objectnr. 01962
Charles Vos heeft een klein beeldje van het Mooswief, naar het voorbeeld van grote beeld op de Markt, ontworpen. Deze beeldjes zijn verkocht ter financiering van het grote beeld.
Later is met de mal van Charles Vos in een grotere oplage nog een Mooswief in wit en zwart geglazuurd aardewerk op de markt gebracht. Aan de onderzijde staat J R Maastricht (Jef Roberts). Deze beelden zijn van beduidend mindere kwaliteit.
Het museum bezit een origineel klein beeldje van het Mooswief.
foto Bonnefantenmuseum
33. Madonna met Kind
Aardewerk, gebakken
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 27cm, breedte 7cm en diepte 6,5cm
Legaat echtpaar A. Polling-Jongert
Objectnr. 00693
Dit is een beeld uit de Sphinx-collectie
Maria is staande op een console frontaal afgebeeld. Zij draagt een geplooide mantel met sluier. Aan haar linkerzijde houdt ze, op borsthoogte, haar Zoon, die naar de toeschouwer kijkt, met beide armen vast. Haar blik is schuin naar beneden op haar Zoon gericht. Het Kindje Jezus maakt een zegenend gebaar met zijn rechterhand. In de andere hand houdt hij een wereldbol vast.
34. Afdraaier
Aardewerk, geglazuurd en gekleurd
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 23cm en breedte 23cm
Legaat echtpaar A. Polling-Jongert
Objectnr. 00113
Een afdraaier komt voor in de keramische industrie.
De afdraaier is "en profil" zittend aan zijn draaibank afgebeeld. Zijn bovenlichaam helt sterk naar achteren, waarbij hij zijn rechterbeen naar voren uitstrekt. Zijn pose geeft een indruk van een heftige actie. Zijn rechterhand drukt met de duim in een potvorm, terwijl zijn linkerhand tegen de wand van de pot drukt.
foto's Bonnefantenmuseum
35. Maria Onbevlekt Ontvangen
Lindehout
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 154cm, breedte 62cm en diepte 35cm
Bruikleen 2017
Objectnr. 1006089
Maria (met nimbus) is ten voeten uit staande op een console afgebeeld. Zij draagt een lichtbruin kleed met daarover een blauwe mantel die aan de bovenzijde gesloten wordt met een koord. Zij draagt los lang bruin haar tot op haar bovenarmen. Met haar rechterarm, langs haar lichaam, maakt ze een zegenend gebaar.
De schelp beneden aan haar voeten verwijst naar haar vruchtbaarheid. Met haar rechtervoet vertrapt zij de slang die rond haar voeten krult.
foto Bonnefantenmuseum
36. Henri Jonas (plaquette)
Gips
Gesigneerd (rechtsonder CH Vos), niet gedateerd [1944]
Afmetingen: hoogte 44,5cm
Schenking 1986
Objectnr. 1003377a
Schenking 1972
Objectnr. 1001817
Charles Vos ontwierp een grafmonument voor Henri Jonas (begraafplaats Tongerseweg te Maastricht). In de tekstplaats bevindt zich een bronzen medaillon met een portret van Henri Jonas.
Het ontwerp voor deze medaillon werd in gips uitgevoerd en vervolgens in serie vervaardigd. Met de opbrengst van deze gipsen modellen werd de vervaardiging van het bronzen exemplaar gefinancierd. Het museum heeft een tweetal gipsen modellen in haar collectie.
foto Bonnefantenmuseum
37. Kerststal
Gebakken klei geglazuurd
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1940]
Afmetingen:
Hoogte Breedte Diepte
Kindje Jezus 12cm 14,5cm 21cm
Herders 41cm 50cm 30cm
Stal 65,5cm 60cm 20cm
Drie Koningen 47cm 47,5cm 25cm
Jozef 39cm 25cm 15cm
Maria 23cm 27cm 20cm
Herderinnetje 33cm 15,5cm 13cm
Objectnr. 1006730
Schenking particulieren
38. H. Dionysius
Gebakken klei en geglazuurd
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 108cm, breedte 70cm en diepte 29cm
Objectnr. 1001351
Langdurige gebruiksleen LGOG
De heilige Dionysius van Parijs was de eerste bisschop van die stad in de derde eeuw. Hij werd door de heilige paus Fabianus naar het toenmalige Lutetia gezonden. Hij bouwde de eerste (houten) kerk op het eiland waarop nu de Notre Dame ligt. Met zijn gezellen Eleutherius en Rusticus werd hij in het jaar 285 om het leven gebracht door de heidense bevolking. Eerst werden zij in een gloeiende oven geworpen, maar bleven ongedeerd. Vervolgens werden zij onthoofd.Dionysius staat bekend als cefalofoor, dat is: hoofddrager. Hij was het oneens met de plaats van zijn martelaarschap (Montmartre oftewel "martelaarsberg"), pakte zijn afgehouwen hoofd op en liep ermee naar de plaats waar hij begraven wilde worden (Saint-Denis oftewel: Sint-Dionysius.) Hij wordt dan ook vaak afgebeeld met zijn hoofd in zijn handen. [14]Op een console is Dionysius, gekleed in zijn bisschopsgewaad, “en face” staande afgebeeld. Onder zijn openvallende mantel draagt hij zijn hoofd (voorzien van een mijter) op zijn handen. Op zijn linkerschouder ligt een grote palmtak. Onderaan de console ligt een banderole met de tekst: H. DIONYSIUS B.V.O.
Het Bonnefantenmuseum bezit ook een tekening van dit werk.
foto: Bonnefantenmuseum
[1] Bosch v d, Van Cuypers tot Dibbets, Maastricht 2002. In dit boek is de Kerncollectie Limburg beschreven. De tekst in het kleinere lettertype is afkomstig uit deze publicatie..Dit geldt bij alle objecten uit de Kerncollectie.
[2] Lijst Bonnefantenmuseum augustus 2010; https://www.bonnefanten.nl/nl/maker/charles-vos?gclid=EAIaIQobChMIiY2DrKnR6gIVluJ3Ch1XTwEeEAAYASAAEgLHdPD_BwE
[3] Graatsma, Het geheim van de Sphinx, de fabriekscollectie Maastrichts aardewerk, Maastricht 1999, blz 20
[4] Langdurig bruikleen Koninklijke Sphinx, Maastricht
[5] Langdurig bruikleen Koninklijke Sphinx, Maastricht
[6] Wikipedia en www.muziekenmensen.nl, september 2010
[6a] Overal elders onder de naam bizon
[7] Lijst Bonnefantenmuseum augustus 2010
[8] Lijst Bonnefantenmuseum augustus 2010
[9] Lijst Bonnefantenmuseum augustus 2010
[10] Lijst Bonnefantenmuseum augustus 2010
[11] Wikipedia september 2010
[12] Vervallen
[13] Lijst Bonnefantenmuseum augustus 2010
[14] Lijst Bonnefantenmuseum augustus 2010
[15] Coumans, Kroniek over 75 jaar Mastreechter Keigel-Bond (www.maastrichtse-kegelbond. nl, september 2010)
[16] Uit de muziekwereld: Tiny Kaiser in De Nieuwe Koerier van 26 november 1938
[17] www.galeries.nl, 2008
[18] Dickhaut Hedendaagse Limburgse kunst, reprospectieve reconstructie, stg historische reeks deel 5, Maastricht 1999, blz 202
Dickhaut, Gezicht van Maastricht beeldende kunst in Maastricht tussen 1900-1940, Vierkant Maastricht nr 22, Maastricht 1995, blz 134-135. Hier staat als toelichting: portret van Henri Jonas, circa 1925, bronskleurig geschilderd gips 30 X 44 X 37cm
Vermoedelijk gaat het over hetzelfde werk
[18a] Limburgs Dagblad 22 september 1984
[19] De Nieuwe Koerier van 20 november 1937
[20] Graatsma, Paulussen, Charles Vos, straat-beelden, Maastricht 1988
[21] http://www.capriolus.nl , april 2010, email 18 april 2009 en maart 2011 (Ger de Ree)
[22] Waarschijnlijk heeft de heer Teubner in 2012 het beeld aan het museum verkocht. Teubner; Email Joop Teubner op 12 en 15 juni 2012
[23] Paulussen Charles Vos 1888-1954, tentoonstelling 13-11-1994 tot en met 29-01-1995, Gemeentemuseum voor Religieuze Kunst Jacob van Horne, Weert 1994
[24] Eeretentoonstelling Charles Vos, Het Vaderland, staats- en letterkundig nieuwsblad, 21 september 1938 (146)
[25] Ubachs en Evers, Historische Encyclopedie Maastricht, Zutphen 2005
[26] Dejong, Catalogus van schilderijen en beeldhouwwerken, Maastricht 1958
[27] Email M. van Lanschot (Bonnefantenmuseum) 19 januari 2014
[28] Bij tekeningen particulieren nr. 27 staat ook een afbeelding van Il Poverello (de afmetingen stemmen niet overeen met het exemplaar in het Bonnefantenmuseum)
[29] https://nl.wikipedia.org/wiki/Pandora_(mythologie), december 2022
Published in
DefaultCms2CmsCategory
POSTKANTOOR VENLO (Keulsepoort, Venlo)
Adres: Keulsepoort 1, 5911 BX Venlo
Beschermd monument sinds 17 oktober 2002.
Het is gebouwd in 1938 naar een ontwerp van Rijksbouwmeester Hoekstra. De oplevering vond plaats in 1941. De toegepaste bouwstijl is Traditionalisme met toepassing van historiserende elementen met name rond de hoofdingang.
Aan de zijde van de Deken van Oppensingel werd in 1969 een forse aanbouw gerealiseerd waardoor het oorspronkelijk L-vormige gebouw een carrévorm kreeg.
Aan de zijde van de Deken van Oppensingel werd in 1969 een forse aanbouw gerealiseerd waardoor het oorspronkelijk L-vormige gebouw een carrévorm kreeg.
In 2009 werd het postkantoor gesloten. Het museum van Bommel van Dam opende eind 2021 expositieruimtes in het gebouw.
Gevel Keulse Poort
Dit volume telt drie bouwlagen met symmetrische indeling van de voorgevel; het middendeel vooruitspringend met hierin de hoofdingang. De hoofdentree is voorzien van een hellingbaan met leuning. Deze is uitgesloten van bescherming. De hoofdingang wordt geflankeerd door twee voorstellingen in witte natuursteen.
Aan de rechterzijde van de ingang een voorstelling van de Gelderse Poort, Venlona en een krijger. Aan de linkerzijde van de ingang een afbeelding van de Roermondse Poort, een mijnwerker en een Limburgs landschap. Aan de bovenzijde van de hoofdentree is het Nederlandse Wapen in witte natuursteen aangebracht. Hierboven de vlaggenstok. De entree wordt geaccentueerd door een overstek in beton dat zich uitstrekt over de gehele gevelbreedte.
Dit volume telt drie bouwlagen met symmetrische indeling van de voorgevel; het middendeel vooruitspringend met hierin de hoofdingang. De hoofdentree is voorzien van een hellingbaan met leuning. Deze is uitgesloten van bescherming. De hoofdingang wordt geflankeerd door twee voorstellingen in witte natuursteen.
Aan de rechterzijde van de ingang een voorstelling van de Gelderse Poort, Venlona en een krijger. Aan de linkerzijde van de ingang een afbeelding van de Roermondse Poort, een mijnwerker en een Limburgs landschap. Aan de bovenzijde van de hoofdentree is het Nederlandse Wapen in witte natuursteen aangebracht. Hierboven de vlaggenstok. De entree wordt geaccentueerd door een overstek in beton dat zich uitstrekt over de gehele gevelbreedte.
De ingangspui is vernieuwd. Aan weerszijden van de entreepartij vier hoge vensters. De vensterdorpels zijn uitgevoerd in zwarte graniet. De vensters worden gedeeld door het beton overstek op de scheiding van de eerste en tweede bouwlaag. Aan de bovenzijde van het overstek in de tweede bouwlaag 20-ruits stalen vensters. Onder het overstek driedelige vensters met kunststof kozijnen. Het beton overstek wordt gedragen door kleine consoles in witte natuursteen met hierin het monogram van de PTT (het huidige POST.NL) of een afbeelding van een posthoorn.
In de derde bouwlaag rechthoekige vensters met kunststof kozijnen. Schilddak met overstek. In de kopgevel van de rechterzijgevel de voormalige entree voor de directeur. In de eerste bouwlaag aan de linkerzijde de voordeur met spionnetje en twee hardstenen treden. Rechts hiervan vier zesruits vensters met kunststof kozijnen. Deze vensters hebben geglazuurde dorpelstenen. Ook in deze gevel loopt het betonoverstek door. Doorlopend over de tweede en derde bouwlaag drie hoge smalle glas-in-lood vensters. Aan de benedenzijde van elk venster een gevelsteen in witte natuursteen met hierin afbeeldingen van Goltzius, Mercator en Puteanus. Het volume met de directie-ingang is iets smaller dan het postkantoorvolume. In de eerste bouwlaag aan de rechterzijgevel een uitbouw in een bouwlaag met plat dak met in de zijgevel twee ronde venstertjes. In de tweede bouwlaag vier kleine rechthoekige ventilatieopeningen en in de derde bouwlaag vier kleine venstertjes.
Rechts de aanbouw uit 1969. De linkerzijgevel van het postkantoorvolume is blind. Wel loopt het betonoverstek door naar het volume aan de Nassaustraat.
De gevel aan de Nassaustraat en de achtergevel volume Keulse Poort en het interieur worden niet besproken. Daar bevinden zich geen werken van Charles Vos. [1]
Het Nederlandse Wapen met twee leeuwen (boven de hoofdingang)
Witte natuursteen
Op een plint staan twee rechtopstaande leeuwen die het Nederlandse wapen tussen hen in vasthouden. Onder het wapen staat de tekst:
JE MAINTIENDRAI
Reliëf twee mannen met wapenschild (hoofdingang linkerzijde)
Witte natuursteen
Twee mannen houden tussen hen het wapenschild van Limburg vast.
In het Limburgse provinciewapen zijn de wapens van de vier voornaamste vorstendommen opgenomen waarvan delen, tot de komst van de Fransen in 1794, behoorden tot de tegenwoordige provincie Limburg. Het wapen van Limburg is een afspiegeling van de staatkundige wordingsgeschiedenis van deze provincie.
Linksboven in een veld staat een leeuw met dubbele staart. Het is ontleend aan het oude wapen van de landsheer van Valkenburg.
Rechtsboven staat in een veld een ongekroonde leeuw. De leeuw is ontleend aan het blazoen van het Huis Gulik.
Linksonder staan op een ondergrond drie horens. Dit gedeelte houdt verband met het wapen van Horn.
Rechtsonder staat in een veld een leeuw met dubbele staart. Dit is het oude wapen van het Hertogdom Gelre.
Over deze vier zogenaamde "kwartieren" heen ligt een hartschild. Hierop staat in een zilveren veld een leeuw met een kroon en klauwen, afkomstig van het oude wapen van het hertogdom Limburg.
Vos heeft het wapen niet geheel volgens bovenstaande omschrijving gemaakt. Daarnaast ontbreken de kleuren.
Een van de twee mannen die het schild vasthoudt, is een landbouwer (links) die in zijn rechterhand een zeis heeft. De ander is een mijnwerker (rechts) met in zijn rechterhand een mijnlamp en in de andere hand een klophamer. Beiden zijn "en profil" ten voeten uit afgebeeld met hun gezicht "en face" resp. naar links en naar rechts.Onder hen is een banderole met de tekst: LIMBURG. Rechts in het midden komt een duif met een vredestak aangevlogen. Bovenaan een afbeelding van de Maaspoort met de daarachterliggende bewoning. Links bovenaan het eerste monogram van de PTT.
Reliëf met twee geharnaste ridders (hoofdingang rechterzijde)
Witte natuursteen
Het ovale wapenschild van Venlo wordt door twee geharnaste ridders met sjerp van Oranje vastgehouden. Een arm van beide ridders rust uit op het wapen, in de hand houden ze een lans vast. Het wapen bestaat uit een deels staande afgebeelde leeuw met daaronder een anker. Naast de leeuw is een afgebroken dubbele staart. Onder hen is een banderole met de tekst Venlona. Links in het midden komt een duif met een vredestak aangevolgen. Bovenaan een afbeelding van de Keulsche poort met de daarachterliggende bewoning. Onderaan links de Geldersche poort. Rechts bovenaan de eerste afbeelding van een posthoorn.
Monogrammen PTT
Witte natuursteen
Naast de hoofdingang zijn links en rechts in de voorgevel versierde stenen geplaatst, afwisselend met op een schild het monogram van de PTT en een posthoorn.
Afbeeldingen Posthoorn
Witte natuursteen
Naast de hoofdingang zijn links en rechts in de voorgevel versierde stenen geplaatst afwisselend met op een schild het monogram van de PTT en een posthoorn.
Reliëfs van Goltzius, Mercator en Puteanus.
Witte natuursteen
Reliëf van Puteanus (links)
Witte natuursteen
Erycius Puteanus (Venlo, 4 november 1574 - Leuven, 17 september 1646) was een humanist uit Venlo. Hij verlatijnste zijn naam, zijn oorspronkelijke naam was Henrick van den Putte.
Na een schooltijd in Dordrecht en het Driekoningencollege in Keulen ging hij studeren in Leuven. Hij werd daar een leerling van Justus Lipsius. Hij studeerde vervolgens af in de rechten in 1595 en ging daarna naar Milaan, waar hij als hoogleraar Latijn lesgaf van 1600 tot 1606. Daarna gaf hij als opvolger van de overleden Lipsius zelf als hoogleraar vanaf 1606 tot aan zijn dood in 1646 les aan de Universiteit van Leuven en schreef zowel in het Latijn als Nederlands.
Hij werd door aartshertog Albrecht tot ereraadsman aangesteld en ontving daar een pensioen voor. Hij hield contact met zijn geboortestad Venlo en vertegenwoordigde deze in diplomatieke missies. [3]
Een reliëfbuste van Puteanus. Zijn blik is naar rechts gericht. Hij draagt een breed uitwaaiende haardos,en heeft een snor en een sik.
Links: van boven naar beneden het jaartal 1574, rechts: het jaartal 1646. Onderaan de tekst: ERYCIVS PVTEANVS.
Reliëf van Michael Mercator (midden)
Witte natuursteen
Michael Mercator, leefde van 1491 tot 1539, was afkomstig uit Venlo, kwam in 1527 in Engeland en werd aldaar muziekinstrumentmaker van koning Hendrik VIII, die hem tot "Knigh"' verhief. Naar het schijnt was hij in het bijzonder orgelmaker. In het British Museum te Londen berusten de portretmedailles van hem en zijn vrouw Elisabeth uit 1539. In 1539 kwam hij terug in Venlo waar hij later overleed.
Een reliëfbuste van Mercator. Zijn gezicht is enigszins naar links gericht, zijn blik op de toeschouwer. Onder zijn hoed komen zijn lange haren uit.
Links: van boven naar beneden het jaartal 1491, rechts: het jaartal 1539. Onderaan de tekst: MICHÆL MERCATOR.
Reliëfbuste van Hubertus Goltzius (rechts)
Hubertus behoorde tot de derde generatie van de schildersfamilie Goltzius in Venlo. In het verleden is Hubertus vaak verward met de beter bekende Hendrick Goltzius (1558-1617), vooral werkzaam in Haarlem, die een achterneef van hem was. Hubertus werd waarschijnlijk op 30 oktober 1526 geboren in Venlo of Würzburg. Hij groeide op in Venlo en vertrok in 1544 naar de academie van Luik. Twee jaar later vestigde hij zich als schilder en kunsthandelaar in Antwerpen. Hij is ook bekend vanwege zijn boeken over Romeinse munten. In 1560 vertrok hij naar Brugge waar hij op 24 maart 1583 overleed.
Een reliëfbuste van Goltzius. Zijn gezicht is naar links gericht, zijn blik op de toeschouwer is. Hij draagt hoog sluitende kleding.
Links: van boven naar beneden het jaartal 1526, rechts: het jaartal 1583. Onderaan de tekst: HVBERTVS GOLTZIVS.
Vos' assistent Jan Balendong aan het werk (foto Het Zuiden)
Madurodam:
In Madurodam bevindt zich een miniatuur van het postkantoor. [2]
[1] Monumenten.venlo.nl , maart 2009
[2] Dagblad de Limburger, 6 maart 2000 blz 18 edities Venray, Venlo, Roermond en Weert
[3] Wikipedia, juni 2008
Published in
DefaultCms2CmsCategory
THOMAS DE KEYSER (Stedelijk museum, Amsterdam)
Adres: Stedelijk Museum, Paulus Potterplein, Amsterdam
Beeld Thomas de Keyser
In 1921 volgde als laatste studie-opdracht voor de Prix de Rome een ontwerp voor een beeld van de zeventiende-eeuwse schilder en beeldhouwer Thomas de Keyser (1596-1667), dat was bestemd voor de gevel van het Stedelijk Museum te Amsterdam. Als model fungeerde de Maastrichtse graveur Jean Sondeyker, een zwierige figuur met grote hoed. Ook deze schepping werd zeer geprezen, maar het duurde nog tot 4 februari 1924 alvorens de door Vos in steen uitgekapte figuur werd geplaatst in de derde nis, rechts van de hoofdingang van het Stedelijk Museum, waar het beeld zich nog steeds bevindt. [1]
Thomas de Keyser was een Nederlandse kunstschilder die omstreeks 1596 geboren is in Amsterdam. Thomas was een zoon van een bouwmeester en beeldhouwer.
De Keyser was de belangrijkste portrettist van Amsterdam tot Rembrandt zich in 1632 in de hoofdstad vestigde. Hij schilderde de geportretteerden op de helft van de werkelijke grootte en ten voeten uit. Daarnaast schilderde Thomas de Keyser groeps- en familieportretten op klein formaat.
Vanaf 1662 tot zijn dood was De Keyser hoofdopzichter van de bouw van het nieuwe Amsterdamse stadhuis.
Thomas de Keyser overleed in 1667 in Amsterdam. [2]
Thomas de Keyser overleed in 1667 in Amsterdam. [2]
Thomas staat ten voeten afgebeeld op een ronde console die in de nis is geplaatst. Hij draagt een chique driekwart tuniek met kraag; over dit jasje een lange mantel, op de schouder vastgemaakt. De mantel valt naar achteren en is aan de onderzijde goed zichtbaar. Zijn rechtervoet is iets voor zijn linker geplaatst. Hij houdt zijn hoofd naar beneden gericht. Zijn armen houdt hij langs zijn lichaam.
[1] Het neonrenaissancistische gebouw werd in 1895 door A.W. Weissman (1858-1923) ontworpen. In de nissen staan beelden van kunstenaars en architecten.
[2] www.cultuurarchief.nl, 2008
Published in
DefaultCms2CmsCategory
BERIX J.W. (Kapelaan Berixstraat, Meers)
Adres: Kapelaan Berixstraat, 6171 GK Meers (Stein), ook wel genoemd De Drie Bumkens
Bronzen beeld, voetstuk van gemetselde lichte en zwarte baksteen
Niet gesigneerd en niet gedateerd (onthuld 1956)
Afmetingen: Beeld: hoogte 85cm, breedte 50cm en diepte 30cm; Voetstuk: hoogte 115cm, breedte 60cm en diepte 42cm
Het monument voor kapelaan J.W. Berix in Meers (gemeente Stein) is opgericht ter nagedachtenis aan de kapelaan die actief was in het verzet. Ook worden met het gedenkteken dertien inwoners van de gemeente Stein herdacht die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen.
Jan Willem Berix werd na zijn priesterstudie in Roermond en Rolduc kapelaan van de Pancratiusparochie te Heerlen. In de Tweede Wereldoorlog sloot hij zich aan bij het verzet. Zijn verzetsnaam was Giel. Hij werd districtleider van de Landelijke Organisatie voor hulp aan Onderduikers. In maart 1944 werden door verraad in Weert zeven kopstukken uit de onderduikershulp gearresteerd. Berix was een van hen. Hij werd op transport gesteld naar Vught, waar hij aan een zwaar verhoor werd onderworpen door de SD'er Schut. Schut mishandelde hem zo afschuwelijk, dat zijn baas Nitsch (zelf ook berucht in dat opzicht) hem vermaande. Maar de kapelaan bleef zwijgen. De medegevangenen maakten zich ernstig zorgen over de kapelaan, vanwege zijn toch al zwakke gezondheid. In zijn cel hield Berix vanaf een stoeltje dat eerst nog op een tafel was gezet, via de luchtkoker die als een klankkast door het gebouw liep, korte preken. Dit deed hij elke dag; hoe slecht hij er na een verhoor ook aan toe was.
Op 6 september 1944 werd kapelaan Berix met nog tachtig tot honderd gevangenen in een veewagen geduwd met bestemming Oranienburg. Daar werd hij in de Heinkel vliegtuigfabriek tewerkgesteld. Met zijn lotgenoten bad hij voor een spoedige thuisreis. Net als vele anderen raakte Berix besmet met dysenterie. Hij werd naar de ziekenbarak gebracht en herstelde in eerste instantie. Maar hij keerde gebroken terug in het kamp. Half oktober 1944 werd hij van de anderen afgezonderd en via Sachsenhausen naar Bergen-Belsen vervoerd. Berix kwam terecht in barakken die vuil en verwaarloosd waren en vol ongedierte zaten. Na enkele dagen stierf kapelaan Berix (naar men aanneemt) op 13 maart 1945.
Het monument is onthuld op 2 september 1956 door burgemeester Corten. De oprichting was een initiatief van Oud-Stoottroepers. Het borstbeeld is bekostigd door de gemeente Stein. De grond waarop het monument staat is beschikbaar gesteld door Rijkswaterstaat.
Het beeld is gemaakt door metaalgieterij Sillen & Co te Swalmen; de uitvoering was in handen van aannemersbedrijf Schutgens Berix te Geleen en transportbedrijf Paulussen Waubach te Geleen. Het wordt onderhouden door het Oranje Comité van de Gemeente en geadopteerd door de scholengemeenschap Groenewald. Jaarlijks vindt er op 4 mei de Dodenherdenking plaats.
Het beeld voor de kapelaan is geplaatst op een ietwat taps toelopend voetstuk van gemetselde lichte en zwarte baksteen waarop een plaat ligt.
Op de plaat die onder het beeld ligt, staat op elke zijde een tekst:
aan de voorzijde "J.W. BERIX KAPELAAN",
aan de rechterzijde "TE HEERLEN 1933 1945",
aan de achterzijde " †BELSEN,D,1945" en
aan de linkerzijde "* MEERS 12-4-1907".
Op de voorkant van het voetstuk is een plaquette ingemetseld met de tekst:
"NIEMAND HEEFT
GROTER LIEFDE
DAN HY DIE ZYN
LEVEN GEEFT
VOOR ZYN
VRIENDEN
JOAN.15-13".
"NIEMAND HEEFT
GROTER LIEFDE
DAN HY DIE ZYN
LEVEN GEEFT
VOOR ZYN
VRIENDEN
JOAN.15-13".
Voor het beeld ligt een zwart granieten plaquette. Op de plaquette staat bovenaan de tekst "IN PIAM MEMORIAM" [1] en zijn de namen van twintig oorlogsslachtoffers uit Stein aangebracht. Dit betreft vijf "burgerslachtoffers 1940-1945", zes "militaire slachtoffers 1940-1945" en
negen slachtoffers uit "Indonesië" (waarvan een tweetal na 1945). De gedenkplaat is in 1967 vernieuwd. [2]
negen slachtoffers uit "Indonesië" (waarvan een tweetal na 1945). De gedenkplaat is in 1967 vernieuwd. [2]
[1] "in vrome herinnering"
[2] www.4en5mei.nl, april 2008; Kleine monumenten, een inventaris van de christelijke, culturelen en kunsthistorische monumenten in de gemeente Stein, Stein 2006
Published in
DefaultCms2CmsCategory
MIJNWERKER (Onbekend)[1]
Adres: onbekend
Mijnwerker.
Op een console is een jonge mijnwerker, die streng voor zich uitkijkt, ten voeten uit staande afgebeeld. Hij is gekleed in een broek en een hemd met opgerolde mouwen. In zijn handen (opeen liggend) ter hoogte van middel houdt hij de steel van een beitel, die op de grond rust, vast. Op de console voor zijn rechterbeen staat een ronde afbeelding waarop een drietal gereedschappen van een mijnwerker zijn afgebeeld. Op de banderole aan de onderzijde hiervan is de tekst ???? - 1941 weergegeven.
Uit de krant [2] blijkt dat het beeld in Heerlen staat of heeft gestaan:
De Culturele Raad van Limburg heeft op 15 december 1949 besloten een afdeling Mijnstreek in het leven te roepen. Dit Comité zou, naast de behartiging van de plaatselijke belangen van de mijnwerkers, ook een jaarlijkse mijnwerkersdag moeten gaan organiseren, zo mogelijk in 1950 in Heerlen.
De dag zou geopend moeten worden met een Heilige Mis en eventueel andere diensten voor het niet-katholieke volksdeel. 's Middags zouden dan concerten moeten plaatsvinden. Voor 's avonds had men een revue in gedachte. Voor of na de revue zou een defilé, met kranslegging door de Commissaris van de Koningin voor het beeld van de mijnwerker ter herdenking van de tijdens de bezetting (mijnwerkersstaking) gevallen collega's, plaatsvinden.
foto: zie voetnoot
[1] Foto met vermelding van Charles Vos, www.rijckheyt.nl, april 2008
[2] Limburgsch Dagblad 16 december 1945
Published in
DefaultCms2CmsCategory
vrijdag, 31 juli 2009 00:00
Evacuatie van Venlo, Het Bildt stadhuis (Sint Annaparochie (Het Bildt)
Johan PietsEVACUATIE VAN VENLO (Stadhuis Sf. Anna Parochie (Het Bildt)
Adres: Het monument is geplaatst in de hal (bij binnenkomst rechts) van het gemeentehuis van Sint-Annaparochie (gemeente Het Bildt), Van Harenstraat 47, 9076 BT Sint Annaparochie. Het gebouw herbergt nu een gezondheidscentrum.
Wandreliëf in witte natuursteen
Gesigneerd: Ch . Vos (op reliëf helemaal rechts), niet gedateerd [1946]
In 1945 lag Noord Limburg in de frontlinie. De Duitsers wilden de bevolking evacueren via Duitsland naar Noord Nederland. In de gemeente Het Bildt werden 1.500 inwoners van Venlo opgevangen en verzorgd.
Het monument "Evacuatie van Venlo" in Sint-Annaparochie werd aangeboden door de evacués, uit dankbaarheid voor de genoten gastvrijheid in de gemeente Het Bildt. Het monument is onthuld op 23 september 1946. [1]
Het monument "Evacuatie van Venlo" in Sint-Annaparochie (gemeente Het Bildt) is een wandreliëf van witte natuursteen. Het reliëf geeft het verdrijven van de Venlose burgers weer, die op weg zijn naar een onzekere toekomst. Linksonder is het wapen van Venlo afgebeeld en rechts het gemeentewapen van Het Bildt.
De tekst op het reliëf luidt:
"EVACUATIE VAN VENLO 1945
AANGEBODEN DOOR DE BETROKKEN INWONERS AAN DE GEMEENTE HET BILDT".
De tekst op het reliëf luidt:
"EVACUATIE VAN VENLO 1945
AANGEBODEN DOOR DE BETROKKEN INWONERS AAN DE GEMEENTE HET BILDT".
De groep evacués loopt onder begeleiding van twee Duitse soldaten naar rechts. Voorop loopt een oude man. Daarachter twee vrouwen, waarbij de voorste vrouw de oude man op de schouder vasthoudt en de tweede vrouw een kind omarmt. Op de voorgrond loopt, naast de oude man, nog een jong kind. Achter de vrouwen lopen naast elkaar een man en een jongen; beiden met een zak op hun rug. Achter de man, die de zak draagt, staat een Duitse soldaat die in andere richting kijkt. Dan volgen een moeder met haar kind op de arm, een vrouw met een kinderwagen waar twee kleine kinderen in liggen. Tenslotte een man die een zak op zijn rug draagt, gevolgd door een vrouw die een kar, beladen met spullen, voortduwt. Naast de kar loopt een jong kind die een speelgoedkar op wieltjes voortrekt. Aan de andere kant van de kar staat nog een Duitse soldaat die in de looprichting kijkt.
foto Gemeente Het Bildt
foto Th. Piets
[1] www.4en5mei.nl, april 2008
Published in
DefaultCms2CmsCategory
More...
MONUMENT DER GEVALLEN VERZETSLIEDEN (Vroenhof, Eijsden) [1]
Adres: Vroenhof, 6245 BS Eijsden Dit monument is geadopteerd door: Porta Mosana College te Maastricht.
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1949]
Afmetingen: hoogte 3m, breedte 3m en diepte 45cm
Het "Monument der Gevallen Verzetslieden" in Eijsden is opgericht ter nagedachtenis aan vijf illegale werkers uit Eijsden die tijdens de Tweede Wereldoorlog in de strijd tegen de bezetter zijn gesneuveld. Graaf R.R.E.M.J.G. de Liedekerke de Pailhe, C.H.A. Smeets en M.H.A. Smeets werden op 9 oktober 1943 in Utrecht door de bezetter gefusilleerd. J.J.G. Partouns en Chr.H.J. Peusens zijn omgekomen in Duitse concentratiekampen, respectievelijk op 8 februari 1945 en 30 december 1942.
Het monument is onthuld op 5 mei 1949 door de Commissaris van de Koningin in de provincie Limburg, dr. F.J.M.A.H. Houben.
Het monument is onthuld op 5 mei 1949 door de Commissaris van de Koningin in de provincie Limburg, dr. F.J.M.A.H. Houben.
Het "Monument der Gevallen Verzetslieden" in Eijsden bestaat uit een gebogen massief hardstenen kerkhofmuurafsluiting. Aan de kerkhofzijde bevinden zich drie onderling verbonden kruisen. Onder deze kruisen zijn drie graven in gewijde grond gemetseld, waarin de urnen met de as van de verzetsmensen zijn geplaatst. De urnen zijn afgedekt met een hardstenen blok. Aan de voorzijde van de Vroenhof staat een beeld van een mannenfiguur. De verzetsman wordt geflankeerd door de Nederlandse en Belgische leeuw. Het beeld is geplaatst op een voetstuk waarin het gemeentewapen van Eijsden is gebeiteld. De tekst op het monument luidt:
1940 - 1945 GRAAF DE LIEDEKERKE-
GEVALLEN DE PAILHE .R.R.E.M.J.G.
VOOR SMEETS . C.H.A. PARTOUNS . J.J.G.
HET VADERLAND SMEETS . M.H.A. PEUSENS . CHR.H.J.
VOOR SMEETS . C.H.A. PARTOUNS . J.J.G.
HET VADERLAND SMEETS . M.H.A. PEUSENS . CHR.H.J.
Het beeld staat aan de Vroenhof voor de kerk te Eijsden. De graven bevinden zich op het kerkhof.
De groep Erkens: [2]
Graaf Liedekerke de Paille (Brussel 15 april 1903) woonde op het kasteel in Eijsden. Hij was lid van het Nederlands-Belgische verzetswerk rond Nicolaas Egidius Erkens (10 oktober 1894).
In mei 1940 vocht hij mee met het Belgische leger. Na terugkomst uit krijgsgevangenschap werd hij betrokken bij het over grens van België brengen van gevluchte krijgsgevangenen en gestrande piloten. Hij verrichtte ook spionagewerk.
Door infiltratie van V-Männer werd hij op 15 oktober 1942 gearresteerd. Op 11 augustus 1943 werd hij te Utrecht ter dood veroordeeld.
De gebroeders Smeets (MHA, Noorbeek 14 juli 1887, fruitteler en CHA, Noorbeek 27 augustus 1892, gemeentesecretaris)[3] behoorden ook tot deze groep en werden op dezelfde dag gearresteerd en te Utrecht ter dood veroordeeld. Bijna twee maanden[4] later werden Liedekerke, de gebroeders Smeets en zes andere leden van de groep Erkens gefusilleerd.
Door Paul de Jongh wordt in zijn boek “Grenzeloos verzet. Over spionerende monniken, ontsnappingslinen en het Hannibalspel” uitgebreid de vluchtlijn van Nederland naar België beschreven.
[1] www.4en5mei.nl, april 2008
[2] Kooistra Jack, Represailles in Limburg, gewapend verzet en bloedige wraak 1940-1945 deel 12, Leeuwarden 2013, blz. 193, 223, 248 en 249
[3] In het boek vermeld onder de vorige voetnoot zijn bij de gebroeders Smeets deels dezelfde gegevens vermeld. De correcte gegevens komen van de site van de oorlogsgraven stichting.
[4] Oorlogsgraven stichting vermeldt 9 oktober 1943
Published in
DefaultCms2CmsCategory
OORLOGSMONUMENT (Ackensplein, Bleijerheide (Kekrade)
Adres: Dr. Ackensplein, 6462 CS Bleijerheide (Kerkrade)
De huidige locatie van het beeld is onbekend.
Het monument is opgericht als dankzegging aan de goddelijke voorzienigheid voor bescherming tegen ernstige rampen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het monument is onthuld in 1946. De oprichting van het gedenkteken was een initiatief van het plaatselijke Oranje Comité.
Het Comité had Charles Vos benaderd om het monument te maken. Vos is zelf ter plaatse komen kijken om een geschikte plaats uit te zoeken en gaf aan dat het Dr. Ackensplein de beste plaats was. [1]
In de week van 25-29 augustus 1945 werd een huis-aan-huiscollecte gehouden. [2] In samenwerking met de federatie buurtverenigingen organiseerde het Oranjecomité op 4 augustus 1946 een volksweidefeest achter het Patronaat om fondsen te werven. De kosten voor het monument werden geschat op fl. 8000 (ruim € 3600). [3]
Het tegenwoordige kruis werd geplaatst op 2 juni 1988 door de A.T.D. van de gemeente Kerkrade in samenwerking met het kruisbeeldencomité en de kunstenaar Rob Thalen die dit kruis vervaardigd heeft.Tekst: "Gedenk de oorlogsslachtoffers 1940-1945". Het eerste kruis op dit plein werd geplaatst door dhr. Hohendahl in 1879. Het tweede in 1905 en het derde in 1946 door het Oranjecomité. Dit derde kruis is het door Vos vervaardigde kruis. [4]
Omgeven door een taps toelopende heuveltje van gemetselde onregelmatige stenen is het houten kruis geplaatst. Het uitgemergelde lichaam van Christus, met lendedoek, is op het kruis genageld. hij draagt een doornekroon. bovenaan het kruis staat op een banderole de tekst "INRI".
Het kruisbeeld van Charles Vos
het beeld dat er nu staat
[1] Limburgs Dagblad 9 februari 1946
[2] Limburgsch Dagblad, 11 augustus 1945
[3] Limburgs Dagblad 28 juni 1946
[4] www.wegkruisen-chriswillems.nl
Published in
DefaultCms2CmsCategory
RUMOLDUSKAPEL (Splitsing Coenraad Abelstraat en Rumoldusstraat, Weert)
Adres: Splitsing Coenraad Abelstraat en Rumoldusstraat, nabij het kerkhof aan de Molenpoort, Weert.
Gedachtenisplaat
Brons
Gesigneerd "Ch. Vos" (onder de afbeelding van de Heilige Valentinus), niet gedateerd [1947]
De Rumolduskapel is ter herdenking van gevallenen uit de Tweede Wereldoorlog.
Het is een driezijdig gesloten zaalkerkje uit de achttiende eeuw. In de kapel staat een beeld van Felix van Kalmthout, voorstellend een groep gevangenen die wordt gedeporteerd. In de kapel hangt tevens een bronzen gedachtenisplaat, gemaakt door Charles Vos. Dit kunstwerk hing aanvankelijk in het pensionaat St.-Louis maar werd later, toen het pensionaat werd afgebroken, door de broeders aan de Rumolduskapel geschonken.
Het kunstwerk van Vos herinnert aan de overval door de Sicherheitspolizei op de leiders van de provinciale onderduikorganisatie, voor vergadering bijeen in het pensionaat, op 21 juni 1944.
Bij een persoonscontrole op 16 juni 1944 op het NS-baanvak Gouda-Utrecht constateerden de Duitsers, dat op het persoonsbewijs van D.C. Jesse, geboren te Amsterdam, de kleur van de vingerafdruk niet overeenkwam met de gebruikelijke. Bij visitatie bleek Jesse in het bezit van twee blanco persoonsbewijzen en een notitieboekje. In Utrecht werd Jesse overgedragen aan de Sicherheitspolizei. Deze doorzocht het onderduikadres van Jesse in Utrecht en trof daar materiaal aan voor het vervalsen van persoonsbewijzen. Zo leidde een uiterst kleine afwijking op een persoonsbewijs tot de arrestatie van een ervaren illegaal werker. Jesse had hulp verleend aan joden. Hij had meegewerkt aan een illegaal, links radicaal blad. En hij had persoonsbewijzen, distributiestamkaarten en bonkaarten verstrekt o.a. aan een Zuidlimburgse verzetsgroep.
De illegale activiteiten hadden een zodanige druk op hem gelegd dat hij overspannen was geraakt. Zijn geestelijke en lichamelijke gezondheidstoestand was slecht, ook al door problemen in de privésfeer. In die labiele toestand viel hij in handen van Kriminal-Oberassistent SS-Hauptscharführer Ernst Wehner van de Sicherheitspolizei. Diens aandacht werd vooral getrokken door een aantekening in Jesse's notitieboekje: "Vergadering Limburg, Theo Roermond". Jesse wilde er aanvankelijk niets over loslaten. Wehner dreigde toen bij twee joodse kleuters in het bijzijn van de moeder de armpjes en beentjes te breken en maakte daar zelfs aanstalten toe. Dat brak het verzet van Jesse. Hij kon toen niet langer zwijgen en werd een speelbal van de Sicherheitspolizei. Onder dwang van Wehner belde hij de man, die in zijn notitieboekje voorkwam: Theo (Th.C. van Helvoort in Roermond). "Of, hij (Jesse) nog eens met de gewestelijke L.O. (Onderduikorganisatie) zou kunnen vergaderen". De nietsvermoedende Theo van Helvoort had kort tevoren vernomen, dat de gewestelijke L.O. de volgende dag, 21 juni 1944, in Weert bijeen zou komen. Beiden kwamen overeen, dat Jesse naar Weert zou reizen en dat Van Helvoort hem om half twee van de trein zou komen halen.
De Sicherheitspolizei kwam onmiddellijk in actie. Een telefoontje naar Maastricht deed Richard Nitsch besluiten de volgende dag met tien Sipo's in een wagen van de Marechaussee naar Weert te rijden. Zelf schoot Nitsch over zijn uniform een blauwe overall aan. Wehner vertrok met vier assistenten naar Weert. Daar was de gewestelijke L.O. al vanaf de morgenuren in vergadering in pensionaat St. Louis. Van Helvoort haalde Jesse op het afgesproken tijdstip van de trein en beiden wandelden door de stad naar het op een kwartier afstand gelegen St. Louis. Nitsch volgde onopvallend op honderd meter. Uit niets bleek, zo werd later duidelijk, dat Jesse op dat moment een verradersrol vervulde. De vergadering luisterde aandachtig naar Jesse's uitleg, hoe door manipulatie met verhuizingen een tweede distributiestamkaart kon worden verkregen.
Intussen haalde Nitsch uit de bioscoop tegenover het kloosterpensionaat een aantal Duitse militairen en droeg ze op het klooster te omsingelen. Een kloosterportier doorzag de bedoelingen van de Duitsers en stormde naar de vergaderruimte. Maar eigenlijk was het al te laat. Er werd op de deuren gebonsd en er klonken geweerschoten. De vergaderaars stoven alle kanten uit. Van Helvoort kroop in een leslokaal achter verduisteringsschermen en werd niet gevonden, twee anderen verscholen zich op zolder onder stoffige schilderijen. Driemaal speurden de Duitsers de zolder af, maar vonden niemand. Sef Mulders, de Maastrichtse vertegenwoordiger in de duikorganisatie zag kans zijn papieren te vernietigen, maar werd ontdekt op een toilet, geschopt en geslagen en vervolgens naar de binnenplaats van het klooster gebracht. Daar zag hij zijn medevergaderaars kapelaan Jacques Naus en Jan Hendrikx uit Venlo, kapelaan Giel Berix uit Heerlen, Guus Hermans uit Weert, Wim Jansen uit Vierlingsbeek en Jacques Knops uit Gulpen tegen een muur staan. De districtsleider uit Venray, (Joe) Russel, die een tenger postuur had, kon in een lessenaar kruipen en werd niet ontdekt.
Nitsch was erin geslaagd zeven kopstukken van de onderduikersorganisatie in een klap in te rekenen. Ook de kloosteroverste broeder Valentinus (A.H.J. Merx) werd gearresteerd. De verhoren vergden twee maanden. Nitsch mishandelde vooral de kapelaans Naus en Berix en ook Jacques Knops. De Weerter groep kwam in Duitse kampen terecht. Alleen Sef Mulders uit Maastricht kwam daar levend van terug. Nog tijdens de oorlog kwam het verzet erachter wie de verrader was. Tweemaal mislukten pogingen hem te liquideren. Na de oorlog verklaarde Jesse onder zware Duitse druk bezweken te zijn. Op 11 maart 1946 werd Jesse van rechtsvervolging ontslagen. Beroep tegen zijn vrijspraak werd door de Raad van Cassatie verworpen. Jesse was bij het nemen van zijn besluiten zodanig beïnvloed dat zijn strafbaarheid daardoor werd opgeheven, zo oordeelde men. In november 1946 werd de zaak Jesse overgedragen aan de procureurfiscaal in Amsterdam. De procureur-generaal bij het Bijzonder Gerechtshof in Amsterdam liet weten dat het op dat moment niet meer gewenst was tot een tweede vervolging van Jesse over te gaan.
In het monumentenjaar 1975 kocht de gemeente de in verval geraakte kapel aan. Na een grondige reparatie kreeg de kapel de bestemming van gedachteniskapel voor de Weertse oorlogsslachtoffers. In jaren 90 van de vorige eeuw is de kapel verfraaid met marmeren tableaus, waarop de namen van Weerter gevallenen staan vermeld. [1]
De bronzen plaquette van Charles Vos is gemaakt ter herinnering aan de overste-directeur van het pensionaat in Weert, broeder Valentinus (Merkx), die met de verzetsgroep overigens niet te maken. Hij werd toch gearresteerd bij bovenbeschreven inval en stierf in 1943 in het concentratiekamp Bergen-Belsen.
Boven aan de plaquette staat de tekst:
DEN VADERLAND GETROUWE
Daaronder aan de linkerzijde een afbeelding van de heilige Valentinus, als bisschop met mijter en staf uitgebeeld. Daarnaast een portretkop van broeder Valentinus Merkx, in zijn broederskledij, met zijn blik enigszins naar links gericht, het linkeroog gesloten.
Onder beide afbeeldingen de tekst:
TER DANKBARE HERINNERING
AAN ONZEN OVERSTE-DIRECTEUR
VAN HET PENSIONAAT ST. LOUIS
BR. VALENTINUS MERKX
HIJ STIERF VOOR
WAARHEID-------VRIJHEID-------RECHT
IN HET CONCENTRATIEKAMP BELSEN
MEDIO-MAART-1945
De plaquette werd op 21 juni 1947 onthuld. Onderstaand een verslag van deze gebeurtenis.
Op Sint Aloysiusdag [3] 1947, juist drie na de overval, had op St. Louis een herinneringsplechtigheid plaats. Door de milde bijdragen van de Ouders der pensionaires was men in staat gesteld, een blijvende en tastbare herinnering te scheppen aan Br. Valentinus z.g. Een plaquette in brons, uitgevoerd door den kunstenaar Charles Vos. Ze was juist op tijd klaar gekomen en zou nu onthuld worden. Om uur werd er een plechtige Hoogmis opgedragen door den Hoogeerw. Deken Souren met assistentie van de Eerw. Pater Crispinus O.F.M. en Pater van Kempen C.S.Sp.Om half elf trokken Broeders en genodigden naar de gymnastiekzaal, waar de jongens reeds hadden plaatsgenomen. Op een feestelijk met vlaggen en groen versierd podium stond de plaquette opgesteld, nog omhuld met een oranje doek. Op het voetstuk prijkte door Br. Bonfilius in forse lijnen geschilderd het wapen van de Congregatie. Zes vaandrigs met vlaggen stonden, als een erewacht, op de trappen van het podium opgesteld.
Daarna besteeg Br. Overste Ernest het spreekgestoelte om de aanwezigen hartelijk welkom te heten. Allereerst richtte hij zich tot de familie van Br. Valentinus z.g. "Deze samenkomst zal zeker oude wonden openhalen en droevige herinneringen opwekken, maar het moet voor een grote troost en vreugde zijn, te zien, dat de dierbare overledene niet vergeten is. Dit moet voor zijn gloriedag zijn.
”De Zeereerw. Algem. Overste [sprak] zijn grote herdenkingsrede uit, die door de gehele zaal met spanning beluisterd werd. Een krachtig applaus van de gehele zaal bewees, hoezeer de spreker zijn toehoorders getroffen had. [4]
Thans werd overgegaan tot onthulling van de plaquette door Broeder Overste en Br. Acacius. Er ging een diepe ontroering door de zaal. Vooral de familie was onder de indruk, nu de herinnering aan de dierbare overledene, in brons gegoten, voor hen stond. Al zou men misschien wensen, dat de gelijkenis sprekender was, onder een bepaalde hoek gezien, vertoont de plaquette ontwijfelbaar de karakteristieke houding, de wezentrekken van Br. Valentinus. Het werk toont eens te meer, dat het voor den kunstenaar zeer moeilijk is, alleen met behulp van een foto een goed gelijkend portret te boetseren. Boven het hoofd de palm der overwinning, wat geïnspireerd wordt door ’n versregel uit het Wilhelmus: „Den vaderlant ghetrouwe”, die op den bovenrand is aangebracht. Onder de buste leest men: Ter dankbare herinnering aan onzen Overste-Directeur van het Pensionaat St. Louis, Br. Valentinus-Merckx. Hij stierf voor waarheid vrijheid recht, in het concentratiekamp Belsen medio Maart 1945. De linkerhelft wordt ingenomen door de zwierige uitgebeelde figuur van Sint Valentinus, bisschop van Tongeren, patroonheilige van den overledene. Onderaan prijkt het wapen van de Congregatie." [5]
foto: Uit Eigen Kring
Kruisbeeld
Vooraan, tegen de rechter zijmuur, hangt nog een kruis. Het is ook afkomstig van het pensionaat St. Louis. Toen dit werd afgebroken werd het kruis aan de St. Rumolduskapel geschonken. Het corpus zou een ontwerp zijn van Charles Vos (1888-1954) uit Maastricht. [2]
Op het houten kruis hangt het uitgemergelde lichaam van Jezus. Hij draagt slechts een lendedoek. Zijn hoofd hangt naar rechts beneden. De voeten zijn naast elkaar op het kruis vastgenageld.
[1] Mans en Cammaert, Limburgse monumenten vertellen 1940-1945, Stg Historische Reeks Maastricht, Maastricht 1994.
[2] Egelie, De kruizen van de St. Rumolduskapel
[3] 21 juni
[4] De rede is niet opgenomen. Deze handelt over het verzet en het verraad. Dit verhaal is al uitgebreid in de tekst vermeld.
[5] Br. Vigilius, Bij een herdenking, Uit eigen kring, tijdschrift voor onze broeders in missie en vaderland, jrg. 14, 1947, blz. 63-75
Published in
DefaultCms2CmsCategory
U kunt in de linkerkolom kiezen tussen:
1. Sphinx-collectie
2. Tekeningen
3. Studie-opdrachten na behalen "Prix de Rome"
4. Oldenburg
Sphinx-collectie
Published in
DefaultCms2CmsCategory