U bevindt zich hier: Start 
Religieuze werken Overig religieus werk Nederland (excl. Limburg) Heilige Stanislaus (Tilburg)
Religieuze werken Overig religieus werk Nederland (excl. Limburg) Heilige Stanislaus (Tilburg)
dinsdag, 22 juni 2021 06:49
Heilige Stanislaus (Tilburg)
Heilige Stanislaus
Locatie: Generalaat Fraters CMM, Gasthuisring 54, 5041DT Tilburg, in de refter
Houten beeld
Gesigneerd C.Vos (op voetstuk), niet gedateerd [1950]
Afmetingen: hoogte 81cm, breedte 24cm; Console 21,5cm bij 16cm [1]
De Fraters van Tilburg startten in 1850, in opdracht van Mgr. Zwijsen, een kweekschool voor jongens in hun kloostercomplex aan de Gasthuisring in Tilburg. De naam van de school werd “Bisschoppelijke Kweekschool Sint Stanislaus”. In 1887 kreeg St. Stanislaus een eigen gebouw aan de Fraterstraat in Tilburg. Vanaf 1906 werd de school wettelijk erkend en kon officiële examens afnemen. In 1950 werd het 100-jarig bestaan van de school gevierd. Charles Vos kreeg de opdracht om een houten beeld van de heilige Stanislaus te vervaardigen. Het beeld kreeg een plaats in de eetzaal van de kweekschool.[2] In 1969 werd de kweekschool omgezet in een Pedac, in 1985 in een Pabo. De geestelijken speelden toen al lang geen rol meer. Het gebouw aan de Fraterstraat werd in 1985 afgebroken.[3]
Stanislaus was een jongen van Poolse adel, geboren op 28 oktober 1550 op slot Rostków. Vader wilde, dat hij en zijn oudere zoon Paul door de jezuïeten zouden worden gevormd. Daartoe zond hij ze naar het pas opgerichte Jezuïetencollege te Wenen. Daar woonde Stanislaus in hetzelfde huis als zijn broer, maar deze was een nogal heerszuchtig type, en bovendien moest hij eigenlijk niets van de Jezuïeten hebben. Stanislaus wel. Hij verlangde naar iets anders in zijn leven, maar besefte, dat hij met zulke idealen bij zijn broer niet hoefde aan te komen. Ook vader zou er vast niet mee ingenomen zijn. Dus brak hij met zijn milieu, kleedde zich als een zwerver en ging op weg: ver van zijn broer en nog verder weg van zijn ouderlijk huis in Polen. Hij begaf zich naar Augsburg 450 kilometer verderop! Daar meldde hij zich aan bij de Jezuïeten.
In Augsburg kreeg hij te horen, dat hij door moest reizen naar Dillingen (nog eens veertig kilometer). Daar woonde Petrus Canisius, één van de belangrijkste Jezuïeten van dat moment in de Duits sprekende landen. Die zou wel raad weten. Deze stuurde de jongen met twee Jezuïetenstudenten door naar Rome: dat was nog eens duizend kilometer! Nu was hij ver genoeg weg van de invloedssfeer van thuis, en werd aangenomen als novice in de orde der Jezuïeten. Niet lang daarna stierf hij op 15 augustus 1568, nog geen 18 jaar oud.[4]
Vos heeft Stanislaus staande ten voeten uit afgebeeld. Het beeld is geplaatst op een console met op de voorzijde de tekst H. Stanislaus. Hij draagt een driekwarts broek met tuniek met daarover een mantel over de rechterschouder. Zijn rechterbeen staat iets vooruit, zijn linker staat bijna dwars. Met zijn handen houdt hij een opengeslagen boek vast. Rechts beneden op de console is een schild met een afbeelding van Maria met nimbus die een kelk (op de linkerhand) met erboven een hostie (in de rechterhand).
In de Nicolaaskerk te Venlo bevindt zich ook een ouder beeld van Stanislaus (gedateerd 1919). Het vertoont grote overeenkomsten met het beeld uit Tilburg. In Venlo houdt de heilige een dichtgeslagen boek met beide handen tegen de borst en is de plaatsing van het schild verschillend.
foto: fraters CMM
[1] Emails R. Vissers, archivaris Fraters CMM (17 en 21 juni 2021)
[2] Email R. Vissers, archivaris Fraters CMM (21 juni 2021); Hest, Joost – Inventarisatie van het cultuurgoed van de Tilburgse Fraters, een 175 jaar oude collectie in: Tilburg tijdschrift voor geschiedenis, monumenten en cultuur, jg 37 april 2019 handelend over 175 jaar Fraters van Tilburg (1844-2019), blz. 23; Diverse auteurs, In de Voortuin van de congregatie der fraters van Onze Lieve Vrouw Moeder van Barmhartigheid te Tilburg – eeuw kroniek der kweekschool Sint Stanislaus 1850 Tilburg-Goirle 1950, Tilburg 1950
[3] https://reliwiki.nl/index.php/Tilburg,_Fraterstraat_3_-_Kapel_Sint_Stanislaus_(kweekschool)
[4] www.heiligennet.nl, februari 2013