U bevindt zich hier: Start 
Religieuze werken Overig religieus werk Nederland (excl. Limburg) Willibrordus (Katwijk)
Religieuze werken Overig religieus werk Nederland (excl. Limburg) Willibrordus (Katwijk)
maandag, 29 april 2013 00:00
Willibrordus (Katwijk)
WILLIBRORDUS (KATWIJK)
Adres: De Wilbert, Overrijn 7 Katwijk
Keramiek
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1940]
Afmetingen: Sokkel: hoogte 78cm, breedte 60cm (voorzijde) en diepte 34cm; Beeld: hoogte 154cm, breedte 58cm en diepte 31 cm
De Wilbert gelegen aan de Overrijn in Katwijk aan den Rijn dateert uit 1722. De toenmalige buitenplaats "Hof van Katwijk", (Overrijn 7) werd in 1831 door de Jezuïten aangekocht en in gebruik genomen als Rooms Katholiek gymnasium "voor jongeheeren uit den beschaafden stand " (St. Willebrord genaamd). In 1928 werd de school verplaatst naar Den Haag.
De Franciscanen vestigden in 1929 in de gebouwen een missieklooster voor de opleiding van jonge priesters die na hun opleiding uitgezonden konden worden naar missiegebieden; het werd bekend onder de naam Missiecollege. In 1964 werd het klooster opgeheven. Sinds 1966 maakt het pand deel uit van een bejaarden- en verzorgingstehuis van een zorginstelling en kreeg de naam "De Wilbert". Vanaf 2012 is in het hoofdgebouw een gedeelte van de gemeenteambtenaren gehuisvest.
foto: uit boek Fennes "Missie volbracht"
De eerste steen van de kapel werd gelegd met Pinksteren 1878 en op 21 juni 1879 volgde de inzegening. Architect was Alfred Tepe. Tal van kunstenaars leverde een bijdrage aan de inrichting van de kapel. Charles Vos maakte in 1940 een beeld van 'Sint Willibrordus'. Het was een geschenk aan het Missiecollege ter gelegenheid van het 25- jarig priesterfeest van een der paters.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de kapel getroffen door een bominslag. Na de oorlog werd de kapel afgebroken en herrees elders op het terrein een nieuwe kapel.
In de verbouwde kapel kwamen in de wand gebeeldhouwde kruiswegstaties. Ook vond het beeld van Vos daar een plaats. Het beeld staat nu in de hal bij de receptie van het huidige "De Wilbert" (Marante) . [1]
Willibrordus (Northumbria, omstreeks 658 - Echternach, 7 november 739)
Willibrord werd geboren als zoon van pas bekeerde ouders en werd als zevenjarige jongen door zijn vader Wilgis als oblaat toevertrouwd aan het klooster van Ripon nabij York in Engeland, voordat zijn vader zelf als kluizenaar ging leven. In Ripon groeide Willibrord op onder invloed van Sint-Wilfridus (Egbert), de bisschop van York. Wilfrid verzette zich tegen de toen heersende Keltisch-katholieke traditie en was een voorstander van de Romeinse ritus. Op zijn 20e vertrok Willibrord naar Ierland. In de Abdij van Rathmelsigi onderwierp hij zich aan een regime van strenge tucht. Tien jaar later, hij was toen 30 jaar oud, werd hij daar in 688 tot priester gewijd.
Volgens de latere schrijver Alcuinus was Willibrord vervuld van de geest van "peregrinatio", de mystieke wens om het aardse thuis te verruilen voor de bekering van heidense volken en reisde Willibrord in 690 met elf of twaalf gezellen, onder wie Werenfried van Elst, via het huidige Katwijk naar Friesland om het voorbeeld te volgen van Jezus Christus die rondtrok om zijn boodschap te verkondigen. Willibrord begon daar met zijn kersteningsmissie van de Friezen, die zich soms tegen de kerstening hadden verzet.
Van daaruit bezocht Willibrord een groot gebied dat zich uitstrekt van de Lauwerszee tot België en Luxemburg toe.
Van het einde van Willibrords leven is niets bekend, behalve dat hij voor zijn dood zijn opvolging had geregeld en zijn grote bezittingen had toegekend.
Willibrord stierf op 81-jarige leeftijd en werd op eigen verzoek begraven in Echternach. Heden ligt Willibrords graf in de crypte van de basiliek van de Abdij van Echternach.[2]
Het beeld van Willibrord (op console) staat op blok van keramiek waarvan de voorzijde smaller is dan de achterzijde en de zijkanten licht gebogen zijn. Op het blok aan de voorzijde is bovenaan een afbeelding van de aankomst per schip (aan de rechterzijde voor de toeschouwer) van de Heilige Willibrod. Hij loopt richting een drietal personen, een geknield met kind en een ander die smekend zijn armen vooruitsteekt. Achter de heilige is nog een persoon uitgebeeld. Onder de afbeelding de tekst "ST. WILLIBRORD".
Aan de rechterzijkant is een ontspringende bron afgebeeld, aan de andere zijde de Dom van Utrecht.
Willibrord is afgebeeld in zijn bisschopsgewaad zonder de bisschopsmijter, maar hij is wel voorzien van een hoofddeksel. Met zijn linkerhand maakt hij een zegenend gebaar. In zijn andere hand houdt hij een staf in het midden vast die bovenaan tegen zijn zegenende arm leunt. De staf staat voor zijn linkervoet op de grond waar een bron ontspringt.
In De Tijd wordt het beeld van Willibrordus omschreven: ".. kenmerkt zich door een stoeren opzet, met breede plastische vlakken. Het "volksche"karakter van Vos verloochent zich nimmer en zijn vormgeving, die steeds barok is van allure, komt ook hier tot uiting." [3]
Een andere krant schreef: [4]
"Sinds eenigen tijd verheugt zich het missiecollege der paters franciscanen te Katwijk aan den Rijn over een bijna levensgroot beeld van zijn patroonheilige, vervaardigd door den Maastrichtschen kunstenaar C. Vos. Het beeldhouwwerk bestaat uit een voetstuk en het eigenlijke beeld, beide uitgevoerd in keramiek, zooals de bekende kruiswegstaties van denzelfden kunstenaar in de franciscanen-kerk der zogenaamde Huskenskolonie te Heerlerheide. Het beeld stelt den heilige voorals bisschop en geloofsverkondiger. De rechterhand houdt hij zegenend opgeheven en met de linker omknelt hij het kruis aan welks voet een bron ontspringt. Uit de figuur spreekt zoowel innerlijke kracht als teederheid, gelijk ons uit de spaarzame oude kronieken tegenstraalt. Het geheel is van een gezond realisme, waaraan nochtans een barokke zwier niet vreemd is. Wegens onvoldoende licht ter plaatse, als gevolg van de verduisteringsmaatregelen, geeft het linkerbovengedeelte van de foto slechts een gebrekkige weergave van het origineel.Het voetstuk toont aan de voorzijde de landing van onzen nationalen heilige te Katwijk. Hier treft vooral de groote levendigheid, nog verhoogd door den glans van de keramiek, die bovendien door haar groenige kleur de suggestie wekt van de zee. Aan weerszijden van het voetstuk zijn nog eenige symbolische figuren aangebracht. De Maastrichtse kunstenaar heeft met dit beeld wederom blijk gegeven van een prachtige beheersching der materie. Alles leeft tot in zijn kleinste onderdeelen, is speelsch en gevoelig in weerwil van den monumentalen opzet. Het beteekent dan ook een kostbare aanwinst voor het Missiecollege, waaraan het beeld als geschenk werd aangeboden bij gelegenheid van het vijfentwintigjarig priesterfeest van een der paters".
[1] Fennes Harry, Missie geslaagd, Van Heerenschool tot De Wilbert van stof ontdaan; Nieuwtjes over het Rijndorp Katwijk 1811-1966 Katwijk 2011; www.katwijk.nl, fietsroute Open Monumentendag 2012; email G. Bol 6 juni 2013; email H.Fennes 13 juni 2013
[2] Wikipedia, april 2013
[3] De Tijd van 18 juli 1940
[4] Fennes Harry, Missie geslaagd, Van Heerenschool tot De Wilbert van stof ontdaan; Nieuwtjes over het Rijndorp Katwijk 1811-1966 Katwijk 2011 blz. 47;
Het Gildeboek, jrg. 23 no 4, december 1940, blz. 113