www.charlesvos.nl

zaterdag, 30 juli 2016 13:08

Heilig Hart (Oud Geleen)

Heilig Hart (Oud Geleen) [1]
Adres: bij de parochiekerk HH Marcellinius en Petrus, Leursstraat 1, 6166 CL Geleen
Het beeld is van Brauvilleurs natuursteen, de originele grote sokkel met de lampen is van gefijnd graniet
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1930]
Afmetingen: breedte 248cm en diepte 68cm
 
In de parochie werd een H. Hartcommissie opgericht die tot doel had de voorbereidende werkzaamheden voor een H. Hartbeeldmonument op zich te nemen alsmede de benodigde gelden daarvoor bij elkaar te krijgen. Er werd een bedrag van fl. 5000,- ingezameld. [2]De uiteindelijke kosten bedroegen volgens de nota fl.5.600,- (ongeveer €2.500,-)
Hoogstwaarschijnlijk werd Charles Vos benaderd om een ontwerp te maken. De uitvoering zou door de firma Ramakers ter hand worden genomen.
Deze veronderstelling wordt gebaseerd op een aantal argumenten.
Er is een kwitantie (afb. zie beneden) van fl. 150 in het handschrift van Charles Vos  en door hem ondertekend en gericht is aan pastoor Bakhuis (of Bakhuys[3]) met de omschrijving “voor ’t maken van een ontwerp voor het H Hart monument”.
Bij de intronisatie hield de pastoor een toespraak.[4] Hij bedankte “den ontwerper en den vervaardiger”. Daar kan uit opgemaakt worden dat de vervaardiger niet de ontwerper is. Voor het vervaardigen van het beeld staat vast dat dit de firma Ramakers uit Geleen was.
Charles Vos heeft meerdere malen samengewerkt met de firma Ramakers. Het is goed mogelijk dat er bij dit project ook sprake was van een samenwerkingsverband (Vos ontwerper, Ramakers vervaardiger).
De stijl van het beeld heeft duidelijke kenmerken van de stijl van Vos. Het Heilig Hartbeeld heeft een betrekkelijk traditionele gotische uitstraling zoals meerdere Heilig Hartbeelden van Vos in de jaren 1920-1930. De houding van de vrouw en de uitwerking van het kinderhoofdje verraden de hand van Vos. Er bestaan ook overeenkomsten tussen de naast het H. Hart geknielde mijnwerker en de mijnwerker in Heksenberg (1933).
 
Het originele monument zag er anders uit dan het huidige. Vroeger was de beeldengroep geplaatst op een altaar met aan beide buitenzijden een soort verlichting. (afb. zie beneden)
Het beeld is gerestaureerd in 1980 en 2009. [5] Bij een van deze restauraties is het altaar afgebroken en een vervangen een rechthoekige basis van gemetselde keien waarop de beeldengroep geplaatst is.
Centraal in beeldengroep is Christus (met het Heilig Hart) frontaal staande afgebeeld. Hij sterkt uitnodigend zijn armen uit naar (links van hem) een geknielde mijnwerker en (rechts van hem (de vrouw en kind van de mijnwerker).
De mijnwerker zit geknield op zijn rechterbeen en brengt zijn linkerhand naar zijn hart. Als attributen zijn afgebeeld de mijnhelm,de mijnlamp en de mijnbikkel. Zijn vrouw zit eveneens geknield. Aan haar linkerzijde is haar staande zoontje afgebeeld. De vrouw kijkt op naar Christus.
De intronisatie vond plaats op 26 oktober 1930 omgegeven met veel luister en praal. De lokale kranten beschreven de intronisatie uitgebreid. [6]
De tekst uit de Limburger Koerier is hieronder weergegeven.
"NIEUWS UIT DE PROVINCIE. GELEEN PLECHTIGE INTRONISATIE VAN HET H. HARTMONUMENT.
Zoo heeft Geleen dan Zondag op meer dan schitterende wijze zijn H. Hartmonument
geintroniseerd. Met honderden, ja met duizenden zijn ze opgekomen en het dreigende gure herfstweer heeft niemand kunnen weerhouden zijn openlijke hulde en aanhankelijkheid aan den Christus Koning te brengen. In langen stoet trok heel katholiek Geleen op, met zijn schetterende harmonietonen, zijn witte bruidjes, zijn vele en veelkleurige vaandels, maar vooral met zijn frischkleurige bloemenruikers, manden en kransen, zijn diepe geloofsovertuiging, openspreidend voor heel de wereld en ronddragend langs pleinen en straten. De stoet opende met bereden politie, waarop volgden de Jongensschool, meisjesschool, bruidjes met bloemen van particulieren, R.K.V.V. Quick, R.K.V.V. "Victoria", R.K. Gymnastiekvereeniging K.D O., fanfare Lindenheuvel, R.K. Ver. v. Spoor- en Tramwegpersoneel "St. Raphaël", R. K. Middenstandsvereeniging "St Joseph", R.K.W.V. "St. Egilus", R. K. Mijnwerkersbond, Zangvereeniging "Zanglust", Mannenkoor "Mignon"', Zangkoor der Eerw. Paters Carmelieten, Leden der 3de Orde van O.L .Vrouw van den Berg Camel, fanfare "St. Augustinus" Lutterade, Kruisverband, Congregatie der Jongedochters, Congregatie der Jongelingen, Mavereeniging, Annavereeniging, afd. van .den Bond van R. K. Administratieve Mijnbeambten, Land- en Tuinbouwbouwbond, Boerenleenbank, Kon. Harmonie „St. Cecilia en Tooneelvereen. Zangkoor der Parochiekerk, Burgemeester met gemeenteraad, Feestcommissie, Heeren Kerkmeesters, Eerw. Paters Carmelieten en Geestelijkheid, Burgerwacht, Schutterij "St. Antonius" en ten slotte weer politie.
Toen deze stoet bij het H. Hartmonument was aangekomen, werd door de kinderen der Jongens en Meisjesschool met begeleiding der Harmonie het H. Hartlied gezongen, waarna door pastoor Backhuys de plechtige wijding van het H. Hartbeeld geschiedde.
Alsdan hield prof. dr.Féronvan het Groot Seminarie te Roermond de feestrede. Wijd uit droeg de krachtvolle en heldere stem naar de groote, in aandachtige stilte luisterende schare van toehoorders, die vast aaneen gehaagd stond op plein en in aangrenzende straten. Met groote vreugde was de gewijde spreker naar Geleen, zijn geboorteplaats, gekomen. Bij het aanschouwen van het beeld was hij getroffen geweest door de kunstvolle en symboliseerende uitbeelding. Daar knielt onder de zegenende handen van den Christus Koning de stoere mijnwerker en ter andere zijde zoekt een moeder met haar kind schutse bij haar Goddelijken Meester. Nog pas hebben we in onze dichte nabijheid een vreeselijke mijnramp beleefd en thans stroomen opnieuw berichten binnen van een andere ramp. Het is vooral in deze gemeente de mijnwerker, die aanhoudend in gevaar verkeert en vooral hij heeft den zegen van het Goddelijk Hart zoo dringend noodig en al zal hij dan ook diep in de donkere mijngangen werken, ook daar zal de Christus Koning zijn beschermende handen uitstrekken over degenen, die zich aan Hem toewijden. Maar zou God in zijn Alwijsheid hem treffen, dat hij dan nederkniele gelijk deze mijnwerker, in nederige gelatenheid, hij knielt dan in den hemel. O, het Goddelijk Hart klaagt over onbegrepen liefde, over zoovele zielen, die dreigen ten onder te gaan. Vooral de tegenwoordigen tijd met zijn genotzucht en moderne mentaliteiten heeft groote behoefte aan zijn bescherming en liefde. Laten we telkens bij het passeeren van dit beeld, hetzij we naar de mijn, naar huis, naar ons werk gaan, den Goddelijken Meester groeten en ons in zijn liefde aanbevelen. Maar laten we vooral door onze daden die liefde waardig maken. Laten we Hem smeeken ook Zijn liefdegaven uit te deelen aan de (???)geloovigen, aan onze tegenstanders, dat ook hun hart door een lichtstraal des geloofs getroffen mogen worden. Dit beeld zal hier staan tot in lengte van dagen, het zal misschien minder frisch gaan uitzien, maar de taal van geloof, die er uit zal spreken, blijft eeuwig jong. En als het tegenwoordige geslacht daar in de schaduw der kerk zal rusten, zal een nieuwe generatie voor dit beeld voorbijgaan. Geve het Goddelijk Hart dat ook dan nog het geloof in de harten heerscht. Laten we daarvoor bidden en werken, want zoo lang er nog één ziel blijft te redden, hebben we een taak te vervullen. Laten we de vreemdelingen, die naar deze gemeente komen, met liefde ontvangen. De ziel van velen hunner is erger ondermijnd door de zonde, dan deze grond ondermijnd is door de mijnen. Ook over hen strekt het Goddelijk Hart zijn beschermende handen uit en wij hebben den duren plicht voor die arme menschen Zijn zegen en gunsten af te smeeken. Na deze diepaangrijpende rede voerde het zangkoor der parochiekerk een Cantate uit, waarna de Zeereerw. Heer Pastoor het podium besteeg. Hij gevoelde zich gedrongen de vele gevoelens van vreugde, die zijn hart vandaag bestormden, te vertolken. Dank bracht hij aan allen die hadden meegewerkt om dit gróotsche monument te kunnen oprichten, dank zoowel voor het penningske der weduwe als voor de ruime giften der gegoeden en der vele vereenigingen, dank ook aan den ontwerper en den vervaardiger, dank aan allen, die hebben medegewerkt om dit feest zoo luisterrijk mogelijk te maken; dank ook aan burgemeester en gemeentebestuur, die naast da stoffelijke ook de geestelijke belangen weten te behartigen. Ten slotte wijdde hij in aangrijpende bewoordingen geheel zijn parochie toe aan het H. Hart en smeekte den zegen af over allen, daar aanwezig of afwezig. Daarna had de bloemenhulde plaats. Tientallen bloemstukken zoowel van vereenigingen als van particulieren, vormden een zwijgende, maar veelkleurige hulde. Vervolgens werd door allen het lied „Aan U, o Koning der eeuwen" gezongen, waarna in de Kerk een kort Lof werd gehouden."

De ramp waar Mgr. Ferron het over had waren de ontploffing bij Aken de woensdag ervoor en ontploffing van mijngas bij Saarbrücken de dag ervoor (totaal rond 350 dodelijke slachtoffers)

Ossendrecht
In 1934 heeft het atelier Ramakers nog een Heilig Hartbeeld vervaardigd voor plaatsing in de Kerkstraat te Ossendrecht. Het monument is identiek aan dat van Geleen met uitzondering van de mijnwerker. Hij is nu gekleed, heeft een schop in zijn hand en de mijnwerkershelm ligt naast hem. (afb. zie beneden)
Ook dit monument is gerestaureerd in dezelfde stijl als dat in Geleen. (afb. zie beneden)
Het beeld is een geschenk van de parochie voor het 100-jarig bestaan van de parochie en het zilveren priesterfeest van pastoor A. Vermunt.[7]
Diverse kranten besteedden aandacht aan het beeld.[8]
Het beeld is gesigneerd:         1934 F Ramakers
                                                    beeldh Geleen (L)
                                                    aug 1934
Hoogstwaarschijnlijk heeft het atelier van Ramakers gebruikt gemaakt van het ontwerp van Charles Vos, weliswaar met enkele kleine aanpassingen.

 

kwitantie 

23247

foto: Joep Janssen

 

Heilig Hartmonument 1930

23247g

bron: Geleen in oude ansichten

 

23247a

23247b

23247c 23247e 23247d

Heilig Hartmonument 1934 Ossendrecht

23247g

 bron: Eindhovensch Dagblad 25 augustus 1934

 

Ossendrecht 2015

23247f

 Bron: www.kroghtweb.nl

 

 

[1] Dank aan de heer Joep Janssen Goiânia-Brazilië . Hij attendeerde mij op een kwitantie geschreven door Charles Vos, alsmede verstrekte hij gegevens over het monument. Ook was hij in het bezit van een kopie van de nota
[2] Egelie G., beeld van het Heilig Hart, Zwolle 2004, blz. 30
[3] Schrijfwijze in Limburger Koerier 28-10-1930
[4] Limburger Koerier 28-10-1930
Ook Egelie G., Beeld van het Heilig Hart, Zwolle 2004, blz. 30 zegt "het is niet helemaal uit te sluiten dat het ontwerp van iemand anders is".
[6] Limburger Koerier 28-10-1930, Limburgsch Dagblad 28-10-1930
[7] De Tijd, 23-02-1934
[8] Eindhovensch Dagblad 25-08-1934, De Grondwet 27-08-1934 en Nieuwe Tilburgsche Courant 25-08-1934

 

Read 3382 times Last modified on maandag, 30 januari 2023 13:42