DefaultCms2CmsCategory (310)
Kerk: (voormalig) H.Nicolaas
Adres: Van Postelstraat 53, 5914 PN Venlo (Genooi)
Architect: Grinten, Van
Kunstenaars: Vos, Charles
De kerk werd op 5 december 2019 aan de Eredienst onttrokken. Het gebouw wordt verbouwd tot zorgappartementen.
"De beelden van o.a. Charles Vos en nog meer kunstvoorwerpen uit de Nicolaas kerk zijn momenteel opgeslagen in een door ons beheerde loods." [0]
Werken van Charles Vos :
De werken van Charles Vos hebben eerst in de voorgangers van de huidige kerk gestaan.
Hij vervaardigde vanaf 1932 zes eikenhouten beelden (zeven inclusief Sint Stanislaus) ter verrijking van het interieur van de St. Nicolaaskerk te Venlo.
In april 1932 werd kapelaan Haenraets als opvolger benoemd van rector Jac. Janssen (benoemd tot hoogleraar aan het groot-semenarie) van de Sint Nicolaaskerk, die een hulpkerk van de Sint Martinus was. Jac. Janssen was de initiator van de verrijking van de kerk met zeven eikenhouten beelden van Charles Vos. Het eerste beeld, betreft een voorstelling van Christus Koning en werd bij zijn afscheid door hemzelf geschonken. Het tweede beeld, Sint Gertruida voorstellende, werd gefinancierd door de moeder van Jac. Janssen. Zekerheid over de financiering van de andere beelden is er niet. Wellicht dat een inzameling onder de parochianen heeft plaatsgevonden.
De beelden van Vos in de Sint Nicolaaskerk moeten tijdig in veiligheid gebracht zijn, toen het bombardement begin november 1944 de kerk verwoestte. Vervolgens hebben ze in de rectorale noodkerk aan de Bontwerkersstraat gestaan, voordat ze in de in 1961 gebouwde parochiekerk van Sint Nicolaas hun huidige plaats hebben gekregen. [1]
Pastoor Ars
Eikenhout
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1932-1940]
Jean Baptiste Marie Vianney of Johannes Maria Vianney, ook wel genoemd de Pastoor van Ars (8 mei 1786, Dardilly (bij Lyon) - 4 augustus 1859, Ars-sur-Formans) was parochiepriester in Ars-sur-Formans in Frankrijk gedurende 41 jaar en is een rooms-katholieke heilige.
In 1806 opende de pastoor Balley van Éculy een klein seminarie, waar Jean-Marie ging studeren. Hij was een matige leerling. Zijn priesterroeping werd echter vanwege zijn vroomheid niet betwijfeld. Hoewel hij niets van de filosofie begreep, werd hij uiteindelijk priester gewijd en als kapelaan naar Éculy gestuurd. Toen pastoor Balley daar overleed, werd Jean-Marie Vianney benoemd tot pastoor in Ars-sur-Formans, een klein dorpje in de buurt van Lyon in het huidige departement Ain. Daar wist hij door zijn preken, zijn vroomheid en zijn roep van heiligheid velen tot geloof en boetvaardigheid op te roepen. Uit heel Frankrijk kwamen mensen om bij de Pastoor van Ars te kunnen biechten. Hij stierf in Ars op 4 augustus 1859.
Jean-Marie Vianney werd in 1925 heilig verklaard door paus Pius XI. In 1929 werd hij uitgeroepen tot beschermheilige van alle parochiegeestelijken. [2]
Pastoor Ars staat frontaal ten voeten uit afgebeeld. Hij draagt zijn priesterkleding en houdt zijn handen gevouwen voor zijn borst. Zijn hoofd is iets naar rechts voren gebogen.
Gertruda
Eikenhout
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1932-1940]
Gertruda van Nijvel (ook van Nivelles of Rattensant) osb, België; abdis; † 659.
Zij stamde uit een familie die bijna in haar geheel uit heiligen bestond. Haar vader was de zalige Pepijn van Landen († 646; feest 21 februari); haar moeder was de heilige Ida of Iduberga († 652; feest 8 mei). Ook haar zus Begga (feest 17 december) en haar broer Grimoald (feest 16 september) worden als zaligen of heiligen vereerd.
Op het moment dat haar vader stierf was Gertruda ongeveer twintig jaar oud. Op aanraden van bisschop Amandus van Maastricht († ca 675; feest 6 februari) stichtte moeder Ida een dubbelklooster op het landgoed in Nijvel: een voor mannen en een voor vrouwen. Ida benoemde haar dochter tot eerste abdis en plaatste zichzelf als eenvoudige zuster onder haar leiding.
Op het moment dat haar vader stierf was Gertruda ongeveer twintig jaar oud. Op aanraden van bisschop Amandus van Maastricht († ca 675; feest 6 februari) stichtte moeder Ida een dubbelklooster op het landgoed in Nijvel: een voor mannen en een voor vrouwen. Ida benoemde haar dochter tot eerste abdis en plaatste zichzelf als eenvoudige zuster onder haar leiding.
Er is een verhaal dat weet te vertellen dat een ridder een oogje had gehad op Gertruda. Maar zij had de voorkeur gegeven aan het kloosterleven. Met een heildronk had zij afscheid van hem genomen. Maar de man bleef verliefd en probeerde alles in het werk te stellen om haar alsnog te krijgen. Hij verkocht zelfs zijn ziel aan de duivel. Na zeven jaar was de termijn om; de duivel kwam zijn ziel opeisen. Maar omdat Gertruda bij het afscheid van haar minnaar op zijn heil had gedronken, had de duivel geen macht over zijn ziel. Zo werd hij door de verdiensten van Gertruda van de ondergang gered.
Gertruda was een goede abdis. Zij had veel zorg voor armen en zwakken, zowel buiten als binnen het klooster. Bovendien stelde zij alles in het werk om haar zusters bij te scholen. Zij liet de Ierse monniken Fursey († 650; feest 16 januari), Foillan († 665; feest 30 oktober) en Ultan († 686; feest 2 mei) komen om les te geven in bijbelkennis, liturgie en schone kunsten. Daarmee schaarde zij zich temidden van de grote vrouwen waar het Noord-Westen van Europa en de Britse Eilanden van de zogenaamde donkere middeleeuwen zo vol van zijn.
Op haar kosten werden overal in de buurt nieuwe kapellen, kerken, scholen en gasthuizen gebouwd. Ze stierf al op 33-jarige leeftijd, volkomen uitgeput. Bij de dood van haar moeder, zes jaar tevoren, had zij de leiding van het mannenklooster overgedragen aan monniken. Tot haar opvolgster over het vrouwenklooster stelde zij Wolftrude aan.
Gertruda was een goede abdis. Zij had veel zorg voor armen en zwakken, zowel buiten als binnen het klooster. Bovendien stelde zij alles in het werk om haar zusters bij te scholen. Zij liet de Ierse monniken Fursey († 650; feest 16 januari), Foillan († 665; feest 30 oktober) en Ultan († 686; feest 2 mei) komen om les te geven in bijbelkennis, liturgie en schone kunsten. Daarmee schaarde zij zich temidden van de grote vrouwen waar het Noord-Westen van Europa en de Britse Eilanden van de zogenaamde donkere middeleeuwen zo vol van zijn.
Op haar kosten werden overal in de buurt nieuwe kapellen, kerken, scholen en gasthuizen gebouwd. Ze stierf al op 33-jarige leeftijd, volkomen uitgeput. Bij de dood van haar moeder, zes jaar tevoren, had zij de leiding van het mannenklooster overgedragen aan monniken. Tot haar opvolgster over het vrouwenklooster stelde zij Wolftrude aan.
Vanuit de legende over de ridder die zijn ziel verkocht had aan de duivel, maar door Gertruda's heildronk werd gered, ontstond de drank van Sint-Gertensminne: een heildronk op vertrekkende reizigers en pelgrims: om een goede reis en behouden terugkeer. Deze heil- en afscheidsdronk ging men vervolgens ook op de doden toepassen voor hun reis naar het eeuwig leven. Men geloofde dan dat de ziel na het verlaten van het lichaam de eerste nacht bij Sint Gertrui bleef, de tweede bij de engelen en in de derde nacht ging zij tenslotte naar de plaats die voor haar was voorbestemd.
Dat zou er de reden van zijn dat Sint Gertruda meestal met muizen wordt afgebeeld; zij symboliseren de zielen van de overledenen, die eerst bij haar langsgaan.
Zij wordt afgebeeld als benedictinesser abdis, met kruis, kelk, katten, muizen en/of spinnen.
Zij is patrones van de armen en weduwen, van herbergiers en reizigers en van tuin- en veldvruchten. Zij wordt aangeroepen tegen ratten- en muizenplagen. [3]
Dat zou er de reden van zijn dat Sint Gertruda meestal met muizen wordt afgebeeld; zij symboliseren de zielen van de overledenen, die eerst bij haar langsgaan.
Zij wordt afgebeeld als benedictinesser abdis, met kruis, kelk, katten, muizen en/of spinnen.
Zij is patrones van de armen en weduwen, van herbergiers en reizigers en van tuin- en veldvruchten. Zij wordt aangeroepen tegen ratten- en muizenplagen. [3]
Gertruda is afgebeeld in haar ordekleding. Haar rechterhand komt onder haar mantel, ter borsthoogte, uit. In deze hand draagt ze een kelk. In haar andere hand houdt ze een gekrulde staf vast die naast haar op de grond rust. Langs de staf kruipt een muis omhoog.
Ontwerp Gertruda
Particulier bezit
Klei, later overgeschilderd in grijstint
Gesigneerd Ch. Vos, gedateerd 1932 (beiden aan onderzijde vermeld)
Afmetingen: hoogte 20cm, breedte 7cm en diepte 7cm
Tekst onderaan: S Gertrudis
Het ontwerp is minder gedetailleerd dan de definitieve versie. Vooral aan de linkerzijde is de mantel minder uitgewerkt
foto eigenaar van het beeld
Engelbewaarder
Eikenhout
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1932-1940]
Een engel met vleugels is ten voeten uit afgebeeld en draagt een lang kleed dat aan de hals en de mouwen is afgezet met een gouden rand. Hij kijkt opzij naar rechts. Zijn rechterhand wijst naar de hemel en met zijn linkerhand gaat hij naar de schouder van het meisje. Het meisje, dwarsgezeten ten opzichte van de engel, zit geknield, met haar handen ter borsthoogte gevouwen, te bidden. Zij draagt haar lange haren in twee vlechten naar voren.
Eikenhout
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1932-1940] *1
Afmetingen: hoogte 135cm, breedte 48cm en diepte 38cm *1
Martinus van Tours (397) is met het naar beneden gerichte hoofd "en face" en staande ten voeten uit afgebeeld. Als bisschop draagt hij een mijter en is hij gehuld in een lange met smalle plooien versierde albe en een stola, die beide door goudkleurige randen worden geaccentueerd. Martinus blikt ernstig neer op een vrouw, die voor hem geknield zit. Hij geeft haar een doek, die verwijst naar de helft van de door Martinus met zijn zwaard in tweeën gescheurde soldatenmantel, die hij als legerofficier aan een bijna naakte bedelaar had gegeven bij de stadspoort van Amiens. Charles Vos heeft de bedelaar uit de legende vervangen door een vrouwenfiguur. *1
Stanislaus
In 1919 is te Venlo de studentenbond St. Stanislaus opgericht.
Rector Jansen schreef in het Jubileumboek "de studentenclub moet voor u op de eerste plaats een vormschool zijn voor later apostolaat". Naast de wekelijkse clubmis, de jaarlijkse recollectie, de kernclub, waar godsdienstige onderwerpen besproken werden, werden ook ontspannende activiteiten georganiseerd.[4]
In 1928 schreef De Limburger Koerier: "In de afgeloopen vacantie hebben we meer dan ooit gemerkt, hoe de St. Stanislas-congregatie gedurende haar negen jarig bestaan is uitgegroeid tot een ideale vereeniging voor onze Venlosche studenten. Rector Janssen, de directeur, die de ziel van de vereniging is, en het bestuur hebben er weer voor gezorgd, dat het de studenten in de vacantie aan afleiding niet ontbreekt." [5]
Op 2 september 1928 kwamen de studenten in de St Nicolaaskerk bijeen. Een beeld van St. Stanislaus, "een prachtig stuk werk van den bekenden beeldhouwkunstenaar Charles Vos voorstellend St. Stanislas als edelknaap" [6], werd ingezegend.
Na de inzegening werd een plechtige Hoogmis opgedragen door Rector Janssen, de studenten voerden zelf de liturgische gezangen uit, onder leiding van kapelaan Roncken.
Waar het beeld geplaatst is, is onbekend; in het gebouw van de studentenvereniging of in de Nicolaaskerk. Het beeld kreeg uiteindelijk een plaats in de Nicolaaskerk.
Stanislaus was een jongen van Poolse adel, geboren op 28 oktober 1550 op slot Rostków. Vader wilde, dat hij en zijn oudere zoon Paul door de jezuïeten zouden worden gevormd. Daartoe zond hij ze naar het pas opgerichte Jezuïetencollege te Wenen. Daar woonde Stanislaus in hetzelfde huis als zijn broer, maar deze was een nogal heerszuchtig type, en bovendien moest hij eigenlijk niets van de Jezuïeten hebben. Stanislaus wel. Hij verlangde naar iets anders in zijn leven, maar besefte, dat hij met zulke idealen bij zijn broer niet hoefde aan te komen. Ook vader zou er vast niet mee ingenomen zijn. Dus brak hij met zijn milieu, kleedde zich als een zwerver en ging op weg: ver van zijn broer en nog verder weg van zijn ouderlijk huis in Polen. Hij begaf zich naar Augsburg 450 kilometer verderop! Daar meldde hij zich aan bij de Jezuïeten.
In Augsburg kreeg hij te horen, dat hij door moest reizen naar Dillingen (nog eens veertig kilometer). Daar woonde Petrus Canisius, één van de belangrijkste Jezuïeten van dat moment in de Duits sprekende landen. Die zou wel raad weten. Deze stuurde de jongen met twee Jezuïetenstudenten door naar Rome: dat was nog eens duizend kilometer! Nu was hij ver genoeg weg van de invloedssfeer van thuis, en werd aangenomen als novice in de orde der Jezuïeten. Niet lang daarna stierf hij op 15 augustus 1568, nog geen 18 jaar oud. [7]
Eikenhout
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1932-1940] *1
Afmetingen: hoogte 125cm, breedte 37,7cm en diepte 31,5cm *1
Johannes is driekwart naar rechts gewend, staande ten voeten uit afgebeeld. Zijn gelaatsuitdrukking is erg nors.
Verwijzend naar zijn verblijf in de woestijn, draagt Johannes een kameelharen kleed, dat deels wordt verhuld door een mantel. Ten teken van Christus' doop in de Jordaan loopt de sokkel rechts vooraan over in de stroming van de rivier en houdt Johannes een doopschelp met zijn gebogen rechterhand dicht tegen zich aan. In zijn omhoog geheven linkerhand houdt Johannes een lange kruisstaf met vaan. Deze kruisstaf, die aan de voorzijde door een goudkleurige band wordt geaccentueerd, is zowel het attribuut van de Verrezen Christus als van Johannes de Doper. *1
Christus Koning
Eikenhout
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1932-1940]
Een gekroonde Christus (met Heilig Hart) is ten voeten op een console staande afgebeeld. Over zijn kleed draagt hij een opengevallen mantel. In zijn linkerhand, op borsthoogte, heeft hij de wereldbol vast. In zijn rechterhand, ter hoogte van zijn middel, houdt hij een gouden stang vast waarlangs een slang kronkelt.
[0] Email P. Dullaert 30 mei 2022
[1] Thoben P., Charles Vos in pronkstukken Venlo 650 jaar stad, Venlo 1993 blz 300
[2] www.wikipedia.nl , juli 2008
[3] www.heiligen-33.nl, juli 2008
[4] Lustrumboek uitgegeven bij het 20-jarig bestaan van de RK Studentenclub “St. Stanislas”, Venlo 1938
[5] Limburger Koerier 4 september 1928
[6] Limburger Koerier 4 september 1928
[7] www.heiligennet.nl, februari 2013
*1 Paulussen Charles Vos 1888-1954, tentoonstelling 13-11-1994 tot en met 29-01-1995, Gemeentemuseum voor Religieuze Kunst Jacob van Horne, Weert 1994
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Kerk: (voormalig) St. Gemmakerk
Adres: Bremstraat 5, 6134 TZ Sittard (Sanderbout)
Architect: Boosten, Alphons en Palmen
Kunstenaars: Laudy, Eugène
Vos, Charles
De kerk werd in 2013 aan de Eredienst onttrokken en werd omgebouwd tot een wijkcentrum.
Werken van Charles Vos:
Enkele houten sculpturen[1]
[1] Schiphorst A.J.N. Boosten 1893-1951 Rotterdam 2006.
Mevrouw Bons-Arts (kerkbestuur) geeft in een brief van 17 juni 2008 aan dat er zich geen houten sculpturen van Charles Vos in de kerk bevinden.
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Kerk: (voormalig) H. Familiekerk/ Vincentius a Paulo
Adres: Akerstraat 99b, 6445 CN Brunssum (Langeberg)
Architect: Boosten, Alphons
Kunstenaars: Nicolas, Joep
Vos, Charles
De H. Familiekerk werd op 16 juni 2013 aan de eredienst onttrokken. In een stoet werden de kunstschatten van de kerk overgebracht naar de kerk van Vincentius A Paulo (adres: Prins Hendriklaan 380, 6443 AE Brunssum). Van Charles Vos verhuisden de Heilige Familie, Jozef met Kind en het Heilig Hart. naar de Vincentius a Paulo.[1]
Het beeld van de H. Barbara is in 2013 in bruikleen gegeven aan het tegenover de kerk gevestigde Mijnwerkersmuseum Brunssum (Prins Hendriklaan). [2]
Werken van Charles Vos: [3]
Heilige Familie
Eikenhouten beeld
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1952]
Afmetingen: hoogte 85cm, breedte 60cm en diepte 28cm (ongeveer), 100kg
Op 16 december 1948 werd pastoor Rouwet geïnstalleerd in Langeberg. Hij ontving van de parochianen een enveloppe met een geldbedrag. Hij wilde het besteden aan de aankoop van een eikenhouten beeld van de Heilige Familie. Enkele parochianen gaven nog een extra gift. Vos kreeg de opdracht het beeld maken. De pastoor wilde dat elk gezin een foto van het beeld zou ontvangen.[4] Het beeld stond tot de inzegening van de nieuwe kerk in 1952 in de noodkerk. [5]
Maria zit op een zetel, met haar voeten op een verhoging. Tegen de buitenkant van de zetel onderaan staat een vaas met bloemen. Het kindje Jezus staat ten voeten uit, met gespreide armen, op de bovenbenen van Maria. Maria's linkerarm is om het kind geslagen ter hoogte van zijn middel. In haar rechterhand rust de rechterhand van het kind. Maria kijkt schuin links naar beneden naar haar kind.
Jozef is staande, naast de zetel, afgebeeld met zijn linkerbeen naar voren. In zijn linkerhand heeft hij de gekromde wandelstok, die naast hem op de grond rust, vast. In zijn rechterhand rust de linkerhand van zijn zoon.
Barbara
Houten beeld
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1952]
Afmetingen: hoogte 110cm, breedte 40cm en diepte 30cm (ongeveer)
Barbara († 206?) is een christelijke heilige. Zij zou gewoond hebben in Nicomedië in Klein-Azië. Haar heidense vader, Dioscurus, sloot haar op in een toren om haar te vrijwaren van de vele jongemannen die naar haar hand dongen. Ook liet hij een badhuis voor haar bouwen, zodat ze geen gebruik hoefde te maken van de openbare baden. Dit badhuis bevatte oorspronkelijk twee ramen, maar op verzoek van Barbara werden het er drie (zij had zich in het geheim tot het christendom bekeerd en wilde op deze manier de heilige Drievuldigheid eren). Toen haar vader haar bekering bemerkte, onthoofdde hij haar, maar werd daarop zelf door de bliksem dodelijk getroffen.
Op grond hiervan geldt de H. Barbara als beschermster tegen brand en bliksem en tegen een plotselinge dood. Ook kan haar hulp ingeroepen worden als storm het land verwoest. De H. Barbara is ook de beschermheilige (ook wel: schutspatroon) van artilleristen, infanteristen, genisten, ingenieurs, mijnbouwers, brandweerlieden, architecten, boeren, dakdekkers, metselaars, bouwvakkers, klokkengieters, metaalgieters, smeden, steenhouwers, beiaardiers, koks, hoedenmakers, slagers, gevangenen, meisjes, stervenden, torens, en vestingen Op afbeeldingen zijn haar attributen onder andere een toren met drie ramen, een kanon en een martelaarspalm. [6]
De heilige Barbara is ten voeten uit afgebeeld. Over haar kleed draagt zij een mantel. Haar rechterarm houdt zij gebogen voor haar borst; in haar rechterhand houdt ze een toren vast. Haar andere arm houdt zij min of meer langs haar lichaam. Zij kijkt recht voor zich uit en heeft geen contact met de aan haar rechterzijde geknielde mijnwerker. De mijnwerker heeft gevouwen handen en is aan het bidden. Rechts draagt hij een mijnwerkerslamp. Zijn blik is recht vooruit gericht en kijkt langs de heilige Barbara heen.
Er is een beschadiging aan de rechterknie van de mijnwerker en er loopt een scheur door zijn hele lichaam.
De bestuurders van de Katholieke Mijnwerkersbond afdeling Langeberg en enkele mijnbeambten hebben het initiatief genomen om gelden in te zamelen onder de leden van beide afdelingen voor de aanschaffing van een fraai houten beeld van hun patrones de St. Barbara. Men wil het beeld op het feest van St. Barbara aan het kerkbestuur aanbieden voor de nieuwe parochiekerk. De Maastrichtse beeldhouwer Charles Vos is aangezocht om het beeld van St. Barbara te ontwerpen. [7]
Op donderdag 4 december 1952 vond de inzegening plaats van het prachtige St. Barbarabeeld door Charles Vos in blank eikenhout uitgevoerd. Deze inzegening werd verricht na de plechtige Hoogmis, door kapelaan Smeets opgedragen.
Na de kerkelijke plechtigheid volgde een feestelijke bijeenkomst met gezamenlijk ontbijt in het St. Barbarahuis. Aan de koffietafel zaten mede aan bedrijfsing. Dresen van de Staatsmijn Hendrik, de nieuwe pastoor der parochie de Z.E. heer M. Haesen. de voorzitter van de Vereniging van Katholieken Mijnbeambten, de heer Hennekens, de secretaris van de Katholieken Mijnwerkersbond de heer Palmen en het kerkbestuur. In deze bijeenkomst werd het beeld officieel aan de kerk aangeboden door de heer Bolk, voorzitter van de afdeling Katholieke Mijnwerkersbond, die deze aanbieding vergezeld deed gaan van een grote ingelijste foto van het beeld.
Kapelaan Smeets noemde het geschonken beeld een prachtig symbool van de eenheid en de samenwerking, waarop de jonge parochie is gebouwd. Verder spraken tijdens deze bijeenkomst nog pastor Haesen, dhr. Aggenbach, namens de katholieken mijnbeambten der parochie, dhr. Hennekens en bondssecretaris Palmen. [8]
Heilig Hart
Houten beeld
Afmetingen: hoogte 115cm, breedte 40cm en diepte 35cm (ongeveer)
Christus is ten voeten uit afgebeeld. Hij staat op een console. Zijn rechtervoet is naar buiten gericht. Zijn rechterarm houdt hij, met open hand, gespreid. Zijn andere hand houdt hij aan zijn Heilig Hart. Zijn blik is naar de hemel gericht.
Jozef met Kind
Houten beeld
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1954]
Afmetingen: hoogte 105cm, breedte 40cm en diepte 30cm (ongeveer)
Op een console staat de Heilige Jozef, met baard, ten voeten uit afgebeeld met zijn linkerbeen naar voren gericht. Zijn zoon staat aan zijn rechterzijde met eveneens zijn linkervoet vooruit; zijn rechtervoet is naar buiten gericht. Jozef legt zijn rechterhand op de rechterbovenarm van het kind (met nimbus). Met zijn linkerhand pakt hij de omhooggehouden linkerhand van zijn zoon vast. Het Jezuskind heeft in zijn rechterhand, die hij voor zijn middel houdt, een lelie vast.
In het midden van het beeld vanaf de console tot het middel van Jozef zit een scheur.
foto uit: St. Jozef, 6 maart 1954 nr 2
Beelden op de nieuwe locatie in de Vincentius a Paulo
foto's: J. Maessen
[1] Limburgs Dagblad 16 juni 2013 (digitale versie); artikel opgenomen op www.demijnen.nl op 17 juni 2013; email J.Maessen 8 juni 2022
[2] Email J. Maessen 8 juni 2022
[3] Gesprek met pastoor W. van Zandvoort, 10 juli 2008: De beelden zijn sinds de inzegening van de kerk in 1952 in de kerk aanwezig. Het beeld van H. Familie stond ook al in de noodkerk. De scheur in het beeld van de H.Jozef is van meet af aan geweest.
[4] Limburgs Dagblad 4 maart, 1 april, 12 augustus 1952
[5] Mededeling pastoor W. van Zandvoort 10 juli 2008
[6] Wikipedia, juli 2008
[7] Limburgs Dagblad 11 augustus 1952; Limburgs Dagblad 2 en 5 december 1952
[8] Limburgs Dagblad 5 december 1952
[9] Limburgs Dagblad 23 februari 1954
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Kerk: Gerardus Majella
Adres: Heerenweg 45, 6414 AC Heerlen (Heksenberg)
Architect: Boosten, Alphons
Kunstenaars: Eyck, Charles
Nicolas, Joep
Nicolas, Suzanne
Smeets, René
Vos, Charles
In Heksenberg bestond behoefte aan een eigen parochie.
Mgr. L. Schrijen verzocht op 1 mei 1931 kapelaan G. Honée uit Heerlerheide uit te willen zien naar een geschikt terrein in de nabijheid van de woninggroep "Thuis Best" Herenweg en de Oranje Nassau IV om er een nieuwe parochie te stichten.
De Heren van der Lande verklaarden zich bereid om het terrein aan de Hei- Grindelweg gratis ter beschikking te stellen.
De naam van de nieuwe parochie zou H. Gerardus Majella te Heksenberg-Heerlen worden. In 1932-1933 werd gestart met de bouw van een school waar een noodkerk in werd gevestigd.
Op 19 maart 1933 vond in de kleine noodkerkje op de zolder van de huidige basisschool de sluiting plaats van het tribuun ter ere van de H. Gerardus. Na de feestprediking werd het nieuwe, eikenhouten beeld, gezegend en de kerk toegewijd aan de heilige. [0]
De daaropvolgende jaren werden benut om fondsen te werven voor de bouw van de parochiekerk. Architect Boosten uit Maastricht maakte het ontwerp en de aanbesteding werd op 19 november 1936 gegund aan J. Heijnen uit Heerlerheide voor het bedrag van fl. 75.000 (ruim € 34.000). Op 29 november werd de eerste spade door kapelaan Honée in de grond gestoken, waarna de eerste steenlegging gevierd werd op 18 september 1937.
In juli 1938 kon de kerk voor de eredienst in gebruik worden genomen. De plechtige consecratie vond plaats op 18 juli 1938.
Ook aan de inrichting werd veel aandacht besteed. Een keur van bekende kunstenaars (o.a. Eyck, Suzanne en Joep Nicolas, René Smeets en Charles Vos) zorgde voor de inrichting. [1]
Werken van Charles Vos: [2]
Maria
Locatie: rechter zijaltaar. Het beeld is gemaakt van keramiek.
Maria zit op een zetel. Zij heeft een lang kleed aan. Haar hoofddoek hangt bijna tot op de grond. Zij omvat het kindje Jezus, dat op haar schoot is gezeten, met beide armen. Jezus kijkt voor zich uit. Met zijn vingertoppen raakt de vingertoppen van Maria's linkerhand aan. Zijn linkerhand ligt op de linkerhand van Maria.
foto parochie Gerardus Majella
Gerardus Majella
Eikenhout
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1933] *1
Afmetingen: hoogte 119cm, breedte 45cm en diepte 25cm
Gerardus Majella werd op 23 april 1726 in Muro bij Napels als zoon van een eenvoudige kleermaker geboren. Zijn vader stierf toen Gerardus 12 jaar oud was, waarna de jongen werd uitbesteed bij een gildebroeder om het vak van kleermaker te leren. Tenslotte vond hij zijn bestemming en trad op 23-jarige leeftijd in als lekenbroeder bij de redemptoristen. Hij leidde een leven van versterving en zelfgekozen pijniging. Vooral in de laatste drie jaar van zijn leven bleek Gerardus over mystieke gaven te beschikken: regelmatig verkeerde hij in extase, werd op twee plaatsen tegelijk gezien, kon gedachten lezen, deed voorspellingen en verrichtte wonderen. In 1755 overleed hij. Al snel verspreidde zich een devotie tot deze volksheilige over Europa, mede door de wonderen, die op zijn voorspraak gebeurden. In 1875 werden al 77 wonderen vermeld. Na in 1893 zalig te zijn verklaard, werd hij op 8 december 1904 door paus Pius X heilig verklaard. Na de heiligverklaring nam de devotie voor Gerardus Majella een hoge vlucht. Vooral door toedoen van de redemptoristen werden ook in Nederland en België veel kerken aan hem gewijd. [4]
Op zondag 19 maart 1933 vond in het kleine zolderkerkje de sluiting plaats van het triduum ter ere van de H. Gerardus. Na de feestprediking werd het nieuwe, kunstvolle beeld, gezegend en de kerk toegewijd aan de Heilige. [5]
De krant schreef over het beeld:
"Het is een opvallend natuurlijke groepering- de mijnwerker in mannelijke, edele overgegevenheid, de vrouw de werkelijk vrouw, al haar ellende uitschreidend, in haar smekende, klagende lichaamshouding; het kind met de kleine poezelhandjes spelend met den aureool. Naast deze groep, die u bij alle uitdrukking van leed en zorgen, toch niet aan wanhoop doet denken, maar aan een zeer diepe, bijna tragische berusting, -de heilige. Met een zekere machteloosheid in zijn houding, maar ook een onmetelijk medelijden. Door er na te kijken, wordt ge overtuigd van zijn hulp en troost.
Het is een heerlijk beeldje. Zijn maker schijnt te weten, wat er in het hart van een nog niet bedorven werkman omgaat, en wat in de vrouw, die moeder is en nood
Ik praat nu liever niet verder over de kunstwaarde van het beeld.
Ik wilde alleen twee dingen: Dat de rijkeren, die het zien, bewogen werden tot daad-wewrkelijke naastenliefde; en de armen, die het zien, tot de sublieme, diepe, aandoenlijke overgave, die de beeldhouwer in de man, de vrouw en het kind heeft weten uit te drukken." [6]
Aan de linkerkant van het priesterkoor staat het beeld van de Heilige Gerardus (de patroonheilige). Hij is, met nimbus, ten voeten uit staande op een console afgebeeld. In zijn handen, op borsthoogte, houdt hij een kruis vastgeklemd. Aan de voeten van de Heilige Gerardus is een biddende mijnwerker vol geloof neergeknield (met hoofd naar rechts omhoog gericht naar de heilige). Aan de linkerzijde van de heilige (op borsthoogte) is een moeder met kind afgebeeld. Zij stellen zich onder bescherming van de heilige.
Hierdoor is de Heilige, als Patroon van de werkman en van moeder en kind voorgesteld. Gesymboliseerd is St. Gerardus' bescherming van het mijnwerkersgezin. [7]
foto parochie Gerardus Majella
Antonius van Padua
Achter in ons kerkgebouw (links van de hoofdingang) staat het beeld van de Heilige Antonius, omringd door gedachteniskruisjes aan overleden parochianen. Antonius staat op een console en is ten voeten afgebeeld. Om zijn kloostergewaad heeft hij ter hoogte van zijn middel een touw. Zijn rechterarm, met open hand, wijst naar beneden. Met zijn linkerarm houdt hij het kind, dat met zijn rechterarm naar hem wijst en naar hem opkijkt, vast. Onder het kind een geopend boek. Vooraan, onder het kind, staat de console een vaas met een bloem.
foto parochie Gerardus Majella
Opmerking: *1
Een afbeelding van het beeld werd door pastoor G. Honée in 1933 op een bidprentje van de parochie geplaatst.
Ontwerp Gerardus Majella:
Gips, bruin geschilderd
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1933] *1 [8]
Afmetingen: hoogte 119cm, breedte 45cm en diepte 25 cm *1
Uit de vergelijking met het uiteindelijke beeld blijkt, dat Charles Vos dit ontwerp nauwgezet heeft gevolgd, inclusief sokkel, gelaatsuitdrukking en details als plooivallen in de kleding. Op het ontwerp komt in de nimbus de inscriptie: "H. GERARDVS BID VOOR ONS" voor. Deze ontbreekt bij het houten beeld.
collectie Peters Smeets
Gips, bruin geschilderd
Niet gesigneerd, niet gedateerd *1
Afmetingen: hoogte 47cm, breedte 20cm en diepte 8cm *1
Gekleed in franciscaans habijt staat Antonius frontaal ten voeten uit afgebeeld. Achter zijn hoofd bevindt zich een nimbus. Links naast hem bevindt zich een in perspectief weergegeven bidstoel met daarop ligt een opengeslagen boek. Voor de stoel staat een vaas met een lelie, verwijzend naar de zuiverheid van de heilige. Boven de bidstoel "zweeft" het Christuskind, dat aan Antonius verschijnt. *1
[0] Arets Lei, Parochiekerk St. Gerardus Majella Heksenberg, Heerlen z.d., blz. 31
[1] Beaujean, Heksenberg 1932-1957, Heerlen 1957. De tekst is ontleend aan de bijdrage van pastoor G. Luchtmann uit het hoofdstuk "Jubileum van de parochie", blz. 8-15
[4] Wikipedia, juli 2008
[5] Parochie Heksenberg, Limburger Koerier, 22 maart 1933, Limburgsch Dagblad 22 maart 1933
[6] Heksenberg en Charles Vos; Limburger Koerier, 16 maart 1933, blz. 6, Limburgsch Dagblad 16 maart 1933
[7] Van Besouw, 50 jaar parochiekerk St. Gerardus Majella, Heksenberg 1988
[8] Collectie Peters Smeets
*1 Paulussen Charles Vos 1888-1954, tentoonstelling 13-11-1994 tot en met 29-01-1995, Gemeentemuseum voor Religieuze Kunst Jacob van Horne, Weert 1994
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Kerk: Johannes de Doper
Adres: Postbeemden, 6471 AA Kerkrade (Eygelshoven)
Architect: Boosten, Alphons en Ritzen
Kunstenaars: Eggen, Eugène
Eyck, Charles
Jonas, Henri
Laudy, Eugène
Stassen, Jos
Vos, Charles
Werken van Charles Vos:
Voorstudie H. Barbara
Gips, houtkleurig
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 64cm, breedte 20cm en diepte 18cm
Het beeld hangt op in een zaal bij de zij-ingang van de kerk.
Het is een voorstudie gemaakt voor het houten Barbara-beeld in Johannes de Doperkerk in Mechelen. De voorstudie in gips en de definitieve versie in hout komen met elkaar overeen. Alleen het ontwerp is op schaal gemaakt. De console met de tekst RKMB 1947 ontbreekt bij het ontwerp.
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Kerk: H. Joseph
Adres: St. Josephstraat 20, 6431 XK Heerlen (Passart)
Architect: Boosten, Alphons
Kunstenaars: Franssen, Gilles
Franssen, Jules
Vos, Charles
Werken van Charles Vos:
Vieringaltaar
Het altaar is van marmer gemaakt en dateert uit 1951.
Twee stipes met daarop een mensa. Op de voorzijde van beide stipes zijn reliëfs aangebracht voorstellend het offer van Melchisedek en het offer van Abraham. De zijkanten van de stipes hebben cannelures.
Melchisedech [1]
Het optreden van Melchisedech staat in de context van een oorlog tussen verschillende stadstaten. Abraham heeft met zijn mannen hierin meegevochten, omdat zijn neef Lot door de vijandige partij was meegevoerd. Toen Abraham Lot had weten te bevrijden en weer op de terugtocht was, kwam de koning van Sodom hem tegemoet in de Sawevallei, ofwel de Koningsvallei.
De koning van Salem, Melchisedech, liet brood en wijn - een feestmaal - brengen. Vervolgens vermeldt de Bijbelse tekst dat Melchisedech priester van God, de Allerhoogste, was. Hij spreekt de volgende zegen over Abraham uit:
'Gezegend zij Abraham door God, de Allerhoogste,
schepper van hemel en aarde.
Gezegend zij God, de Allerhoogste:
uw vijanden leverde hij aan u uit.'
Daarna gaf Abraham aan Melchisedech een tiende van wat hij had heroverd. Hieruit blijkt dat Abraham Melchisedech erkende als zijn meerdere.
Mechisedech is als priester staande ten voeten uit afgebeeld. Hij draagt een misgewaad (over kleed een openvallende mantel die over zijn gespreide armen hangt). Hij heeft lange haren en draagt een baard. In zijn rechterhand houdt hij een beker met wijn vast. In de andere hand een brood. Links boven zijn hoofd is de tekst:
SECUNDUM
ORDINEM
Rechts de tekst:
MELCHISE
DECH
Abraham
De eerste voorvader van de Israëlieten was Abraham. Hij kwam uit de Zuid-Mesopotamische stad Ur. Ur lag aan de rivier de Eufraat. Een deel van zijn familie ging in Haran wonen, enkele kilometers ten noorden van Ur. Toen zijn vader Tera stierf, riep God Abraham en zei tegen hem dat hij op reis moest naar een beloofd land. Dit land heette Kanaän en hier bleef Abraham de rest van zijn leven wonen. In Kanaän leidde hij met zijn metgezellen een nomadenleven, ze trokken van plek naar plek op zoek naar water en eten.
De Hebreeuwse Bijbel vertelt dat God, toen Isaäk nog een jongen was, het geloof van zijn vader Abraham heel erg op de proef heeft gesteld, door hem te vragen Isaäk te offeren. Juist toen Abraham op het punt stond hieraan gehoor te geven, kwam een engel tussenbeide en Isaäks leven werd gespaard. Doordat Abraham zoveel voor God over had, sloot God een verbond met hem, en beloofde dat zijn nakomelingen rijk gezegend zouden worden.[2]
Een zij-aanzicht (naar links gericht) van Abraham en zijn zoon Isaäk. Isaäk zit op zijn knieën met gebogen hoofd voor zijn vader die met zijn linkerhand diens zoon schouder vasthoudt. In zijn rechterhand heeft Abraham een dolk waarmee op het punt staat zijn zoon te doden. Een engel houdt met zijn linkerhand de actie van Abraham tegen. Rechts beneden in het struikgewas is een hert dat opkijkt naar de scène.
[1] www.corneliusparochiebeuningen.nl; www.statenvertaling.net; wikepedia; oktober 2009
[2] Wikepedia, oktober 2009
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Kerk: St. Petrus Banden
Adres: Dorpsstraat bij 76, 6227 BP Maastricht (Heer)
Architect: Franssen
Kunstenaars: Laudy, Eugène
Levigne, Huub
Loontjes, Harry
Nicolas, F
Vos, Charles
Werken van Charles Vos:
Christus altaarreliëf (rechts van het altaar)
Geglazuurd keramiek. (1944) [1]
Pastoor Merckelbagh (1895-1987, pastoor te Heer van 1939-1956) benaderde Charles Vos om twee altaren te vervaardigen in terracotta ter ere van het H. Hart en de H. Maria. Vos accepteerde deze opdracht. [2]
Op een altaar staat in een halve boog een reliëf. Centraal is afgebeeld het bovenlichaam met Christus H. Hart (met nimbus). Over zijn wit kleed is over zijn middel en beide een bruine sjaal gedrapeerd. Hij houdt zijn handen (met stigmata) open en gespreid; zijn rechter zegenend naar boven en zijn linker zijwaarts. Zijn blik is naar de toeschouwer gericht.
Aan zijn linkerzijde zit een geknielde engel (met nimbus en gespreide vleugels), met een bruin kleed, die in zijn omhooggehouden handen een kelk (links) met hostie (rechts vasthoudt.
Aan Christus rechterzijde is een eveneens geknielde engel (met nimbus en gespreide vleugels) die een blauw kleed draagt. Zijn beide handen omvatten een schuin omhoog gericht kruis.
Maria-Altaarreliëf (links van het altaar)
Geglazuurd keramiek. (1944) [3]
Op een altaar staat een in een halve boog een reliëf. Centraal is afgebeeld Maria met op haar rechterarm het kindje Jezus. Maria, met nimbus, heeft over haar lange haren een sluier en is draagt een wit kleed met daar overheen een blauwe mantel. De linkerzijde van haar gezicht ligt opzij op het hoofd van haar zoon. Met haar rechterhand ondersteunt zij het linkerarmpje van Jezus die daarin de wereldbol vasthoudt.
Aan de rechterzijde van Maria zit een engel met gespreide vleugels. Hij draagt slechts een lendendoek. In zijn gespreide armen draagt hij van links onder naar rechts boven een banderole met de tekst "AVE MARIA".
Aan haar andere zijde zit een engel met gespreide vleugels. Ook hij draagt slechts een lendendoek. In zijn gespreide armen houdt hij banderole vast met de tekst "GRATIA PLENA".
Voorstudie
Eigendom en locatie onbekend.
Een schetsmatige voorstelling (de teksten ontbreken) die later werd uitgevoerd.
Jozef met Kind
Houten beeld
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1944] [4]
Ook op verzoek van pastoor Merckelbagh werd een beeld van de H. Jozef vervaardigd. [5]
Jozef, met baard en lange haren, is ten voeten uit afgebeeld staande op een console. Zijn rechtervoet is naar voren geplaatst. Zijn hoofd is ietwat naar links beneden gericht op zijn zoon. Over zijn kleed draagt hij een over zijn linkerschouder schouder vallende mantel. In zijn rechterhand houdt hij een winkelhaak vast. Met zijn linkerhand heeft hij Jezus op diens linkerschouder vast. Het kindje loopt links naast hem, met zijn rechtervoet eveneens vooruit. Hij heeft lange haren en zijn blik is op de toeschouwer gericht. Met zijn rechterhand maakt hij met twee vingers omhoog een zegenend gebaar. In zijn linkerhand, ter hoogte van zijn middel, een bewerkt stuk hout vast.
foto Peters Smeets
Voorstudie
Jozef met Kind
Particulier bezit
Gips
Niet gesigneerd, niet gedateerd [ca 1942]
Afmetingen: hoogte 52cm
collectie Peters Smeets
[1] Venne j van de, Geschiedenis van Heer, Heer 1959, blz 348
[2] Aerts F, 100 jaar ôs toes in Hier, ter gelegenheid van 100 jaren St. Pettrus' Banden 1905-2005, Maastricht 2005, blz 23/24 - 79
[3] Venne j van de, Geschiedenis van Heer, Heer 1959, blz 348
[4] Venne j van de, Geschiedenis van Heer, Heer 1959, blz 350
[5] Aerts F, 100 jaar ôs toes in Hier, ter gelegenheid van 100 jaren St. Petrus' Banden 1905-2005, Maastricht 2005, blz 80
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Kerk: H. Joseph
Adres: Koningswinkelstraat 1, 6301 WH Valkenburg (Broekhem)
Architect: Boosten, Alphons
Kunstenaars:Brom, Cor
Eyck, Charles
Jonas, Henri
Laudy, Eugène
Mey, Dom van der
Schoonbrood, Harrie
Smeets, René
Vos, Charles
Weerts, Jan
Exterieur:
De kerk werd gebouwd in 1930 en 1931 naar een ontwerp van Alphons Boosten. Omdat Boosten vanaf de aanvang nauw samenwerkte met Limburgse kunstenaars als Charles Eyck, René Smeets, Henri Jonas, Harry Schoonbrood, Eugène Laudy, Charles Vos, Jean Weerts en Dom van der Mey kan de kerk opgevat worden als een Gesamtkunstwerk.[1]
Werken van Charles Vos:
Jozef met Kind
Eikenhouten beeld (1935)
Het beeld staat in de dagkapel.
Jozef met nimbus staat ten voeten uit op een voetstuk. Hij houdt zijn zoon, eveneens met nimbus, met zijn rechterhand vast op zijn schouder en maakt met zijn linkerarm een zegenend gebaar. Jezus staat op een bol en heeft in zijn handen een lelietak.
foto uit de Limburger Koerier 18 mei 1935
Priesterkandelaars [2]
foto uit folder ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan (1956)
Lezenaar
Hout (1931).
Driezijdige voet met bladvoluten. De stam is versierd met manchetten van bladeren. Bovenaan is centraal een klaverkruis, het kruishart omcirkelend, waaromheen de vier evangelisten-symbolen met een naambanderol.
In het midden is een engel met breed gespreide vleugels die in zijn evenseens gespreide armen de banderol vasthoudt met de tekst S MATHEVS.
Negen plaquettes [3]
Medaillon Janssen
Reliëf, aarde terracotta
Centraal een in een blauwe cirkel, omgeven door rolwerk met twee gekruiste sleutels, een gouden kelk met hostie. Onder deze cirkel een banderole die aan beide zijden naar beneden krult, met midden in de tekst:
BERNARD JANSSENS
1916 1941.
Tussen de banderol een steen waarop een wapenschol is opgezet. Naast het schild de tekst
Links: Rechts:
VAN DE VEREENING
AAN HAAR PASTOOR
BROEKHEM
Boven de kelk met hostie het wapen van de familie Janssens (drie eggen, 2-1) waarachter een tekstbanderol:
Links: Rechts:
SOLVET APPLAMAT
ET
Deze medaillon is aangeboden bij het 25-jarige priesterjubileum van pastoor Bernard (Simeon Bernard Edouard Marie Joseph) Janssens, geboren te Weert op 4 maart 1890 en gestorven te Maastricht op 23 oktober 1959. Hij was (bouw)pastoor in Broekhem in 1931. Na zijn pensionering is hij woonachtig gebleven in de parochie.
Lambertus
Reliëf, aarde terracotta
Dit reliëf werd gemaakt ter gelegenheid van de wijding van Lambert van Aken op 15 maart 1944. Hij werd geboren te Houthem op 31 januari 1919 en stierf op 26 februari 1997 te Heerlen.
Staande in zijn bisschopsgewaad (met in zijn linkerhand de bisschopsstaf en met zijn andere hand een zegenend gebaar makend) is afgebeeld Lambertus, bisschop van Maastricht en naamheilige van Van Aken. Lambertus werd geboren in 670 en stierf in Luik op 17 september 706, waar hij op brute wijze met een lans werd vermoord. Dit moment is op het reliëf weergegeven. Voor het rechterbeen van de heilige zit zijn moordenaar met beide handen een lans omklemmend.
Onderaan de tekst ST. LAMBERTUS, alsmede twee schilden, waaronder het stadswapen van Maastricht (rode achtergrond met witte ster). Rechts een kaarsenhouder met de tekst L VAN AKEN 15-3-44.
Plaquette Kengen
Terracotta
Een plaquette met kaarsenhouder ter gelegenheid van de eerste heilige mis van Emile Kengen. De tekst luidt: EMILE KENGEN FSCC - GEWYD 28-7-'35 - 1e H.MIS BROEKHEM 4.8.'35.
Plaquette Systermans
Terracotta
Een plaquette met kaarsenhouder ter gelegenheid van de eerste heilige mis van Leon Systermans. De tekst luidt: LEON SYSTERMANS - GEWYD 1.4.1933 - 1e H.MIS BROEKHEM 15.4.1933.
Hubertus
Reliëf, aarde terracotta
Dit reliëf is opgedragen aan Van Nispen, jhr Hubert Emile Maria, geboren Zevenaar 21 juli 1878 en gestorven te Heerlen op 28 december 1942. Hij is oud-burgemeester van Klimmen en lid van het kerk- en schoolbestuur, Hij is begraven op het kerkhof van Broekhem.
Op dit reliëf is de heilige Hubertus (655-727) afgebeeld.
Hubertus ging in de leer bij de heilige Lambertus van Maastricht (zie hierboven), op dat moment de bisschop van die stad. Uiteindelijk volgde hij deze op. Maastricht en Tongeren waren in die tijd onveilig, daarom verplaatste hij zowel de bisschoppelijke zetel als het gebeente van de heilige Lambertus naar Luik (in 722). Hij verkondigde het geloof in Brabant en de Ardennen, vandaar dat in het zuiden van Nederland en in heel België vele kerken naar hem zijn vernoemd.
Hubertus is met zijn blik naar de hemel gericht, met zijn armen maakt hij een smekend gebaar. Om zijn middel draagt hij een koker met pijlen. hij is omringd door dieren. Zijn bisschopsmijter is onderaan afgebeeld, alsmede twee schilden waaronder het stadswapen van Maastricht (rode achtergrond met witte ster).
Naast de schilden de tekst S. HUBERTUS.
Links een kaarsenhouder met het wapen van de familie Van Nispen (een klimmende leeuw) en de tekst 1947 - H. VAN NISPEN TOT PANNERDEN. Boven de kaars een kelk met hostie voorzien van stralen.
Plaquette Jan Smeets
Terracotta
Een plaquette met kaarsenhouder ter gelegenheid van de eerste heilige mis van Jan Smeets. De tekst luidt: GEW 23.-3-1940 (links) JAN SMEETS S.M.M BROEKHEM (midden) 1e H.MIS 24.3.40 (rechts)
De Limburger Koerier[4] vermeldde: "de familie Smeets heeft er prijs op gesteld ook voor haar tweede Priesterzoon een luster te geven. Vooral voor een missionaris in verre landen, zoals Pater Smeets weldra zal zijn, is het dubbel waard dat de geloovigen in hun gebed op deze fijne wijze aan hem herinnerd worden. De luster is een keramisch kunstwerk, volgens ontwerp van Charles Vos vervaardigd en is een sieraad voor de kerk. Dit is reeds de vijfde luster, die onze kerk zal sieren."
Plaquette Gilbertus Duyx
Terracotta
Een plaquette met kaarsenhouder ter gelegenheid van de eerste heilige mis van Gilbertus Duyx. De tekst luidt:
GILBERTUS DUYX
GEWIJD 30.7.39 S.S.C.C.
1e H.MIS 3.8.1939
BROEKHEM
Plaquette Sjef Smeets
Terracotta
Een plaquette met kaarsenhouder ter gelegenheid van de eerste heilige mis van Sjef Smeets. De tekst luidt:
SJEF SMEETS S.M.M.
GEW. 12.2.1939
1e H.MIS BROEKHEM 9.4.'39
Plaquette Hein van Bergen
Terracotta
Een plaquette met kaarsenhouder ter gelegenheid van de eerste heilige mis van Hein van Bergen. De tekst luidt:
S.HENRIVS VAN BERGEN S.M.M.
GEW 23 maart 1941
1e H.MIS 12 APRIL
BROEKHEM
[1] www.kerkgebouwen-in-limburg.nl; Limburger Koerier 18 mei 1935
[2] folder ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de kerk in 1956; deze priesterkandelaars zijn niet meer in de kerk aanwezig (E-mail van de heer J. Timmermans, secretaris St. Joseph parochie Broekhem, 31 augustus 2008). Op de foto van het altaar staan wellicht de vermiste kandelaars (zie foto)
[3] In het digitaal bestand "Charles Vos"bij het SKKN te Utrecht (21 januari 2009) staat vermeld:
Elf plaquettes; a) met contour van een driekwart ellips; b) t/m e) dito, f) Henricus als keizer met op zijn hand een kerkmodel. Inscriptie. Kelk waarboven omgedraaide hostie. Naam banderol, g) Medaillon waarin kelk met hostie omgeven door rolwerk met twee gekruiste sleutels. Wapenschild: drie eggen (2,1) (=Janssens). Tekstbanderol. Alle met kaarsenhouder. In de kerk zijn slechts negen plaquettes aanwezig (30-05-2009)
[4] Limburger Koerier, 19 maart 1940
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Kerk: H. Theresia van het kind Jezus
Adres: Meerweg 8, 5976 NT Sevenum (Kronenberg)
Architect: Valk
Kunstenaars: Smeets, René
Vos, Charles
Werken van Charles Vos:
De altaren[1]
Het belangrijkste onderdeel bij de inrichting van :en katholieke kerk is de offertafel. Al vanaf het eerste ontwerp van het gebouw spelen de plaats en functie van het altaar een grote rol. Dit was zeker het geval bij Rector Kessels. Terwijl zijn nieuwe kerk in aanbouw was, dacht hij er veel over na, hoe het altaar moest worden. Hij correspondeerde er over met Jean Adams, priester en professor kunstgeschiedenis te Rolduc en met de jonge kunstenaar Charles Vos. Beiden maakten een concept voor een met beelden versierd hoofdaltaar. Maar ondertussen was Kessels in contact gekomen met de Benedictijner pater Dom André Beekman. Hij begon een frequente raadpleging en briefwisseling met de geleerde pater. Deze kwam zelfs meerdere malen persoonlijk naar Kronenberg om de kerk te bezichtigen en Rector Kessels vanuit eigen waarneming te adviseren. In een brief van maart 1934 verwees hij de voorstellen van Adams en Vos met weinig vleiende woorden naar de prullenbak. Hij wilde een altaar van zuivere verhoudingen en van een edel materiaal, zonder beelden en andere "santekraam, want die leiden de aandacht af van de hoofdzaak, d. i. het altaar als offerplaats.... De mensa is het voornaamste stuk. Dus neme men die niet te licht, maar flink. Met de pooten in proportie en niet teveel naar het midden. Als u een blije rijke kleur aan 't altaar wilt geven, neemt u een lichte kleur dan steen. U kunt zelf de groeve in België gaan bezoeken. Misschien is een groenige tint bij de rode baksteen 't beste". Dom Beekman maakte zelf een ontwerp in deze geest; hij vervaardigde een maquette in karton. Het kerkbestuur ging akkoord met het voorstel van Beekman.
De beelden [2]
Al voordat het gebouw klaar was, nam Rector Kessels contact op met de Maastrichtse beeldhouwer Charles Vos. Hij dacht daarbij allereerst aan beelden voor de kapitelen op de halfronde kolommen tussen de vensterbogen in de apsis van de kerk. Vos kwam zelf in december 1931 naar Kronenberg om zijn ontwerpen af te stemmen op het interieur van de kerk. Het resulteerde in een viertal reliëfbeelden van circa 75cm bij 40cm. in veelkleurig geglazuurd aardewerk. Het waren beelden van de H. Theresia, patrones van de kerk en van drie populaire volksheiligen: Cornelius, Antonius en Gerardus. De eerste twee beelden werden door Vos binnen een halfjaar geleverd; voor 300 gulden (is ongeveer € 135) ieder. De vormgeving is vrij traditioneel maar enigszins gestileerd en vertekend in de breedte. Van her en der kwam er wat kritiek, maar "de beelden beantwoordden aan de architectuur van de kerk", schreef Vos; bovendien wilde hij "dat ze voor iedereen begrijpelijk waren en innerlijke waarde toonden".
Cornelius en Theresia van Lisieux
Cornelius
Veelkleurig geglazuurd aardewerk, 1932.
Boven het beeld de tekst "H. CORNELIVS B.V.O."
Cornelius stamde af van het voorname geslacht van de Cornelii, hij is geboren te Rome in het begin van de derde eeuw. Omwille van de vervolging van Decius bleef de pauselijke troon na de dood van Fabianus 15 maanden lang onbezet. Daarna werd Cornelius in 251 tot bisschop van Rome gewijd (dus ook tot paus). Zijn gematigde houding tegenover afvallige christenen bracht hem in conflict met Novatianus die extreme opvattingen verdedigde en zichzelf als paus zag (hij werd niet officieel erkend).
Toen keizer Gallus de kerkvervolgingen opnieuw aanscherpte werd paus Cornelius verbannen en gevangengenomen in Civitavecchia. Het was hier dat hij in juni 253 stierf, volgens sommigen door onthoofding (vandaar het zwaard waar hij soms mee wordt afgebeeld). Officieel stierf hij door de ontberingen van zijn verbanning, hierdoor verkreeg hij de titel "martelaar" en wordt nu als heilige vereerd.
Zijn attributen zijn een hoorn (Cornelius betekent "sterk als een hoorn"), de pauselijke tiara en een driedubbele kruisstaf. Men roept hem aan als beschermheilige van de boeren en het rundvee (inzonderheid hoorn- en kleinvee). Steun van hem wordt gevraagd tegen epilepsie (de Corneliusziekte), kramp, zenuw- en oorkwalen. [3]
Op een console van blauwe golven is Cornelius staande ten voeten afgebeeld. Hij draagt een wit kleed met daarover een bruine mantel die ter hoogte van de hals sluit en draagt als paus een koorkap, en heeft in zijn over elkaar gevouwen handen een hoorn liggen. Aan zijn rechterzijde knielt een vrouw (met blauw kleed), die naar hem opkijkt en haar handen naar hem uitstrekt.
Jan Beerens schrijft:
“ In een ander ceramiek, voorstellende St. Cornelius (afgedrukt in onzen vierden jaargang), treft de tegenstelling tusschen de zware, boersche heiligenfiguur en de tengere in de plooien van zijn mantel neerhurkende, om verhooring biddende vrouw.” [3a]
Theresia van Lisieux [4]
Veelkleurig geglazuurd aardewerk, 1932.
Boven het beeld de tekst "VAN LISIEVX".
Theresia van Lisieux, doopnaam: Thérèse Martin, kloosternaam: Thérèse de l'Enfant-Jésus et de la Sainte-Face (2 januari 1873 - 30 september 1897) is een Franse heilige. Haar feestdag valt op 1 oktober.
Ze werd als Thérèse Martin geboren in Alençon. Op haar tiende werd ze ernstig ziek totdat het Mariabeeld op 13 mei boven haar bed naar haar glimlachte, waarna ze volledig genas. Al op jonge leeftijd voelde ze dat het haar roeping was God te dienen. Ze was uitzonderlijk vroom, maar stond ook bekend om haar gevoel voor humor. Ze besloot in te treden bij de orde van de Ongeschoeide Karmelietessen in Lisieux (Normandië) waar twee zussen van haar, waaronder haar lievelingszus Pauline, al eerder waren ingetreden (een derde zus zou in 1894 ook volgen). Op haar vijftiende trad zij met speciale toestemming van paus Leo XIII daadwerkelijk in bij de orde. In 1890 deed zij haar professie en in 1893 kreeg zij de zorg over de novicen toebedeeld. Zelf wilde ze geen non worden maar altijd novice blijven. Op aanwijzingen van haar zus, die op dat moment tevens overste was, begint zij in 1895 met het opschrijven van haar levensverhaal. In 1896 werd tuberculose bij haar geconstateerd. Ze stierf op 24-jarige leeftijd aan de ziekte. [5]
Ze werd als Thérèse Martin geboren in Alençon. Op haar tiende werd ze ernstig ziek totdat het Mariabeeld op 13 mei boven haar bed naar haar glimlachte, waarna ze volledig genas. Al op jonge leeftijd voelde ze dat het haar roeping was God te dienen. Ze was uitzonderlijk vroom, maar stond ook bekend om haar gevoel voor humor. Ze besloot in te treden bij de orde van de Ongeschoeide Karmelietessen in Lisieux (Normandië) waar twee zussen van haar, waaronder haar lievelingszus Pauline, al eerder waren ingetreden (een derde zus zou in 1894 ook volgen). Op haar vijftiende trad zij met speciale toestemming van paus Leo XIII daadwerkelijk in bij de orde. In 1890 deed zij haar professie en in 1893 kreeg zij de zorg over de novicen toebedeeld. Zelf wilde ze geen non worden maar altijd novice blijven. Op aanwijzingen van haar zus, die op dat moment tevens overste was, begint zij in 1895 met het opschrijven van haar levensverhaal. In 1896 werd tuberculose bij haar geconstateerd. Ze stierf op 24-jarige leeftijd aan de ziekte. [5]
Op een console van blauwe golven is Theresia staande ten voeten uit afgebeeld, gekleed in het zwart-witte habijt van de Ongeschoeide Karmelitessen. Zij houdt haar handen gevouwen voor haar borst. In haar handen heeft ze een kruis. Haar hoofd is naar links beneden gericht. Aan de zijkanten zijn rozen, als symbool van haar dienstbaarheid aan de mensen, ook na haar dood, weergegeven.
Rector Kessels heeft een aantal exemplaren, als promotionele actie, van een klein reliëfbeeldje (30 cm) van de H. Theresia (in geglazuurd aardewerk) in omloop gebracht. [6]
Gerardus Majelle en Antonius van Padua met Kind
Gerardus Majella
Veelkleurig geglazuurd aardewerk, 1933.
Gerardus Majella werd op 23 april 1726 in Muro bij Napels als zoon van een eenvoudige kleermaker geboren. Zijn vader stierf toen Gerardus 12 jaar oud was, waarna de jongen werd uitbesteed bij een gildebroeder om het vak van kleermaker te leren. Tenslotte vond hij zijn bestemming en trad op 23-jarige leeftijd in als lekenbroeder bij de redemptoristen. Hij leidde een leven van versterving en zelfgekozen pijniging. Vooral in de laatste drie jaar van zijn leven bleek Gerardus over mystieke gaven te beschikken: regelmatig verkeerde hij in extase, werd op twee plaatsen tegelijk gezien, kon gedachten lezen, deed voorspellingen en verrichtte wonderen. In 1755 overleed hij. Al snel verspreidde zich een devotie tot deze volksheilige over Europa, mede door de wonderen, die op zijn voorspraak gebeurden. In 1875 werden al 77 wonderen vermeld. Na in 1893 zalig te zijn verklaard, werd hij op 8 december 1904 door paus Pius X heilig verklaard. Na de heiligverklaring nam de devotie voor Gerardus Majella een hoge vlucht. Vooral door toedoen van de redemptoristen werden ook in Nederland en België veel kerken aan hem gewijd. [7]
H. Gerardus is gehurkt afgebeeld in de ordepij met een koord om zijn middel. Het kruis rust op zijn rechter bovenarm en omklemt het met zijn rechterhand. Met zijn linkerhand houdt hij het uiteinde van het kruis op borsthoogte vast. Zijn blik is naar rechts gericht op het kruis.
Antonius van Padua met Kind
Veelkleurig geglazuurd aardewerk, 1933.
Antonius is hurkend afgebeeld. Zijn rechterknie rust op de grond en zijn linkerbeen staat in hoek van negentig graden op de grond waarbij zijn voet onder ordepij uitkomt. Om zijn middel zit een koord en een rozenkrans. Zijn linkerhand wijst naar zijn hart. In zijn rechterhand heeft hij een boek, dat op zijn schoot rust, vast. Naast zijn linkerbeen is een vaas met bloemen. Daarachter is het bovenlichaam van het kindje Jezus (met nimbus) afgebeeld. Zijn hoofd is naar Antonius gericht en hij maakt met zijn rechterarm een zegenend gebaar naar de heilige; de andere arm houdt hij geopend opzij gericht.
Maria met Kind
Eikenhout, 1932
Vos kreeg ook de opdracht voor een groot eikenhouten beeld van O.L. Vrouw.
Het beeld van een zetelende Maria met Kind, naar rechts gewend en 130cm hoog, staat op een voet van twee krullen. Zij heeft het kindje Jezus in haar linkerarm; haar andere arm rust op haar schoot. Haar blik is op haar zoon gericht. Het Jezuskind heeft een vergulde wereldbol in de linkerhand, waarna hij kijkt, en met zijn andere hand maakt hij een zegenend gebaar. Het beeld werd geleverd in 1932, maar bleek naderhand gebarsten en moest gerepareerd worden.
Jozef
Het bijpassende beeld van St. Jozef werd geplaatst in mei 1935. De heilige met zijn zoon is op een console ten voeten afgebeeld. Jozef aan de rechterzijde en het kindje Jezus aan de linkerzijde. Jozef draagt een mantel over de schouder; in zijn linkerhand houdt hij een lelietak die door zijn zoon met zijn linkerhand is aangereikt; de rechterhand rust op de schouder van het kind. Jozef kijkt omlaag naar zijn zoon. Jezus draagt een lang kleed en heeft lang krullend haar. Zijn rechterbeen staat iets schuin vooruit. Met zijn rechterarm, op borsthoogte, maakt hij een zegenend gebaar.
Kerststal [8]
De kerk bezit een kerstgroep van ongeverfde houten beelden, ongeveer 30cm hoog. Deze groep stond in 1931 tijdens de kersttijd in een traditionele kerststal, dat toen dienst deed als noodkerk, opgesteld.
De kerststal bestaat uit:
Een losse kribbe waarin het kindje Jezus gelegd kan worden
Het kindje ligt met een lang kleed aan in de mooi versierde kribbe. Zijn handen liggen op zijn borst.
Maria
Op een console zit een knielende Maria, met kleed en lange mantel, die met gevouwen handen bidt.
Jozef
Op een console is Jozef ten voeten uit afgebeeld. Hij draagt over zijn kleed een lange mantel die met een gesp op borsthoogte is vastgezet. Zijn rechterhand ligt op zijn hart en in de andere hand, langs zijn lichaam, draagt hij een lamp.
Een herder
De herder staat ten voeten uit afgebeeld, staande op een console. Hij draagt een kleed tot net onder de knie en heeft halfhoge schoenen aan. Met een koord (om de schouder) hangt voor hem een hoorn. In de rechterhand heeft hij een wandelstok; in de andere hand heeft hij zijn hoed.
Drie schaapjes
Een os
Een ezel
De dieren zijn allemaal geplaatst op een console.
Reliëfbeeld Theresia van Lisieux [9]
In de kerk van de H. Theresia van het kind Jezus te Sevenum (Kronenberg) bevindt zich een beeld van de H.Theresia.
Rector Kessels heeft een aantal exemplaren, als promotionele actie, van een klein reliëfbeeldje (30cm) van de H. Theresia in geglazuurd aardewerk in omloop gebracht.
Theresia is staande op een halve cirkel, met bloemen aan de voorkant versierd, ten voeten uit afgebeeld. Over haar kleed draagt zij een blauwe openvallende mantel. Haar gesluierde hoofd is naar links gericht. Voor haar borst houdt zij (schuin) een kruis. Haar rechterhand houdt het kruis onderaan vast, haar linkerhand rust op het midden van het kruis.
[1] Kerstjens, Kronenbereg levend dorp, Heemkundevereniging Sevenum 2007
[2] Kerstjens, Kronenbereg levend dorp, Heemkundevereniging Sevenum 2007
[3] Wikipedia, juli 2008
[3a] Beerens Jan, Het beeldhouwerk van Charles Vos in RK het Bouwblad jg. 6 nr. 11 27 december 1934, blz. 166-169
[4] www.theresia.lisieux.hyves.nl, juli 2008
[5] Wikipedia, juli 2008
[6] E-mail P.Kersten (19 augustus 2008)
[7] Wikipedia, juli 2008
[8] Mevr Isabel Paulussen (gesprek 22 november 2008) is van mening dat de Kerststal niet door Charles Vos is gemaakt.
[9] E-mail P.Kerstjens, dd 19 augustus 2008; Collectie P. Kerstjens
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Kerk: (voormalig) H. Jozef
Adres: Sanderboutlaan, 6171 BA Stein (Kerensheide)
Architect: Boosten, Alphons
Kunstenaars: Brom, Cor
Laudy, Eugène
Loontjes, Harrie
Vos, Charles
Exterieur:
De pseudo-basilicale Sint-Jozefkerk heeft twee polen. De koortoren, die tevens de viering vormt, en een klokkentoren die op de noordwesthoek van de kerk staat. De ronde, ongelede klokkentoren is slechts met een rondboogconstructie met de kerk verbonden. De toren is evenals de rest van de kerk opgetrokken in rode baksteen die in Vlaams verband verwerkt is. Tegen de toren staat een tweede, rond traptorentje dat van enige lichtspleten voorzien is en bekroond wordt door een bakstenen conische torenhelm. Het bovenste deel van de klokkentoren heeft een reeks gekoppelde rondbogige galmgaten, die elk zijn opgebouwd uit drie op elkaar gezette galmgaten. De toren wordt bekroond door een overstekende ingesnoerde achtzijdige, leien naaldspits. Daarop staat een bol met kruis. De voorgevel wordt beheerst door een arcade van vijf hoge rondbogen die rusten op ranke rechthoekige pijlers. De bogen geven toegang tot de narthex. De topgevel boven de arcade heeft drie gekoppelde, inmiddels dichtgemetselde rondboogvenstertjes, alsmede vlechtingen.
De zijgevels worden geleed door zes zware muurdammen die tot in het zadeldak doorlopen. In de eerste travee zijn rondvensters aangebracht. Alle overige traveeën hebben elk een groot rondboograam. De afzaten van elk raam lopen door tot op het maaiveld. Het zadeldak is bedekt met Hollandse pannen. De transeptarmen zijn lager dan het schip. Op de hoeken van de zijgevels staan onder een lessenaardak twee zijportaaltjes. In de zuidelijke transeptarm zijn in beide zijgevels driepasvensters aangebracht, in de noordelijk arm rondvensters. De kopse gevels van de transeptarmen hebben dezelfde opbouw: een met betonnen maaswerk gevuld roosvenster met daarboven in de topgevel drie gekoppelde rondboogjes en vlechtingen. Het transept heeft eveneens een zadeldak. De massieve ronde koortoren vormt tevens de viering. [1]
Vanaf 2013 kwam er te weinig geld binnen. Vier jaar later is de kerk aan de eredienst onttrokken. Sindsdien staat het gebouw leeg. De inventaris is in bruikleen gegeven aan kerken in heel Europa. [2] De kerk wordt verbouwd tot zorgappartementen. Oplevering verwacht in 2023. [3]
Het doopvont, de wijwaterbekkens en de eerste steen zijn nog in de kerk aanwezig. Het beeld van Jozef is verplaatst naar de St. Martinuskerk te Stein (adres Wilhelminaplein 1, 6171 EN Stein). [4]
Werken van Charles Vos:
Doopvont
Het doopvont is gemaakt van zandsteen en dateert uit 1943. Het bevindt zich vooraan links in de kerk.
Ronde sokkel met holgeprofileerde rand, daarop een achthoekige naar boven breder wordend bekken, met op vier zijden doopmotieven. Met de klok meedraaiend vanuit het zicht van de gelovigen:
- H. Geest met hand;
- H. Geest met twee vissen;
- Hert;
- Vogels met een lint.
Onder deze voorstelling zijn fleur-de-lisle uitgehouwen. Bolwelvend deksel van geslagen koper door atelier Brom uit Utrecht in 1944. [1]
Eerste steen
Op 2 juni 1941 vond de installatie van pastoor Geurts en de eerste steenlegging voor de nieuwe kerk plaats.'s Middags werd de pastoor feestelijk afgehaald. Aan de gemeentegrens werd hij door de burgemeester Corten, in aanwezigheid van de voltallige gemeenteraad, verwelkomd. De stoet trok naar de hulpkerk (op de zolder van de school) waar door waarnemend kapelaan Vughts de sleutels van de kerk aan de pastoor werden aangeboden. Na diverse feestelijkheden trok men naar de plaats waar de nieuwe kerk gebouwd zou worden.Deken Krijn wijdde de plaats waar het hoofdaltaar zou komen (aangeduid met een eenvoudig houten kruis). Hierna werd de oorkonde door pastoor Geurts voorgelezen en werd de steen, voorstellende een Christusfiguur, door Deken Krijns ingezegend en ingemetseld. Daarmee kwam een einde aan de feestelijkheden. [4]
Eerste steen (hardsteen, 1941) geplaatst tussen de toegangsdeuren op ooghoogte.
De Verrezen Christus (met nimbus) is frontaal afgebeeld op een halve cirkel. Hij draagt een kleed en daarover een mantel over de schouder die door zijn gespreide armen achter hem naar buiten uitvalt. De rechterhand is open en in de linkerhand houdt hij een boek omhoog.
Inscriptie: CHRISTUS IS DE HOEKSTEEN (...) 1941 (de tekst is sterk verweerd).
Wijwaterbekkens (vier)
Keramiek
Niet gesigneerd, niet gedateers [1943]
- Na binnenkomst rechts een wijwaterbekken. Een engel met gevouwen handen draagt het bekken op zijn schouders.
- Na binnenkomst links een wijwaterbekken. Een engel met gevouwen handen draagt het bekken op zijn schouders.
- Bij de ingang rechts voor in de kerk een wijwaterbekken. Een engel met gevouwen handen draagt het bekken op zijn schouders.
- Bij de ingang links voor in de kerk een wijwaterbekken. Een engel met zijn rechterhand boven zijn ogen turend in de verte afgebeeld. Zijn linkerarm bevindt zich voor zijn lichaam. Het bekken wordt op de schouders van de engel gedragen.
Jozef met Kind
Eikenhout
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1944] *2
Is aanwezig in de dagkapel
St. Jozef is ten voeten uit afgebeeld met gedraaid lichaam. Hij loopt naar links met het hoofd omlaag gericht op het kind, dat tussen de benen van zijn vader eveneens lopend is weergegeven. Jozef is gekleed in een lang gewaad. Hij houdt in zijn linkerhand een lange wandelstok vast. Met zijn rechterhand houdt hij zijn mantel vast waaraan het kind met zijn rechterhand steun zoekt. Het kind heeft zijn linkerhand omhoog geheven en kijkt naar boven.
In een schetsblok van Charles Vos zit een bladzijde met aantekeningen over het beeld van de heilige Jozef.
[1] www.kerkgebouwen-in-limburg.nl
Jacobs, Kerken na 1940, Roermond 2003 (CD-rom)
[2] Dagblad de Limburger, 16 november 2020
[3] Dagblad de Limburger, 18 juli 2021
[4] Email pastoor Schwillens 1 juni 2022
[5]Het Limburgsch Dagblad, 4 juni 1941
* 2 Paulussen, Charles Vos, beeldhouwer te Maastricht, Maastricht 2002 (CD-rom)
Published in
DefaultCms2CmsCategory
More...
Kerk: St. Martinus
Adres: Grote Kerkstraat 40, 5911 CH Venlo
Architect: Cuypers , Pierre en Kayser, Jules
Kunstenaars: Eyck, Charles
Nicolas F.
Straaten van
Wildschut, Daan
Windhausen
Exterieur:
De Martinuskerk ligt in het hart van Venlo en is omgeven door stadsbebouwing. De kerk kent een heel lange geschiedenis. P. Cuypers voerde in 1879 een grote restauratie uit.
Op 5 november 1944 werd Venlo gebombardeerd. Er ontstonden grote branden in de stad. De vonkenregen die hiervan het gevolg was, deed de torenspits ontvlammen. De brand sloeg van de spits over op het kerkdak. Door het ontbreken van de sleutel en de drukke werkzaamheden van de brandweer brandde het kerkdak uit.
Een herfststorm, 27 oktober 1945, deed de hele toren instorten. In 1946 startte het herstel onder leiding van Kayser. In 1951 startte de bouw van de nieuwe toren, die in 1953 gereed kwam. De toren herinnert enerzijds aan de vestingtoren uit het eerste begin van de kerk, anderzijds is de uivormige koepel een verwijzing naar de verwijzing van de reparatie van Cuypers. [1]
Werken van Charles Vos:
Martinus
Hardsteen
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 230cm enbreedte 320cm
Boven de ingang van de toren is een reliëf aangebracht in hardsteen, voorstellende de heilige Martinus die zijn mantel deelt met zijn bedelaar.
St. Martinus, met gedraaid lichaam, gezeten op zijn paard, dat naar links loopt, kijkt naar beneden naar een geknielde bedelaar, die met zijn linkerarm om een aalmoes vraagt en met zijn rechthand een mantel vasthoudt. Op de achtergrond de staf van St. Martinus. Iets boven de staf de tekst "tours".
[1] www.kerkgebouwen-in-limburg.nl
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Kerk: St. Michaelskerk
Adres: Markt 24, 6131 EL Sittard
Architect:
Kunstenaars: Laudy, Eugene
Charles Vos
Exterieur:
Sint Michaelskerk is, tussen1659-1661, gebouwd als kloosterkerk voor de Dominicanen. Barokke voorgevel met groot reliëf.
Een-beukige kerk met driezijdig gesloten koor, dakruiter en een opvallend rijk uitgevoerde façade met voluten en fronton, gebouwd in Zuid-Nederlandse barokstijl. [1]
Werken van Charles Vos:
Jozef met Kind [2]
De afbeelding is gemaakt van natuursteen en is geplaatst in de zijgevel van de kerk. (1950).
In een nis staat Jozef (met baard en lange haren) licht gebogen, ten voeten uit, met zijn linkerbeen (voet voorzien van een sandaal) vooruit. Hij houdt beide armen, met open handen, gespreid naar voren. Iets rechts van het midden staat het kindje Jezus voor Jozef. Hij draagt een kleed tot iets boven de knie. Zijn linkervoet staat naar voren. Zijn geopende linkerhand wijst naar links. Zijn rechterhand houdt hij tegen de rechterhand van Jozef aan.
Voorstudie
Van Horne Museum te Weert
Gebakken klei, bruin gepatineerd
Niet gesigneerd, niet gedateerd
Afmetingen: hoogte 25,5cm, breedte 12,6cm en diepte 6,5cm*1
[1] www.kerkgebouwen-in-limburg.nl en www.artindex.nl mei 2008
[2] Het Limbugsch Dagblad van 19 december 1942 vermeldde "naar wij vernemen zal in de gevel van de St. Michielskerk aan de zijde van de Oude Markt een nis worden vervaardigd waarin een St. Jozefbeeld zal worden geplaatst."
*1 Paulussen Charles Vos 1888-1954, tentoonstelling 13-11-1994 tot en met 29-01-1995, Gemeentemuseum voor Religieuze Kunst Jacob van Horne, Weert 1994
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Kerk: H. Hart van Jezus (Koepelkerk)
Adres: Heerderweg 1, 6224 LA Maastricht
Architect: Boosten, Alphons
Kunstenaars: Brom, Leo en Jan Eloy
Cox, Theo
Eggen, Gène
Eyck, Charles
Hack, G.
Heijden, Marianne van der
Hollewand, Herman
Jonas Henri
Killaars, Piet
Laudy, Eugène
Martin, John
Timmermans, Frans
Visser Jo de S.C.J.
Vos, Charles
Interieur:
In het interieur, waarin twaalf marmersoorten zijn toegepast, zijn onder meer van belang: 22 glas-in-lood ramen, een muurschildering plus tapijtontwerp in de Mariakapel van de hand van Henri Jonas; kruiswegstaties in reliëftegels tegen de muurzuilen, Charles Eyck; marmeren hoofdaltaar, Maria-altaar en wijwatervaten, Alphons Boosten; vleugelretabel op hoofdaltaar en smeedijzeren godslamp van de Utrechtenaar Brom, met voorstellingen uit het Boek der Openbaring, van H. Hollewand; muurschildering achter hoofdaltaar, Eugène Laudy (1947); in de Gerarduskapel een betonnen Christoffelbeeld van G. Hack; glas-in-lood ramen van J. de Visser S.C.J. (1966), Jon Martin (1959), Hubert Duys en Jos Hermans; van Charles Vos een pièta, geflankeerd door muurschilderingen van Daan Wildschut (1950), plus enkele sculpturen; houten heiligenbeelden van Gène Eggen; een chronogram in een marmeren gevelsteen; lambrizeringen in groen-wit Cipollino-marmer; de doopvont, de betonnen cassetteplafonds in de uitbouwen van de centraalbouw; diverse paneeldeuren met beslag en geornamenteerd hang- en sluitwerk; oorspronkelijk kerkmeubilair op houten vlonders. In de kerk een klok van F. van Aerschot, 1920, diameter 42,5cm en twee klokken van anonieme gieters. [1]
Werken van Charles Vos: [2]
Piëta
Brons
Niet gesigneerd, niet gedateerd [rond 1950]
In de koorkapel staat op een altaar een bronzen Piëta (rouwende moeder Gods), geflankeerd door muurschilderingen met treurende engelen, die in gelaat en gebaren hun wee-klank uiten, van Daan Wildschut (1950). [3]
De Piëta drukt veel expressie uit. Maria zit geknield; haar linkerknie steunt op de console, haar rechterbeen is gebogen ineen hoek van negentig graden. Het lichaam van Christus rust op haar rechterbovenbeen waarbij de rechterhand van Maria het hoofd ondersteunt. Haar linkerhand houdt de linkerhand van haar zoon vast. Maria met sluier en lange mantel, kijkt naar rechts beneden naar het gezicht van haar zoon, dat ietwat opzij is gevallen. Maria's gezicht drukt een zeer groot verdriet uit, terwijl het aan de andere kant een grote liefde voor haar zoon uitstraalt. Het rechterbeen van Christus, met om zijn middel een lendendoek, valt over de rand van de console, het andere been ligt deels onder hem. Zijn rechterarm is naar opzij gevallen. De expressie op zijn gezicht duidt op het intense lijden van hem.
Op de muur achter is de schildering van Wilschut. Achter de Piëta is een kruis afgebeeld. Aan beide zijden van het kruis is een schare engelen.
Voorstudies
In het Bonnefantenmuseum bevinden zich twee voorstudies voor dit beeld.
In een driehoek is schetsmatig Maria afgebeeld met haar overleden Zoon op haar schoot.
Waarschijnlijk is dit een ontwerp voor de Piëta in de Koepelkerk in Maastricht. De compositie is gelijk maar de houding van zowel Maria als Jezus is anders uitgewerkt.
In het Van Horne museum Weert bevindt zich ook een voorstudie. [4]
In bruikleen familie Vos
Gips
Niet gesigneerd, niet gedateerd [circa 1950]
Afmetingen: hoogte 35 cm en breedte 15cm
Waarschijnlijk is dit een voorstudie. De linkerhand heeft in het bronzen beeld een andere stand.
Er is wellicht nog een derde voorstudie.
Locatie: onbekend
Geglazuurd aardewerk
Niet gesigneerd, niet gedateerd
In het Gildeboek van 1933 (jrg. 16, nr. 3 blz. 107) staat een artikel “Religieuze huiskunst”. Bij dit artikel is een afbeelding van deze Piëta opgenomen, zonder verdere omschrijving. Onder de afbeelding staat “Instituut voor kerkelijke kunst Amsterdam”.
Maria is zittend frontaal afgebeeld. Ze ondersteunt met haar rechterarm het lichaam van haar overleden Zoon, dat tussen haar benen op de grond rust. Haar hoofd is naar rechts afgebogen. Christus rechterarm hangt langs zijn lichaam omlaag.
Dit beeld lijkt wel een ontwerp voor de Piëta in de Koepelkerk in Maastricht. De afbeelding in het Gildeboek dateert uit 1933. Het beeld in de Koepelkerk wordt gedateerd rond 1950. Toch zijn er grote overeenkomsten.
[1] www.kerkgebouwen-in-limburg.nl
[2] Op www.kerkgebouwen-in-limburg.nl wordt aangegeven dat er ook nog enkele sculpturen van Charles Vos in de kerk aanwezig zijn. Oud pastoor Heesters ( boekje geschreven over van de kunst in de kerk) geeft bij een bezoek aan de kerk op 26 juli 2008 aan dat er geen sculpturen van Vos in de kerk aanwezig zijn (of geweest zijn).
[3] www.koepelkerk.net, mei 2008
[4] Boogard, Jac van den (redactie), Charles Vos beeldhouwer 1888-1954, Maastricht 2023, blz. 163
Published in
DefaultCms2CmsCategory
Kerk: H. Hart van Jezus
Adres: Kerkstraat bij nr 52, 6231 BS Meerssen (Rothem)
Architect: Wielders, Jos
Ritzen, Jos
Kunstenaars: Weerts, Jean
Franquinet, Robert
Vos, Charles
Werken van Charles Vos: [1]
Jozef
Eikenhouten beeld
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1930].
Een houten beeld van de H. Jozef (met nimbus), die ten voeten is afgebeeld. Het beeld staat op een sokkel van klei. Jozef heeft zijn rechterhand voor zijn middel. Naast hem op de grond staat een zaag die hij met zijn linkerhand vasthoudt.
Maria met Kind
Eikenhouten beeld
Niet gesigneerd, niet gedateerd [1930].
Een houten beeld van de H. Maria met het kindje Jezus (beiden met nimbus). Maria is ten voeten uit afgebeeld. Onder haar voeten bevindt een maansikkel waarop een slang met een appel in zijn bek kronkelt. Maria houdt het kindje Jezus aan haar rechterzijde met beide armen omklemd.
[1] Volgens pastoor Quadvlieg zijn beelden pas in een latere periode gepolychromeerd (gesprek 20-04-2008);
NN "eikenhouten beelden O.L.V. en St. Jozef, geleverd door atelier J.W. Ramakers en Zonen Geleen .... Pastoor Rosier liet de beelden polychromeren. De beelden kosten tesamen fl. 700,00" email Joep Janssen (rechtstreekse afstammeling van het atelier voor Kerkelijke Kunst J.W. Ramakers en Zonen Beeldhouwers) van 13 januari 2013.
Rosier was Pastoor te Rothem van 14 juni 1937 tot 14 juni 1950
Published in
DefaultCms2CmsCategory