Johannes de Doper (Mechelen)

De oorspronkelijke middeleeuwse kerk werd in 1568 door brand verwoest. Het muurwerk van de met rondboogvensters en mergelstenen speklagen herbouwde kerk heeft men in 1810-'11 gebruikt voor de bouw van een hoger schip naar plannen van Mathias Soiron. In de jaren 1863-'67 werd het schip westwaarts uitgebreid en voorzien van pseudotransepten in baksteen en de huidige toren. In 1935 kwamen naar plannen van J. Cuypers de huidige oostpartij in kunradersteen en de vieringtoren tot stand.

Het oude deel van de kerk heeft nog een speklagenbouw: rode baksteen, afgewisseld met witte mergelblokken. De uitbreiding van 1863 is te herkennen aan het ander soort baksteen. De uitbreiding van 1935 is duidelijk herkenbaar aan de kunradersteen, waaruit dat deel is opgetrokken.[1]

Werken van Charles Vos:

Beeld van de H. Barbara.

Eikenhout

Gesigneerd CH. Vos (op de achterzijde), gedateerd 1947

Afmetingen: hoogte 150 cm [2]

Op een achthoekige console, waarvan drie vlakken aan de voorzijde zijn versierd, is de H. Barbara frontaal staande afgebeeld. Aan haar voeten ligt een palmtak. Zij draagt een lang kleed met omgeslagen sluier. In haar handen, voor zich op borsthoogte, draagt zij een toren. Haar blik is ietwat naar links afgewend.

Op het linkervlak staat een anker; het middelste geeft aantal mijnwerkersgereedschappen (mijnwerkerslamp met daar bovenop een helm en ervoor een tweetal staande, gekruiste pikhouwelen) weer; op het rechtervlak is een zandloper afgebeeld.

Dat Barbara heeft bestaan, staat historisch vast. Maar wat we van haar leven en sterven weten, berust puur op legende.

Barbara was de dochter van een rijke heiden uit Nicomedië. Om haar tegen ongewenste invloeden te beschermen sloot hij haar op in een toren. Desondanks werd zij bekeerd tot het Christendom, men zegt zelfs door Origenes, de beroemde theoloog uit Alexandrië († 254). Haar vader ontdekte dit toen Barbara vroeg om een derde venster in haar toren aan te brengen ter ere van de Heilige Drie-Eenheid. Hij liet haar folteren om haar tot geloofsafval te dwingen. Toen dat niet lukte, onthoofdde hij zijn dochter. Meteen daarna werd hij gestraft: een bliksemschicht doodde hem.[3]

Bij de overdracht aan de kerk door de R.K. Mijnwerkersbond verscheen onderstaand artikel in de krant [4]:

"Dit is Sinte Barbara der Mijnwerkers, zoals de beeldhouwer Charles Vos haar in hout kapte voor het kerkje van Mechelen. We waren daar op haar feestdag - 4 December - toen het beeld door de afdeling van de R.K. Mijnwerkersbond aan de kerk werd overgedragen. Het prijkte tussen bloemen op het priesterkoor en de kompels hadden er een tros brandende lampen omgehangen. En rondom stonden de kompels, die een stoer en hartelijk gebed zegden. Sinte Barbara, pril als een meisje, hoedster van deze mannen in hun donkerste uur......

Charles Vos heeft ergens de zachte goedheid van deze heilige, vrouwelijke bescherming in dit beeld weten te leggen: wellicht in het gezichtje, dat ontroerend van zuiverheid is, wellicht in de sobere, vloeiende lijnen van net kleed, wellicht in alles tesamen. Het kerkje van Mechelen kreeg er een meesterwerk bij van een kunstenaar, die het edelste en het gaafste in dit Limburgse volk wil dienen. "Nu moesten de moeders van mijn parochie Charles Vos nog een Moeder Anna laten maken", zegt de pastoor ons. Wij weten niet wie daar het meest verguld mee zal zijn: de pastoor, of Sint Anna of toch de moeders, wanneer ze zó hun H. Patrones uitgebeeld krijgen."

kr55a kr55b

kr55c kr55d kr55e

Voorstudie H. Barbara

In de kerk van Johannes de Doper in Eygelshoven (Kerkrade). Het beeld hangt op in een zaal bij de zij-ingang van de kerk.

Gips, houtkleurig

Niet gesigneerd, niet gedateerd [1947]

Afmetingen: hoogte 64cm, breedte 20cm en diepte 18cm

Het is een voorstudie gemaakt voor het houten Barbara-beeld in Johannes de Doperkerk in Mechelen. De voorstudie in gips en de definitieve versie in hout komen met elkaar overeen. Alleen het ontwerp is op schaal gemaakt. De console met de tekst RKMB 1947 ontbreekt bij het ontwerp.

In een schetsboek van Charles Vos komt een bladzijde voor die deels betrekking heeft op dit beeld.

[1] www.kerkgebouwen-in-limburg.nl, december 2012

[2] Email de heer Koonen, 22 oktober 2012 : Het beeld is opgenomen in een inventarislijst uit 1979 die door het bisdom is opgesteld

[3] www.heiligennet.nl, december 2012

[4] Limburgsch Dagblad 13-12-1947

Read 16516 times Last modified on zondag, 01 januari 2023 17:18

Latest from Johan Piets

More in this category: « Huwelijkscadeau prinses Juliana en prins Bernhard Agnes (Mgr. Mutsaersoord, Venlo) »

back to top